همکاری و مشارکت در بهره‌برداری از میادین مشترک

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه امام صادق(ع)

2 دانشجوی دکتری دانشگاه امام صادق علیه السلام

چکیده

مدیریت 28 میدان مشترک نفت و گاز نیازمند توجه ویژه است و نمی‌توان با تکیه بر اصل حاکمیت ملی بر بهره‌برداری یک‌جانبه اصرار ورزید و باید به سمت همکاری با کشور همسایه حرکت و شرایط و مقدمات لازم را فراهم کرد. در این مقاله، با توجه به ابعاد سه‌گانه همکاری با کشور همسایه، −اقدامات ملی، تعامل با کشور همسایه و الزامات بین‌المللی− به بررسی و مقایسه قوانین و مقررات داخلی و قراردادهای تحدید حدود پرداخته می‌شود. پس از بررسی و مقایسه، این نتیجه به دست آمد که به‌رغم آگاهی قانونگذار به ضرورت همکاری با کشور همسایه در میادین مشترک در قراردادهای تحدید حدود، قوانین و مقررات لازم برای حرکت به‌سوی این امر وجود ندارد. از سوی دیگر، با اینکه قراردادهای تحدید حدود کشور ایران، در نیم قرن اخیر به این مسئله توجه داشته‌اند؛ ولی در شکل ساده خود متوقف شده و هیچ‌گونه تغییری، در جهت بهبود شرایط و زمینه‌سازی برای همکاری، صورت نگرفته است.

کلیدواژه‌ها


1. آسایش، حمید (1395)، «نگاهی به سهم ایران در میادین مشترک نفت و گاز»، خبرگزاری فارس (12/7/1395)، http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13950702000338
2. سجادیان، ولی‌الله (1395)، سخنرانی در نشست تخصصی گروه پژوهشی اقتصاد انرژی مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، تاریخ انتشار 31 مرداد 1395، نقل از پایگاه مرکز تحقیقات استراتژیک.
3. شالباف، محسن و عباس ملکی (زمستان 1394)، «سیاست‌گذاری اداره مخازن مشترک نفتی و گازی: مطالعه موردی میادین مشترک ایران و عراق»، سیاست‌گذاری عمومی، دوره 1، ش4، ص49−73.
4. شیروی، عبدالحسین (1393)، حقوق نفت و گاز، تهران: نشر میزان.
5. ضیائی بیگدلی، محمدرضا (1374)، حقوق بین‌الملل عمومی، تهران: کتابخانه گنج دانش.
6. غفاری، علیرضا و عاطفه تکلیف (1394)، «کاربرد الگوی عقلایی در تصمیم‌گیری‌های راهبردی برای تولید صیانتی از میدان مشترک پارسی جنوبی−گنبد شمالی: مدل مفهومی‌با تأکید بر الزامات حقوقی»، پژوهشنامه اقتصادی انرژی ایران، سال چهارم، ش16، ص137−180.
7. قانون اصلاح قانون نفت، مصوب 1/4/1390 مجلس شورای اسلامی.
8. قانون برنامه اول توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، مصوب مجلس شورای اسلامی مورخ 11/11/1368.
9. قانون برنامه پنج ساله دوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، مصوب مجلس شورای اسلامی مورخ 20/9/1373.
10. قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران (1390−1394)، مصوب مجلس شورای اسلامی مورخ 15/1/1389.
11. قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، مصوب مجلس شورای اسلامی مورخ 11/6/1383.
12. قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، مصوب مجلس شورای اسلامی مورخ 17/1/1379.
13. قانون بودجه سال‌های 1386 تا 1395 کل کشور، مصوب مجلس شورای اسلامی.
14. قانون موافقت‌نامه تحدید حدود فلات قاره بین ایران و بحرین، مصوب مجلس شورای ملی مورخ 3/12/1350.
15. قانون موافقت‌نامه تحدید حدود مرز دریایی بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری اسلامی پاکستان، مصوب مجلس شورای اسلامی مورخ 27/2/1377.
16. قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت، مصوب مجلس شورای اسلامی مورخ 19/2/1391.
17. کاشانی، جواد (1389)، منابع نفت و گاز مشترک از منظر حقوق بینالملل، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش.
18. موافقت‌نامه تعیین حاکمیت دو جزیره فارسی و العربی و همچنین تحدید حدود فلات قاره بین ایران و عربستان سعودی، مصوب مجلس شورای ملی مورخ 19/8/1347.
19. موافقت‌نامه تحدید حدود فلات قاره بین دولت ایران و دولت سلطنتی عمان، مصوب مجلس شورای ملی مورخ 16/1/1353.
20. موافقت‌نامه تعیین خط مرزی حد فاصل فلات قاره بین ایران و قطر، مصوب مجلس شورای ملی مورخ 21/12/1348.
21. یادداشت اقتصادی/پاسخ مسعود درخشان به ۷ پرسش درباره قرارداد جدید نفتی (IPC)، خبرگزاری تسنیم www.tasnimnews.com.
22. Agreement Between the Government of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland and the Government of the Kingdom of Norway Relating to the Delimitation of the Continental Shelf Between the Two Countries, 10 March 1965.
23. Arinaitwe, Patson Wilbroad, (2013), Exploitation of Offshore Transboundary Oil and Gas Reservoirs; An International Law Perspective, www.academia.edu.
24. Bankes, Nigel, (2016), The Regime for Transboundary Hydrocarbon Deposits in the Maritime Delimitation Treaties and Other Related Agreements of Arctic Coastal States, Journal Ocean Development & International Law, Volume 47, 2016 - Issue 2, https://doi.org/10.1080/00908320.2016.1159087.///
25. International Energy Agency (IEA) (2013), World Energy Outlook released on 12 November, Pages 141-164 | Received 05 Dec 2015, Accepted 05 Jan 2016, Published online: 19 Apr 2016, https://www.iea.org/publications/freepublications/publication/world-energy-outlook-2013.html. ///
26. King, A. Allen, (1948) “Pooling and Unitization of Oil and Gas Leases”, Michigan Law Review, Vol. 46, No. 3.
27. Lang Weaver, Jacqueline, Asmus, David F., (2006) Unitizing Oil and Gas Fields around the World: A Comparative Analysis of National Laws and Private Contracts, The Association of International Petroleum Negotiators (AIPN).
28. Ocean Development & International Law, 47:2, 141-164, DOI: 10.1080/00908320.2016.1159087.