ارتباطات درونی و اولویت‌بندی ریسک‎های مؤثر بر تأمین مالی پروژه‎ای در نظام بانکی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 مدیرعامل شرکت بین المللی ارزش آفرین درخشان

2 عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق علیه السلام و مدیر عامل بانک توسعه صادرات ایران

چکیده

تأمین مالی و به‌طورخاص تأمین مالی پروژه‎ای همواره از ریسک‎های متعدد مالی و غیرمالی متأثر می‎شود. توفیق در تأمین مالی نیازمند بررسی و تبیین تأثیر و تأثرات این ریسک‎ها بر روی یکدیگر و بر تأمین مالی می‎باشد تا در گام بعدی بتوان برای پوشش ریسک‎ها راهکار مناسب را اجرا نمود. شرایط خاص و نا اطمینانی‎های مضاعف در کشور ما اهمیت انجام چنین پژوهشی را دوچندان کرده است.
بدین منظور ابتدا جهت شناخت بهتر موضوع، مجموعه ریسک‎های مؤثر بر تأمین مالی به صورت عام و تأمین مالی پروژه‎ای به صورت خاص با بررسی نسبتاً جامع منابع علمی‎داخلی و خارجی برشماری‌شده و سپس براساس نظرات خبرگان با استفاده از روش دیمتل در محیط فازی اولویت‌بندی و ارتباطات درونی عوامل استخراج شده است.
براساس تحلیل نظرات خبرگان با روش دیمتل فازی یافته‎های تحقیق بیانگر این است که ریسک‎های ناشی از شرایط و عدم ثبات اقتصادی، ریسک نرخ ارز، ریسک سیاسی، ریسک قوانین و مقررات از بالاترین درجه اهمیت در بین ریسک‎های مؤثر بر تأمین مالی پروژه برخوردارند و دیگر عوامل در رتبه‎های بعدی قرار دارند. همچنین، ریسک‎های ناشی از قوانین و مقررات، شرایط و ثبات اقتصادی، ریسک منابع انسانی، ریسک سیاسی، ریسک تورم، ریسک دولت و حاکمیت و ریسک حوادث قهری افزون بر اثر مستقیم خود، به‌عنوان ریسک‎های مادر و اثرگذار بر دیگر ریسک‎های مؤثر بر تأمین مالی پروژه‎ای هستند.

کلیدواژه‌ها


1. اشعریون قمی‌زاده، فرزانه و حامد تاجمیر ریاحی (1393)، «بررسی مقایسه‎ای روش تأمین مالی پروژه‎های انرژی براساس تلفیق اوراق استصناع−قرارداد BLT و اوراق استصناع مستقل»، مجله علمی و پژوهشی تحقیقات مالی اسلامی، شماره 6، ص49−64.
2. اصغرپور، محمدجواد (1383)، تصمیمگیری چندمعیاره، چاپ سوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
3. بازرگان، عباس و زهره سرمد (1389)، روشهای تحقیق در علوم رفتاری، تهران: انتشارات آگاه.
4. تقوی، سیدعلی؛ حسین عبده تبریزی، میثم لطیفی و محسن فاضلیان (۱۳۹۶)، طراحی روش تأمین مالی ساختاریافته پروژههای زیربنایی حمل و نقل با لحاظ راهکارهای ارتقاء سطح اعتباری متناسب با آموزههای فقه امامیه، رساله دکتری دانشگاه امام صادق، تهران.
5. حدادی، جواد؛ سیدعباس موسویان (1389)، ارزیابی انتشار صکوک پروژه محور در بخش بالادستی نفت ایران، کنفرانس بین‌المللی توسعه نظام تأمین مالی در ایران.
6. حسینی، سیدمحمود و امیرحسین داوودیان (۱۳۹۰)، «اولویت‌بندی روش‌های تأمین مالی پروژه‌های پالایشگاهی ایران»، مجله چشمانداز مدیریت مالی و حسابداری، شماره ۳، ص۶۹−۸۲.
7. خاکی، غلامرضا (1384)، روش تحقیق با رویکردی به پایاننامه نویسی، تهران: انتشارات بازتاب.
8. خلیلی شورینی، سیاوش (1386)، روشهای تحقیق در علوم انسانی، چاپ پنجم، تهران: انتشارات یادواره کتاب.
9. دلاور، علی (1385)، روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی، انتشارات دانش محام.
10. دهقانی، تورج (1393)، سرمایه‌گذاری و تأمین مالی پروژههای نفت و گاز، تهران: مؤسسه مطالعات بین‎المللی انرژی.
11. راعی، رضا و علی سعیدی (1383)، مبانی مهندسی مالی و مدیریت ریسک، انتشارات سمت.
12. شبانی، محمد (1386)، بازارهای مالی و پولی بین المللی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‎ها (سمت).
13. صالحی فاطمه؛ ایرج نوروش و سیدحسین شاکر طاهری (1397)، رابطه بین ثبات مالی و مدیریت ریسک دربانک‌های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد،مؤسسه اموزش عالی ارشاد دماوند.
14. صیادی تورانلو، حسین؛ حسین منصوری و رضا جمالی (1387)، «شناسایی و رتبه‌بندی ابعاد کیفیت خدمات کتابخانه‌ای با رویکرد فازی (مطالعه موردی: کتابخانه‌های دانشگاه یزد)»، فصلنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، ش44.
15. طارمیان، عارف و روح‌اله طاهرخانی (1395)، «بررسی و تحلیل ریسک‌های اجرایی در ساختمان‌های سبز در توسعه پایدار با رویکرد AHP»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، مؤسسه آموزش عالی البرز.
16. عسکری، محمد مهدی؛ مجید کریمی ریزی و علی مصطفوی ثانی (۱۳۹۶)، «تأمین مالی پروژه‎های زیرساختی بر مبنای الگوی تسهیم ریسک از طریق انتشار صکوک استصناع توسط دولت»، مجله تحقیقات مالی اسلامی، شماره ۱۳، ص33−56.
17. فاضلیان، سیدمحسن؛ کوروش پرویزیان و احسان ذاکرنیا (1393)، «شناسایی و اولویت‌بندی عوامل سیستماتیک و غیر سیستماتیک مؤثر بر افزایش مطالبات معوق در نظام بانکداری بدون ربای ایران مطالعه موردی بانک سپه»، دوفصلنامه علمی و پژوهشی جستارهای اقتصادی ایران، سال 11، شماره 22، ص9−44.
18. فبوزی، فرانک؛ هنری دیویس و مراد چودری (1391)، دانش مالی ساختار یافته، ترجمه میثم احمدوند و جواد میثاقی فاروجی، تهران: انتشارات چالش.
19. فدایی واحد، میثم و محمد صفایی (1390)، «صکوک ترکیبی استصناع - اجاربه شرط تملیک ابزاری برای تأمین مالی پروژه‌های شهرداری‌ها»، چهارمین همایش مالیه شهرداری، مشکلات و راهکارها با رویکرد تأمین مالی شهرداری‌ها.
20. کارگر مطلق، احمد؛ مهدی صادقی شاهدانی، مهدی منظور، سیدعباس موسویان و محمودرضا فیروزمند (۱۳۹۶)، «امکان‌سنجی و الزامات فقهی، حقوقی و اقتصادی شیوه تأمین مالی پروژه محور در قراردادهای بالادستی صنعت نفت و گاز»، رساله دکتری دانشگاه امام صادقg، تهران.
21. کشتیبان، یاسر؛ جواد حدادی، امیر فکری و محمود حدادی (۱۳۸۸)، «تأمین مالی پروژه محور از نگاه بانک‎های ایرانی فرصت یا تهدید»، دومین کنفرانس بین المللی توسعه نظام تأمین مالی در ایران، تهران: مرکز مطالعات تکنولوژی دانشگاه صنعتی شریف، ص391−407.
22. موسویان، سیدعباس و جواد حدادی (۱۳۹۲)، «تأمین مالی پروژه محور به وسیله صکوک استصناع در صنعت نفت»، فصلنامه اقتصاد اسلامی، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، سال 13، شماره 50، ص79−110.
23. موسویان، سیدعباس و حسین میسمی (1393)، بانکداری اسلامیمبانی نظری تجارب عملی، تهران: پژوهشکده پولی و بانکی.
24. هیبتی، فرشاد و موسی احمدی (1388)، «بررسی تکنیک‎های تدوین مالی پروژه محور در تأمین مالی اسلامی»، فصلنامه علمیپژوهشی پژوهش‌نامه اقتصادی، شماره 34، سال نهم، ص91−112.
25. Basel Committee on Banking Supervision (BCBS). (2001), Principles for Management of Credit Risk, consultative document, Basel: Bank for International Settlements.
26. Benjamin Klein, Robert G. Crawford and Armen A. Alchian ,Vertical Integration, Appropriable Rents, and the Competitive Contracting Process, The Journal of Law & Economics, Vol. 21, No. 2 (Oct., 1978), pp. 297-326 (30 pages), Published By: The University of Chicago Press.
27. Benoit, P., (1996), “Project Finance at the World Bank: An Overview of Policies and Instruments”, Papers 312, World Bank, Technical Papers.
28. Chao-Chung Kang, Cheng-Min Feng, Risk measurement and risk identification for BOT projects: A multi-attribute utility approach, Mathematical and Computer Modelling, Volume 49, Issues 9–10, 2009, Pages 1802-1815.
29. Culp, Christopher L. & Forrester Paul. “Structured financing techniques in oil and gas project finance, Collateralized debt obligations”, in Kramer, andrea S & Fusaro, peter C., energy and Environmental project finance, Law and taxation, USA, New York: Oxford press Inc, 2010, 521- 557.
31. Elgari, M, Ali (2003), “credit risk in Islamic banking and finance”, Islamic economic studies, Vol. 10, No. 2, pp2-25.
32. Esty, Benjamin C. (2004), Modern project finance, A casebook / Benjamin C. Esty. S.l.: Wiley.
33. Fabozzi, F.J., Davis,H.A., & Choudhry, M., (2006), Introduction to Structured Finance, Hoboken, NJ: John Wiley.
34. Fight, Andrew (2006), Introduction to project finance, Oxford, Burlington, MA: Elsevier/Butterworth-Heinemann. Available online at http://catalog.library.georgetown.edu/record=b6241493.
35. Gerard A. Moerman and Mathijs van Dijk, Inflation risk and international asset returns, Journal of Banking & Finance, 2010, vol. 34, issue 4, 840-855.
36. Hainz, Christa & Kleimeier, Stefanie (2012), “project finance as a risk management tool in international syndicated lending”, Governance and Efficiency of economic system (GESY), University of Mannheim, Germany.
37. Hoffman, Scot L. (2001), The Law and Business of International Project Finance, Kluwer Law International, 2nd edition, Netherlands.
38. Jassbimap Javad; Mohamadnejad Farshid; Nasrollahzadeh Hossein(2010), “A Fuzzy DEMATEL Framework for Modeling Cause and Effect relationships of Trategy”, Expert Systems with Applications: An International Journal, Vol.38, no.5, pp.5967-5973.
39. Jérôme Héricourt, Sandra Poncet, Exchange Rate Volatility, Financial Constraints, and Trade: Empirical Evidence from Chinese Firms, World Bank Economic Review, 2015, vol. 29, issue 3, 550-578.
40. Larry D. Qiu, Susheng Wang, BOT projects: Incentives and efficiency, Journal of Development Economics, Volume 94, Issue 1, 2011, Pages 127-138.
41. Lessard, Donald R. and Miller, Roger, Understanding and Managing Risks in Large Engineering Projects (October 2001).
42. LLSV (2000a), “Investor protection and Corporate Governance,” Journal of Financial Economics, 58:3-27.
43. Pollio, Gerald, (1998), “Project finance and international energy development”, Energy Policy, Vol. 26(9), pp. 687-697.
44. Pratima Bansal, Iain Clelland, Talking Trash: Legitimacy, Impression Management, and Unsystematic Risk in the Context of the Natural Environment, The Academy of Management Journal Vol. 47, No. 1 (Feb., 2004), pp. 93-103 (11 pages).
45. Razavi, Hossein, Financing Energy Projects in Developing Countries, PennWell Corp., 2007.
46. Ross, Stephen A.; Westerfield, Randolph; Jordan, Bradford D. (2003): Fundamentals of corporate finance. 6th ed., standard ed. New York, NY: McGraw-Hill/Irwin (The McGraw-Hill/Irwin series in finance, insurance and real estate).
47. Santomero, Anthony M. (October 1997), “Commercial Bank Risk Management: An Analysis of the Process”, Journal of Financial Services Research, Vol.12, No.2, pp83-115.
48. Saunders, A. & Cornett, M. (2003), Financial Institutions Management, 4th Edition, New York, McGraw-Hill.
49. Saunders, A. & Cornett, M. (2011), Financial Institutaions Management A risk management approach, 8th Edition, New York, McGraw-Hill.
50. Vincent T. Covello, The perception of technological risks: A literature review, Technological Forecasting and Social Change, Volume 23, Issue 4, 1983, Pages 285-297.
51. Yen J., Langari. R., (1999), Fuzzy Logic intelligence control & information, Prentice Hall publishing company.
52. Yescombe, E. R. (2002), Principles of project finance, London, Boston, Mass: Academic Press. Available online at http://www.loc.gov/catdir/description/els031/2002104613.html.
53. Zadeh., L., A., (1975), “The concept of linguistic variable & its application to approximate reasoning inform”,, Sci, 8, /No5, pp. 1462-1494.
1. اشعریون قمی‌زاده، فرزانه و حامد تاجمیر ریاحی (1393)، «بررسی مقایسهای روش تأمین مالی پروژههای انرژی براساس تلفیق اوراق استصناعقرارداد BLT و اوراق استصناع مستقل»، مجله علمی و پژوهشی تحقیقات مالی اسلامی، شماره 6، ص4964.
2. اصغرپور، محمدجواد (1383)، تصمیمگیری چندمعیاره، چاپ سوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
3. بازرگان، عباس و زهره سرمد (1389)، روشهای تحقیق در علوم رفتاری، تهران: انتشارات آگاه.
4. تقوی، سیدعلی؛ حسین عبده تبریزی، میثم لطیفی و محسن فاضلیان (۱۳۹۶)، طراحی روش تأمین مالی ساختاریافته پروژههای زیربنایی حمل و نقل با لحاظ راهکارهای ارتقاء سطح اعتباری متناسب با آموزههای فقه امامیه، رساله دکتری دانشگاه امام صادق، تهران.
5. حدادی، جواد؛ سیدعباس موسویان (1389)، ارزیابی انتشار صکوک پروژه محور در بخش بالادستی نفت ایران، کنفرانس بینالمللی توسعه نظام تأمین مالی در ایران.
6. حسینی، سیدمحمود و امیرحسین داوودیان (۱۳۹۰)، «اولویتبندی روش‌های تأمین مالی پروژه‌های پالایشگاهی ایران»، مجله چشمانداز مدیریت مالی و حسابداری، شماره ۳، ص۶۹۸۲.
7. خاکی، غلامرضا (1384)، روش تحقیق با رویکردی به پایاننامه نویسی، تهران: انتشارات بازتاب.
8. خلیلی شورینی، سیاوش (1386)، روشهای تحقیق در علوم انسانی، چاپ پنجم، تهران: انتشارات یادواره کتاب.
9. دلاور، علی (1385)، روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی، انتشارات دانش محام.
10. دهقانی، تورج (1393)، سرمایه‌گذاری و تأمین مالی پروژههای نفت و گاز، تهران: مؤسسه مطالعات بینالمللی انرژی.
11. راعی، رضا و علی سعیدی (1383)، مبانی مهندسی مالی و مدیریت ریسک، انتشارات سمت.
12. شبانی، محمد (1386)، بازارهای مالی و پولی بین المللی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
13. صالحی فاطمه؛ ایرج نوروش و سیدحسین شاکر طاهری (1397)، رابطه بین ثبات مالی و مدیریت ریسک دربانکهای پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران، پایاننامه کارشناسی ارشد،مؤسسه اموزش عالی ارشاد دماوند.
14. صیادی تورانلو، حسین؛ حسین منصوری و رضا جمالی (1387)، «شناسایی و رتبه‌بندی ابعاد کیفیت خدمات کتابخانه‌ای با رویکرد فازی (مطالعه موردی: کتابخانه‌های دانشگاه یزد)»، فصلنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، ش44.
15. طارمیان، عارف و روح‌اله طاهرخانی (1395)، «بررسی و تحلیل ریسکهای اجرایی در ساختمان‌های سبز در توسعه پایدار با رویکرد AHP»، پایاننامه کارشناسی ارشد، مؤسسه آموزش عالی البرز.
16. عسکری، محمد مهدی؛ مجید کریمی ریزی و علی مصطفوی ثانی (۱۳۹۶)، «تأمین مالی پروژههای زیرساختی بر مبنای الگوی تسهیم ریسک از طریق انتشار صکوک استصناع توسط دولت»، مجله تحقیقات مالی اسلامی، شماره ۱۳، ص3356.
17. فاضلیان، سیدمحسن؛ کوروش پرویزیان و احسان ذاکرنیا (1393)، «شناسایی و اولویت‌بندی عوامل سیستماتیک و غیر سیستماتیک مؤثر بر افزایش مطالبات معوق در نظام بانکداری بدون ربای ایران مطالعه موردی بانک سپه»، دوفصلنامه علمی و پژوهشی جستارهای اقتصادی ایران، سال 11، شماره 22، ص944.
18. فبوزی، فرانک؛ هنری دیویس و مراد چودری (1391)، دانش مالی ساختار یافته، ترجمه میثم احمدوند و جواد میثاقی فاروجی، تهران: انتشارات چالش.
19. فدایی واحد، میثم و محمد صفایی (1390)، «صکوک ترکیبی استصناع - اجاربه شرط تملیک ابزاری برای تأمین مالی پروژههای شهرداریها»، چهارمین همایش مالیه شهرداری، مشکلات و راهکارها با رویکرد تأمین مالی شهرداری‌ها.
20. کارگر مطلق، احمد؛ مهدی صادقی شاهدانی، مهدی منظور، سیدعباس موسویان و محمودرضا فیروزمند (۱۳۹۶)، «امکان‌سنجی و الزامات فقهی، حقوقی و اقتصادی شیوه تأمین مالی پروژه محور در قراردادهای بالادستی صنعت نفت و گاز»، رساله دکتری دانشگاه امام صادقg، تهران.
21. کشتیبان، یاسر؛ جواد حدادی، امیر فکری و محمود حدادی (۱۳۸۸)، «تأمین مالی پروژه محور از نگاه بانکهای ایرانی فرصت یا تهدید»، دومین کنفرانس بین المللی توسعه نظام تأمین مالی در ایران، تهران: مرکز مطالعات تکنولوژی دانشگاه صنعتی شریف، ص391407.
22. موسویان، سیدعباس و جواد حدادی (۱۳۹۲)، «تأمین مالی پروژه محور به وسیله صکوک استصناع در صنعت نفت»، فصلنامه اقتصاد اسلامی، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، سال 13، شماره 50، ص79110.
23. موسویان، سیدعباس و حسین میسمی (1393)، بانکداری اسلامیمبانی نظری تجارب عملی، تهران: پژوهشکده پولی و بانکی.
24. هیبتی، فرشاد و موسی احمدی (1388)، «بررسی تکنیکهای تدوین مالی پروژه محور در تأمین مالی اسلامی»، فصلنامه علمیپژوهشی پژوهش‌نامه اقتصادی، شماره 34، سال نهم، ص91112.
25. Basel Committee on Banking Supervision (BCBS). (2001), Principles for Management of Credit Risk, consultative document, Basel: Bank for International Settlements.
26. Benjamin Klein, Robert G. Crawford and Armen A. Alchian ,Vertical Integration, Appropriable Rents, and the Competitive Contracting Process, The Journal of Law & Economics, Vol. 21, No. 2 (Oct., 1978), pp. 297-326 (30 pages), Published By: The University of Chicago Press.
27. Benoit, P., (1996), Project Finance at the World Bank: An Overview of Policies and Instruments, Papers 312, World Bank, Technical Papers.
28. Chao-Chung Kang, Cheng-Min Feng, Risk measurement and risk identification for BOT projects: A multi-attribute utility approach, Mathematical and Computer Modelling, Volume 49, Issues 9–10, 2009, Pages 1802-1815.
29. Culp, Christopher L. & Forrester Paul. “Structured financing techniques in oil and gas project finance, Collateralized debt obligations”, in Kramer, andrea S & Fusaro, peter C., energy and Environmental project finance, Law and taxation, USA, New York: Oxford press Inc, 2010, 521- 557.
31. Elgari, M, Ali (2003), credit risk in Islamic banking and finance”, Islamic economic studies, Vol. 10, No. 2, pp2-25.
32. Esty, Benjamin C. (2004), Modern project finance, A casebook / Benjamin C. Esty. S.l.: Wiley.
33. Fabozzi, F.J., Davis,H.A., & Choudhry, M., (2006), Introduction to Structured Finance, Hoboken, NJ: John Wiley.
34. Fight, Andrew (2006), Introduction to project finance, Oxford, Burlington, MA: Elsevier/Butterworth-Heinemann. Available online at http://catalog.library.georgetown.edu/record=b6241493.
35. Gerard A. Moerman and Mathijs van Dijk, Inflation risk and international asset returns, Journal of Banking & Finance, 2010, vol. 34, issue 4, 840-855.
36. Hainz, Christa & Kleimeier, Stefanie (2012), “project finance as a risk management tool in international syndicated lending”, Governance and Efficiency of economic system (GESY), University of Mannheim, Germany.
37. Hoffman, Scot L. (2001), The Law and Business of International Project Finance, Kluwer Law International, 2nd edition, Netherlands.
38. Jassbimap Javad; Mohamadnejad Farshid; Nasrollahzadeh Hossein(2010), “A Fuzzy DEMATEL Framework for Modeling Cause and Effect relationships of Trategy”, Expert Systems with Applications: An International Journal, Vol.38, no.5, pp.5967-5973.
39. Jérôme Héricourt, Sandra Poncet, Exchange Rate Volatility, Financial Constraints, and Trade: Empirical Evidence from Chinese Firms, World Bank Economic Review, 2015, vol. 29, issue 3, 550-578.
40. Larry D. Qiu, Susheng Wang, BOT projects: Incentives and efficiency, Journal of Development Economics, Volume 94, Issue 1, 2011, Pages 127-138.
41. Lessard, Donald R. and Miller, Roger, Understanding and Managing Risks in Large Engineering Projects (October 2001).
42. LLSV (2000a), “Investor protection and Corporate Governance,” Journal of Financial Economics, 58:3-27.
43. Pollio, Gerald, (1998), “Project finance and international energy development”, Energy Policy, Vol. 26(9), pp. 687-697.
44. Pratima Bansal, Iain Clelland, Talking Trash: Legitimacy, Impression Management, and Unsystematic Risk in the Context of the Natural Environment, The Academy of Management Journal Vol. 47, No. 1 (Feb., 2004), pp. 93-103 (11 pages).
45. Razavi, Hossein, Financing Energy Projects in Developing Countries, PennWell Corp., 2007.
46. Ross, Stephen A.; Westerfield, Randolph; Jordan, Bradford D. (2003): Fundamentals of corporate finance. 6th ed., standard ed. New York, NY: McGraw-Hill/Irwin (The McGraw-Hill/Irwin series in finance, insurance and real estate).
47. Santomero, Anthony M. (October 1997), “Commercial Bank Risk Management: An Analysis of the Process”, Journal of Financial Services Research, Vol.12, No.2, pp83-115.
48. Saunders, A. & Cornett, M. (2003), Financial Institutions Management, 4th Edition, New York, McGraw-Hill.
49. Saunders, A. & Cornett, M. (2011), Financial Institutaions Management A risk management approach, 8th Edition, New York, McGraw-Hill.
50. Vincent T. Covello, The perception of technological risks: A literature review, Technological Forecasting and Social Change, Volume 23, Issue 4, 1983, Pages 285-297.
51. Yen J., Langari. R., (1999), Fuzzy Logic intelligence control & information, Prentice Hall publishing company.
52. Yescombe, E. R. (2002), Principles of project finance, London, Boston, Mass: Academic Press. Available online at http://www.loc.gov/catdir/description/els031/2002104613.html.
53. Zadeh., L., A., (1975), “The concept of linguistic variable & its application to approximate reasoning inform”,, Sci, 8, /No5, pp. 1462-1494.