Study of Executive Challenges of VAT and its Inconsistency with the Principles of Islamic Tax

Authors

1 Assistant Professor of Economics, Qom University

2 Deputy Auditor of the General Department of Tax Affairs of Qom Province

3 PhD in Shahid Motah'hari University

Abstract

VAT is imposed on the final consumer to make the economy more transparent, and its proper implementation can achieve some of the goals of allocating, redistributing, and financing the government. Expanding the tax base, making it usable, and lowering the cost of identification and collection, are characteristics of this tax. Its improper implementation may cause some negative consequences. Because in the production process, this tax is received from economic actors and then reimbursed to them, the difference remains with the government and some activists for a long time, which can harm some activists, especially in times of recession.
Issue of ownership of received VAT and capturing in it, in the stages before the final consumption are vague. This kind of tax is accompanied by tax discrimination and transfer of the tax burden and deepens their recession. This tax is not fully compatible with initial rulings of Islamic principles which do not establish any duty on consumption. Another challenge is the non-difference in tax rates for essential and non-essential goods. This paper describes in a descriptive-analytical way and with a practical approach, the concept of VAT, the chain of its receipt, the types of taxpayers in terms of benefits and disadvantages, its executive challenges, and its incompatibility with Islamic taxation. Answering the question of the main challenges of VAT and its compatibility with Islamic finance, this paper proposes the hypothesis that VAT is not fully compatible with Islamic finance and that its major challenges are enforceable and its proper implementation provides some infrastructures and little legal reforms can make it more effective and more compatible with Islamic finance.

Keywords

References

  1. آصفی، محمدمهدی (1376)، مسائل مستحدثه زکات، مجله فقه اهل بیت، ش10، قم.
  2. ابراهیمیان، محمدتقی؛ رضا نوروز اشرفی و محمدحسین جوری (1394)، بررسی مشکلات اجرایی نظام قانون مالیات بر ارزش افزوده در اقتصاد ایران، تهران: کنفرانس بین‌المللی مدیریت و علوم انسانی.
  3. ابن‌عربی، محی الدین (1405)، الفتوحات المکیة (4 جلدى)، بیروت: دار صادر.
  4. بابایی، فاطمه و دیگران (1396)، «تأثیر مالیات بر ارزش افزوده بر توسعه اقتصادی کشور»، رهیافت‌های نوین مدیریت و فناوری، دوره ۲، ش۱۰.
  5. پژویان، جمشید (1380)، «بررسی تبعات اقتصادی مالیات بر ارزش افزوده در اقتصاد ایران»، پژوهشنامه اقتصادی، پژوهشکده امور اقتصادی و دارایی، ش1، ص25−34.
  6. پوررضا، عسکر و دیگران (۱۳۹۶)، «تأثیر مالیات بر ارزش افزوده بر مخارج و منابع بودجه دولت»، تحقیقات جدید در علوم انسانی، دوره 3، ش20، ص201−212.
  7. توتونچی ملکی، سعید (1394)، بررسی عملکرد قانون مالیات بر ارزش افزوده و اهم چالش‌های آن، تهران: مرکز پژوهش‎های مجلس شورای اسلامی.
  8. چهرقانی، احمد و منصور زراء‌نژاد (۱۳۹۸)، «بررسی تأثیر مالیات بر ارزش افزوده بر رشد اقتصادی ایران با استفاده از الگوی تعادل عمومی قابل محاسبه (CGE)»، پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره 9، ش36، ص109−128.
  9. حبیبیان، مجید (1391)، «بازخوانی مالیات بر ارزش افزوده از منظر شریعت اسلامی»، تهران: پژوهشنامه مالیات، ش63، ص73−106.
  10. حر عاملی، محمد بن حسن (1403)، وسائل الشیعه، ج6، قم: المکتبة الاسلامیه.
  11. دفتر امور اقتصادی و سیاست‌های تجاری (1398)، الزامات رفع دغدغه‌های تولید در حوزه مالیات ارزش ‌افزوده، تهران: وزارت صمت.
  12. دوانی، غلام‎حسین (1387)، «مبانی و چالش‎های مالیات بر ارزش افزوده»، حسابدار رسمی، ش2، ص20−24.
  13. رستمی، محمدزمان (1395)، آشنایی با علم اقتصاد، قم: نشر آیین احمد.
  14. رستمی، محمدزمان (1395ب)، نگاهی به اقتصاد ایران، قم: نشر آیین احمد.
  15. روزبه و همکاران (1393)، «بررسی اثرات اجرای مالیاتVATبر ارزش افزوده بر تورم در اقتصاد ایران»، پژوهش‌های رشد و توسعه پایدار (پژوهش‌های اقتصادی)، دوره ۱۴، ش۳، ص93−119.
  16. سیدنورانی، سیدمحمدرضا و سعید توتونچی (1389)، «بررسی برخی از چالش‌ها و موانع اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده در ایران»، پژوهشنامه مالیات، ش8، ص50−80.
  17. شعبانی، احمد (1395)، «طراحی سازوکار ورود خمس و زکات به نظام مالیاتی ایران»، مطالعات اقتصاد اسلامی، ش16، ص39−74.
  18. طباطبایی، سید‌محمد‌حسین (1374)‏، ترجمه المیزان، قم: انتشارات جامعه‏ مدرسین.
  19. طهماسبی، فرهاد؛ اسماعیل افضلی و رضا بوستانی (1383)، نگرشیبرمالیاتبرارزشافزودهوچگونگی اجرایآندرایران، معاونت مالیات بر ارزش افزوده، وزارت امور اقتصادی.

20. طیب‌نیا، علی و محسن‌پناه (1384)، «بررسی اثرات احتمالی اجرای مالیات بر ارزش افزوده در ایران بر نابرابری»، مجله تحقیقاتاقتصادی، ش1، ص305−336.

  1. عبدالرحیمیان، محمدحسین و مهدیه کمالیان (۱۳۹۷)، راهکارهای پیشگیری از فرار مالیاتی در نظام مالیات بر ارزش افزوده از نگاه کارشناسان امور مالیاتی (مطالعه موردی استان یزد)، چهارمین سمپوزیوم بین‌المللی علوم مدیریت.

22. عطایی، امید و سعید توتونچی (1395)، چالش‌های اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده در بخش صنعت ایران: مطالعه موردی صنایع منتخب، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.

23. غفاریان کلاهی، سیدحسین (۱۳۹۷)، اثر مالیات بر ارزش افزوده بر پس‌انداز در کشورهای در حال توسعه، دوازدهمین همایش سیاست‌های مالی و مالیاتی ایران.

  1. غلامی، الهام (1389)، «بررسی اثر هدفمندشدن یارانه‎ها بر درآمدهای مالیات بر ارزش افزوده»، فصلنامهاقتصادکاربردی، ش2، ص215−232.

25. غلامی، الهام (1393)، «بررسی نظام مالیات بر ارزش افزوده در ایران و کشورهای منتخب»، فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی، سال 2، ش5، ص5−22.

  1. فارابی، هیرو (1390)، «مالیات بر ارزش افزوده و آثار آن: تجربه کشورها و شیوه اجرا در ایران»، مجلهاقتصادی، ش3 و 4، ص63−90.

27. قربانزاده، زهرا (1383)،بررسیساختارنظاممالیاتیکشورولزومتغییرآنبامعرفیمالیاتبرارزش افزوده، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی.

  1. کاشانی، مجید (1395)، «چالش‌های مدیریتی در اجرای مالیات بر ارزش افزوده»، مطالعات مدیریت و کارآفرینی، سال 2، ش1، ص86−99.
  2. کاشانیان، عبدالحمید (1394)، «بررسی دوگان‎های تقدم وجوهات شرعی یا مالیات»، معرفت اقتصاد اسلامی، ش12، ص127−148.
  3. کمیجانی، اکبر (1374)، تحلیلبرمالیاتبرارزشافزودهوبررسیمقدماتیامکاناجرایآندراقتصادایران، وزارت امور اقتصادی و دارایی.
  4. کیاء الحسینی، سیدضیاء‌الدین (1390)، «ملاحظات پیاده‎سازی مالیات‎های اسلامی»، پژوهشنامه مالیات، ش11، ص141−172.

32. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (1398)، آسیب‌شناسی اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده در ایران، معاونت پژوهش‌های اقتصادی، دفتر مطالعات مالیه عمومی و توسعه مدیریت.

  1. مطهری، مرتضی (1403)، مبانی اقتصاد اسلامی، تهران: نشریه حکمت.
  2. معاونت پژوهش‌های اقتصادی (1384)، مالیات بر ارزش افزوده، مزایا، معایب و آثار اقتصادی آن، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
  3. موحدی، مهدی (1391)، «ارتباط وجوهات شرعیه و مالیات‎های حکومتی»، پژوهشنامه مالیات، ش59، ص153−173.
  4. مؤمن، محمد (1379)، رابطه خمس و زکات و مالیات‎های حکومتی، ج1، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی،.
  5. نبی‌زاده، حسن (1393)، «بررسی تأثیر متقابل تورم و مالیات بر ارزش افزوده در اقتصاد ایران»، مجله اقتصادی، ش5−6، ص85−116.

38. نقش‌بندی، نادر و مجتبی میرزاپور (۱۳۹۸)، حسابرسی مالیات بر ارزش افزوده: چالش‌ها، موانع، راهکارها و تجارب جهانی مرتبط، چهارمین کنفرانس ملی در مدیریت، حسابداری و اقتصاد با تأکید بر بازاریابی منطقه‌ای و جهانی.

  1. Alavuotunki, Kaisa (2019), “The Effects of the Value-Added Tax on Revenue and Inequality”, The Journal of Development Studies, Vol.55, Issue4, pp. 490-508.
  2. Anes, Alice (2003), “Is a State VAT the Answer?”, State Tax Notes, 45(13): 809-825.
  3. Brooks, John and Andrew Coop (1989), How to Live with VAT, McGraw HILL Book Company 9UK0 Limited.
  4. Engel, Eduardo (1999), “Taxes and income distribution in Chile”, Journal of Development, vol. 59, issue 1, pp. 155-192
  5. Jerković, Emina (2018), “The Challenges and Effectiveness of VAT Rates as a Distributional Tool”, EU and comparative law issues and challenges series, Vol. 2.
  6. Keen, Michael (2007), “The Value-Added Tax: Its Causes and Consequences”, Economics, Vol. 6, pp. 305-321.
  7. Ring, R. (1999), “Consumers’ Share and Producers’ Share of the General Sales Tax”, National Tax Journal, 42(1): 79-90.
  8. Toder, Eric (2010), Effects of Imposing a Value-Added Tax, Urban-Brookings Tax Policy Center.
  9. Zu, Yige (2017), “Reforming VAT Concessions: A Tax Expenditure Analysis”, British Tax Review, Issue 4, pp. 418-437
Journal of Iran's Economic Essays (JIEE)
Volume 17, Issue 33 - Serial Number 33
October 2020
Pages 299-322

Files

Share

How to cite

Statistics