Theoretical explanation of the poverty line from the perspective of Islamic economics; based on statistical standards of the Iranian economy

Author

Assitant professor, Imam Khomeini Education and Research Institute

Abstract

Economic justice is one of the principles of Islamic economics and researchers in this field have made extensive theories and studies to base economic policies recommendations on this important principle. The purpose of this article is to introduce "the limit of sufficiency" instead of the poverty line and to provide a criterion for measuring the limit of sufficiency in Islamic economics. By basing the theory of economic justice on "entitlement" it demands that this type of research focus on explaining this idea in Islamic economics as accurately as possible. Economic justice in Islamic teachings requires the fulfillment of at least four entitlements, namely sufficiency limit, balance, contribution of the factors of production, and moderating-conventional rights. In this paper, by the descriptive-analytical method and using mathematical methods, we will explain the subordinate limit of the sufficiency and provide solutions for its estimation, while comparing it with the poverty line in the conventional economy. The result of this paper is that the poverty line and the bottom line of the sufficiency are two completely separate criteria, and policy-making based on the bottom line of sufficiency rather than the poverty line makes greater prosperity for society.

Keywords


  1. آمدی، عبدالواحد بن محمد (1440ق)، غررالحکم، قم: دارالکتاب اسلامی.
  2. آهنگری عبدالمجید و حسین عسکری‌پور (1397)، «اندازه‌گیری شاخص‌های فقر نسبی در خانوارهای شهری استان گیلان»، توسعه اجتماعی، دوره 12، ش4، ص113−130.
  3. ابن‌شعبه حرانی، حسن بن علی (1382)، تحف العقول، احمد جنتی، تهران: امیرکبیر.
  4. ابن‎بابویه، محمد بن علی (1376)، الأمالی، تهران: کتابچی.
  5. امانی‌پور، مونا؛ نصرت نیلساز و جواد ایروانی (بهار 1396)، «بررسی حد فقر و عوامل مؤثر بر آن از دیدگاه امام علیg»، فصلنامه پژوهشهای نهجالبلاغه، سال 16، ش52، ص45−64.
  6. باقری، فریده؛ نیما دانش‌پرور و حسین کاوند (پاییز و زمستان 1386)، «روند خط فقر و شاخص‌های فقر در ایران طی سال‌های 1375−1385»، بررسی‌های آمار رسمی ایران، ش71، ص71−82.
  7. جهان‌بین، فرزاد و محمد نعمتی (تابستان 1394)، «معیار و راهبردهای عدالت اقتصادی در نهج‌البلاغه»، پژوهشنامه نهجالبلاغه، دوره 3، ش10، ص103−122.
  8. حرّ عاملی، محمد بن حسن (1416ق)، وسائل الشیعه، قم: مؤسسه آل‎البیت.
  9. حسینی، سیدرضا (1387)، «معیارهای عدالت اقتصادی از منظر اسلام (بررسی انتقادی نظریه شهید صدر)»، اقتصاد اسلامی، ش32، ص5−36.
  10. خمینی، روح‎الله (1392)، تحریر الوسیله، قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینیe.
  11. خمینی، روح الله (1378)، صحیفه نور، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینیe.
  12. رجایی، محمدکاظم و مهدی معلمی (1390)، «درآمدی بر مفهوم عدالت اقتصادی و شاخص‎های آن»، معرفت اقتصاد اسلامی، سال 2، ش2، ص5−30.
  13. رجایی، سید‎محمد‎کاظم (1392 الف)، «مفهوم و شاخص عدالت»، معرفت اقتصادی، سال 5، ش1، پیاپی 9، ص79−104.
  14. رجایی، سیدمحمدکاظم (پاییز و زمستان 1391)، «توازن یا عدم تداول ثروت در دست اغنیا»، معرفت اقتصاد اسلامی، ش7، ص23−46.
  15. سیوطی، جلال‌الدین (1404)، الدر المنثور، قم: انتشارات آیت‌الله مرعشی نجفی.
  16. شعیری، محمد ‎بن ‎محمد (1363)، جامع الأخبار، قم: انتشارات رضی.
  17. صدر، محمدباقر (1417ق)، اقتصادنا، مصحح: عبدالحکیم ضیاء و همکاران، دفتر تبلیغات اسلامی شعبه خراسان، قم: انتشارات ایران.
  18. صدوق، محمد ‎بن علی (1413ق)، من لا یحضره الفقیه، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  19. طباطبائی، محمدحسین (1378)، المیزان فی تفسیر القرآن، موسوی همدانی، قم: جامعه مدرسین.
  20. طوسی، محمد بن حسن (1387)، المبسوط فى فقه الامامیه، تهران: مکتبة المرتضویة.
  21. عیوضلو، حسین، (بهار و تابستان 1389)، «مروری بر معیارهای عدالت اجتماعی و اقتصادی در تطبیق با چارچوب شریعت اسلام»، مطالعات اقتصاد اسلامی، سال 2، ش2 (پیاپی 4)، ص5-23.
  22. کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق)، الکافی، قم: انتشارات دارالکتب الاسلامیه.
  23. گزارش رسمی بودجه خانوار (1396)، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، نتایج بررسی بودجه خانوار در مناطق شهری ایران.
  24. مجمع اللغة العربیة (2004م)، المعجم الوسیط، مصر: مکتبة الشروق.
  25. محمدى رى‌شهرى، محمد (1389)، میزان الحکمة، قم: مؤسسه دارالحدیث.
  26. محمودی، وحید و قاسم صمیمی‌فر (1384)، «فقر «قابلیتی»»، فصلنامه پژوهشی رفاه اجتماعی، دوره ۵، ش17، ص9−32.
  27. محمودی، وحید (1386)، اندازه‌گیری فقر و توزیع درآمد در ایران، تهران: انتشارات سمت.
  28. مرکز آمار ایران (1392)، گزارش تعاریف و مفاهیم استاندارد آماری، تهران: مرکز آمار ایران.
  29. نوری، حسین بن محمدتقی (1408ق)، مستدرک الوسایل و مستنبط المسائل، قم: مؤسسه آل البیت.
  30. هاشمی شاهرودی، سیدمحمود (1391)، تقریرات درس خارج فقه، اصفهان: انتشارات مدرسه قائمیّة.
  31. یزدی، سیدکاظم (1430)، عروة الوثقی، قم: انتشارات مؤسسه تحقیقات و نشر معارف اهل‌البیتb.
  32. یوسفی، احمد‎علی (تابستان 1395)، «رابطه کفاف و توسعه در مصرف براساس روایات اسلامی»، علوم حدیث، دوره 21، ش80، ص138−158.
    1. Adam Smith (1967), An Inquiry into the nature and causes of the Wealth of Nations, Modern Library, NewYork.
    2. Atkinson, A.B. (1987), “on the measurement of povery”, Econometrica, 55, 746-749.
    3. http://www.worldbank.org/en/topic/measuringpoverty
    4. Orshanski, M. (1965), “Counting the Poor another look at the poverty profile”, Social Secturity Bulletin, 28, pp. 3-39.
    5. World Bank: https://blogs.worldbank.org/developmenttalk/international-poverty-line-has-just-been-raised-190-day-global-poverty-basically-unchanged-how-even.