Abstract
در این پژوهش، قاعده فقهی-اقتصادی حرمت کنز به‌عنوان یکی از ارکان زیربنایی نظام پولی اسلام تحلیل شده است. فرضیه اصلی تحقیق آن است که کنز پول رایج – به‌معنای رکود و خروج آن از گردش واقعی و عدم مشارکت در فعالیت‌های اقتصادی مولد –مستقل از عدم پرداخت زکات، مطلقاً حرام است. برای اثبات این مدعا، با تمرکز بر آیه ۳۴ سوره توبه و روایات معتبر، به تفسیر مفهوم «کنز» و تحلیل ابعاد فقهی آن بر مبنای نظریه استخلاف و امانت بودنِ مال پرداخته شده است. بدین منظور، دیدگاه‌های تفسیری و فقهی علمای معاصر همچون علامه طباطبائی، شهید صدر مرور و تطبیق داده شده است. بر اساس تحلیل برگزیده، حرمت کنز نه صرفاً به دلیل ترک پرداخت زکات، بلکه به جهت رکود و خروج مال از چرخه مفید اقتصادی است. دلالت‌های این حکم در حوزه سیاست‌گذاری پولی عبارت‌اند از: لزوم فعال‌سازی مستمر نقدینگی، الزام به شفافیت مالکیت و جریان وجوه، و ضرورت هدایت منابع پولی به سمت سرمایه‌گذاری مولد. نهایتاً راکد گذاشتن وجه نقد، عدم سرمایه‌گذاری مولد و به‌طور کلی، خروج پول از بخش واقعی اقتصاد و چرخه مفید آن به‌عنوان برخی مصادیق حرمت شرعی معرفی شده‌اند.
)