2024-03-29T11:33:02Z
https://iee.rihu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=212
Journal of Iran's Economic Essays (JIEE)
(JIEE)
1735-3300
1735-3300
1393
11
22
شناسایی و اولویتبندی عوامل سیستماتیک و غیرسیستماتیک مؤثر بر افزایش مطالبات معوق در نظام بانکداری بدون ربای ایران مطالعه موردی: بانک سپه
سیدمحسن
فاضلیان
کوروش
پرویزیان
احسان
ذاکرنیا
سیر فزاینده افزایش مطالبات معوق بانکی که ریشه در ریسک اعتباری دارد در سالهای اخیر منجر به تشدید اهمیت شناسایی و حل این پدیده شده است. عوامل سیستماتیک و غیرسیستماتیک بسیاری بر افزایش مطالبات معوق مؤثر هستند که در این مقاله با بررسی منابع علمی سعی شده شناسایی شوند. در مقاله حاضر ابتدا حدود 90 عامل بهعنوان عوامل مؤثر شناسایی شدند و پس از تأیید و تکمیل با استفاده از نظرات خبرگان، براساس نتایج تحقیقات گذشته، قرابت مفهومی و نظرات متخصصان بانکی در 8 دسته عوامل سیستماتیک و 7 دسته عوامل غیرسیستماتیک دستهبندی شدند. جهت سنجش شدت اثرگذاری هر عامل بر روی افزایش مطالبات معوق بانکی و همچنین سنجش ارتباطات درونگروهی از تکنیکهای تصمیمگیری چند متغیره (روش تاپسیس فازی و دیمتل فازی) استفاده شد. نتایج نشان داد که افزایش نرخ تورم، کاهش ارزش پول ملی، ضعف در فرآیند کارشناسی اعطای تسهیلات و... به ترتیب بیشترین تأثیر را در افزایش مطالبات معوق دارند. همچنین عوامل تشدید ریسکهای سیاسی و اقتصادی، تحریم، افزایش تورم، کاهش ارزش پول ملی، افزایش بازدهی بازارهای موازی، مالکیت دولتی و تمرکزگرایی بانکها به ترتیب اهمیت و شدت اثرگذاری، بهعنوان عوامل مؤثر بر سایر عوامل بودند و سایر عوامل جزء گروه عوامل تأثیرپذیر هستند. در مجموع میتوان نتیجه گرفت که سهم عوامل سیستماتیک در افزایش مطالبات معوق نسبت به عوامل غیرسیستماتیک بیشتر است؛ زیرا هم رتبه بالاتری نسبت به عوامل غیرسیستماتیک کسب کردهاند، هم بهعنوان عوامل مؤثر در افزایش سایر عوامل شناسایی شدهاند.
Interest-Free Banking System
Non-Performing Loans
Factors
Systematic
Unsystematic
2014
09
23
9
44
https://iee.rihu.ac.ir/article_911_0d996784806a15acaadee2692560e65d.pdf
Journal of Iran's Economic Essays (JIEE)
(JIEE)
1735-3300
1735-3300
1393
11
22
بازار سرمایه و کمک به غربالگری جهت تخصیص منابع مالی در بانکداری اسلامی
محمدنقی
نظرپور
یحیی
لطفینیا
به دلیل وجود انگیزههای متفاوت میان بانک و گیرنده تسهیلات همواره نوعی عدم تقارن اطلاعات بین این دو وجود دارد که این امر منجر به پیدایش ریسکهایی برای بانک در زمینه اعطای تسهیلات میشود. یکی از روشهایی که بانکها میتوانند جهت کاهش ریسکهای مربوط به اعطای تسهیلات در پیش بگیرند، بهرهگیری از ظرفیتهای ایجاد شده در بازار سرمایه بهخصوص بازارهای ثانویه جهت غربالگری بهعنوان یکی از روشهای کاهش و مدیریت ریسک اعتباری است. افزون بر این در بانکداری اسلامی به دلیل لزوم رعایت مسائل شرعی در اعطای تسهیلات بانکها میتوانند از ظرفیت غربالگری شرعی ایجاد شده در بازار سرمایه نیز استفاده کنند. در این مقاله به روش توصیفی و تحلیل محتوا با استفاده از منابع کتابخانهای، این فرضیه بررسی میشود که «بازار سرمایه میتواند بانکهای اسلامی را در بهبود غربال تسهیلاتگیرندگان و همچنین بخشهای مختلف اقتصادی یاری کند». از جمله آثار قابل مشاهده برای روشهای غربالگری از طریق بازار سرمایه مواردی همچون کاهش مطالبات معوق بانکها، کاهش محدودیتهای دسترسی به تسهیلات بانکی توسط مصرفکنندگان جز، سهولت دستیابی متقاضیان به منابع مالی بانکها، کمرنگ شدن نقش وثیقه در تسهیلاتدهی، کاهش ریسک کژگزینی و بهبود پرتفوی تسهیلات اعطایی بانکها، کاهش ریسک شریعت در بانکداری اسلامی است.
Capital market
Stock Market
Islamic banking
Facilities
Resources' Allocation
Screening
2014
09
23
45
66
https://iee.rihu.ac.ir/article_912_eed4bb47f6280956b0dbb249bbdbec61.pdf
Journal of Iran's Economic Essays (JIEE)
(JIEE)
1735-3300
1735-3300
1393
11
22
بررسی تطبیقی نظریهها و مدلهای رفتار عامالمنفعه در اقتصاد متعارف و اسلامی
محمدجواد
توکلی
یکی از نقاط عطف در مدلسازی رفتار عامالمنفعه در ادبیات اقتصادی، فاصله گرفتن از مدلهای رفتاری مبتنی بر انتخاب عقلایی است. این مدلها در واکنش به مشاهدات حاکی از هزینههای تشویق و تنبیه در رفتارهای عامالمنفعه گسترش یافتهاند. مدلهای جدید پیشنهادی بر مبنای ترجیحات اجتماعی، همکاری مشروط و هویت شخصی بنا نهاده شدهاند. این مقاله ضمن تجزیه، تحلیل و ارزیابی این مدلها، امکان ارائه مدلی نظری برای تحلیل رفتارهای عامالمنفعه در چارچوب ادبیات اقتصاد اسلامی را بررسی میکند. در این مقاله با وارد کردن انگیزههای مادی و معنوی در مدل تبیینی رفتار عامالمنفعه در اقتصاد اسلامی، تأثیر مشوقهای مالی بر انگیزههای معنوی خیرخواهانه از کانال کاهش احساس مسئولیت برای انجام این رفتارها مطرح شده است. کاهش احساس مسئولیت برای مشارکت در رفتار عامالمنفعه میتواند به دلایلی چون کاهش تقاضای خیرخواهی و تغییر انتظارات خیرخواهان بالقوه نسبت به ضرورت خیرخواهی اتفاق بیفتد. شواهد برخی پژوهشها در مورد تأثیر مشوقهای پولی بر اهدای کلیه در ایران نظریه و مدل پیشنهادی مقاله را تأیید میکند. این رویکرد با رهیافتهای اسلامی در تفکیک میان انگیزههای مادی و معنوی و همچنین تحریک همزمان آنها در خطابات و احکام اسلامی سازگار است.
Pro-Social Behavior
Altruism
Hidden Costs of Incentives
Islamic Economics
Cost's Effects
2014
09
23
67
94
https://iee.rihu.ac.ir/article_913_efb206e9ae98254fe745ff8e7943ddf7.pdf
Journal of Iran's Economic Essays (JIEE)
(JIEE)
1735-3300
1735-3300
1393
11
22
امکانسنجی ارائه بیمه عمر متصل به سهام در بازار بیمه کشور از دیدگاه خبرگان
عبدالناصر
همتی
غدیر
مهدوی کلیشمی
حمید
یاری
در راستای خواسته مشتریانی که تمایل دارند بهطور همزمان از مزایای مشارکت سرمایهگذاری در بازار سهام و حمایت از حوادث مرگ و میر بهرهمند شوند، شرکتهای بیمه، قراردادهای متصل به سهام را معرفی کردهاند. بیمهنامه عمر متصل به سهام، یک بیمهنامه عمر است که در آن همه یا قسمتی از بیمهنامه به یک حساب جداگانه تخصیص داده میشود که در یک سهام یا پرتفوی خاص سرمایهگذاری میشود. اگر این پرتفوی بازده خوبی داشت، منافع مرگ یا بازخرید افزایش مییابد و اگر بازده بد داشت، منافع مرگ یا بازخرید متعاقب آن کاهش مییابد، در این مقاله امکانسنجی ارائه این بیمهنامه و محصولات مختلف بیمه عمر متصل به سهام در بازار ایران سنجیده میشود. برای این هدف از طریق پرسشنامه با روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی از کارشناسان مربوطه در مورد امکانسنجی تلوس بیمه عمر متصل به سهام، نظرسنجی شده و در قسمت دوم سه نوع محصولی که بیشترین فروش را در بین محصولات بیمه عمر متصل به سهام داشته است به صورت مقایسههای زوجی نظرسنجی به عمل آمد. نتایج نشان میدهد که از دیدگاه خبرگان بیمهای، بیمه عمر متصل به سهام قابل عرضه میباشد و از میان سه محصول پرفروش بیمه عمر متصل به سهام در بازار ایران، محصول منفعت حداقل بازپرداخت تضمینی در هنگام سررسید نسبت به سایر محصولات ترجیح دارد.
Life Insurance
Equity linked Life Insurance
TELOS Feasible Study
Analytical Hierarchy Process
Feasible Study
2014
09
23
95
116
https://iee.rihu.ac.ir/article_914_0d3f5de4cfdd024d8a29ee56dae37392.pdf
Journal of Iran's Economic Essays (JIEE)
(JIEE)
1735-3300
1735-3300
1393
11
22
عوامل تعیینکنندۀ هزینههای فقرزای سلامت در خانوارهای ایرانی
یوسف
محمدزاده
سلامت، ارزشمندترین دارایی مادی بشری و بخش سلامت یکی از محوریترین بخشهای هر جامعهای است. براساس یکی از رویکردهای عدالت در بخش سلامت، عدالت زمانی اتفاق میافتد که عوامل اجتماعی−اقتصادی افراد باعث مواجهه آنها با هزینههای فقرزا نشود. در این مقاله، با استفاده از حجم بزرگ دادههای بین سالهای 1386 تا 1390، تأثیر عوامل تعیینکننده در خانوارها بر احتمال مواجهه آنها با هزینههای فقرزای سلامت با استفاده از تکنیک لاجیت و نرمافزار STATA بررسی شده است. نتایج نشان میدهد که احتمال این مواجهه، در صورت شاغل بودن سرپرست خانوارها، صاحبخانه بودن، وجود افراد باسواد بیشتر در خانواده، مساحت سرانه بیشتر محل سکونت خانوار، دهکهای بالای درآمدی و تحت پوشش بیمهای بودن خانوار، کمتر شده و با افزایش بعد خانوار و سکونت در استانهای توسعهیافته بیشتر میشود. عدم تأثیرگذاری پوشش بیمهها بر احتمال مواجهه خانوارها با هزینههای کمرشکن سلامتی، حاکی از عدم کارآیی آن است. احتمال مواجهه خانوارها با هزینههای فقرزا، از سال 1386 تا 1389 هر سال بیشتر شده ولی در سال 1390 این تأثیرگذاری بیمعنا بوده است که به احتمال زیاد، به دلیل تأثیر آنی و کوتاهمدت اجرای طرح هدفمندی یارانهها بوده است. در این مقاله با استفاده از حجم بزرگ دادهها، بررسی تأثیر متغیرهای جدید، بررسی عملکرد سیاستهای دولت و تأثیر اجرای طرح هدفمندی یارانهها، سعی شده است گامهای مهمی در تبیین موضوع برداشته شود.
Inequalities
Justice
Socio-Economic Status
Impoverishing Health Expenditure
2014
09
23
117
154
https://iee.rihu.ac.ir/article_915_995397e03b10c7980188b672f6b3a557.pdf
Journal of Iran's Economic Essays (JIEE)
(JIEE)
1735-3300
1735-3300
1393
11
22
ارزیابی اثر بازارهای مالی بر بازار قرضالحسنه در ایران
مرتضی
عزتی
بررسی کردارهای اقتصادی خداپسندانه و عوامل مؤثر بر آنها، یکی از نیازهای سیاستگذاری اقتصادی در جامعه برای گسترش این کردارهاست. در این مقاله کوشش میشود تا اثر بازارهای مالی و انفاق در جایگاه جانشین یا مکمل، اثر درآمد، سن و نهادها و سرمایه دینی در جایگاه عوامل پشتیبان و اثر بازار مسکن در جایگاه مانع کردار خداپسندانه بر روی اندازه بازار قرضالحسنه در کشور ارزیابی شود. دادههای استانی برای سالهای 1383 تا 1391 گردآوری شده و مدل پنل دیتا با روش اقتصادسنجی برای برآورد اثر این متغیرها به کار گرفته شده است. اصلیترین نتیجه مقاله آن است که بازارهای مالی همچنانکه برای دیگر بخشهای اقتصاد تسهیلکننده هستند، در بازار قرضالحسنه نیز تسهیلکننده هستند و موجب گسترش آن میشوند. انفاق جانشین قرضالحسنه نیست، درآمد، سن و نهادها و سرمایههای دینی اثر مثبت بر گسترش قرضالحسنه دارند و افزایش قیمت مسکن، فعالیتهای قرضالحسنه را کاهش میدهند.
Gharz Al-Hassane Market
Financial Markets
Infāq (Giving in Charity)
Economic Behavior
2014
09
23
155
186
https://iee.rihu.ac.ir/article_916_7dbd8043b89fd6130cee274ee9acaca7.pdf
Journal of Iran's Economic Essays (JIEE)
(JIEE)
1735-3300
1735-3300
1393
11
22
دین و رفتار اجتماعی: بررسی اثر دینداری بر رفتار مشارکت از طریق یک مطالعه آزمایشگاهی
علیرضا
پورفرج
محمدتقی
گیلک حکیمآبادی
حبیب
انصاری سامانی
علیاکبر
باجلان
دین بهعنوان نظام ارزشها و هنجارها میتواند آثار قابل توجهی بر زندگی اجتماعی بشر بگذارد. با توجه به اینکه باورها و گرایشهای ادیان، مشوق تعاملات اجتماعی و مشارکت است، انتظار میرود رفتار افراد دیندار اجتماعگراتر باشد. این مقاله به دنبال پاسخ به این سؤال که با وجود انتظاری که از دین میرود، آیا مشاهدههای تجربی تأییدکننده تأثیر مثبت دین بر رفتار هستند، یک آزمایش اقتصادی کالای عمومی را با 5 گام تکراری در کنار اندازهگیری شاخص دینداری بازیکنان بهکار برده است. نتایج رگرسیون پسرو نشان میدهد که افراد با نمرههای بالاتر در شاخص اخلاقیات، مشارکت بیشتری در اولین مرحله تولید کالای عمومی داشتهاند. تغییرات در شاخص اخلاقیات توانسته 25 درصد از نوسانات تصمیم مشارکتی را بعد از کنترل متغیرهای جمعیتشناختی و شخصیتی توضیح دهد. نمره بالا در شاخص روانرنجوری عامل مؤثری برای مشارکت کمتر در هر گام متوالی بازی است. واکنش مثبت فردی به مشارکت اجتماعی و افزایش قدرت توضیحدهندگی متغیرهای واکنشی در هر گام بازی و بیاثرشدن متغیرهای دینی، روانی و جمعیتشناختی از نتایج دیگر این مقاله است. این نتایج تأثیر زیر شاخصهای دینداری بر رفتار اقتصادی را نیز تأیید میکند.
Cooperation
Experimental Economics
religiosity
Backward Regression
Personality Aspects
2014
09
23
187
216
https://iee.rihu.ac.ir/article_917_94700ed3859e45a59dab169c3fa605d0.pdf