Identification and Prioritization of Factors Influencing Economic Agent’s Expectations of the Exchange Rate

Articles in Press

Authors

1 Faculty member of Qom University

2 Professor, Department of Management, Faculty of Economics and Administrative Sciences, University of Qom, Qom, Iran

3 Affiliated Faculty, Islamic Azad University, Karaj Branch, Karaj, Iran

10.30471/jee.2025.10973.2513

Abstract

انتظارات در اقتصاد، به‌ویژه در چارچوب نظریه انتظارات عقلایی و رویکرد مالی رفتاری، نقش کلیدی در نوسانات نرخ ارز ایفا می‌کنند. این انتظارات می‌توانند از یک سو منجر به تعدیل قیمت‌ها در جهت تعادل بلندمدت شوند و از سوی دیگر بی‌ثباتی و انحراف از مسیر تعادلی را تشدید کنند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر شکل‌گیری انتظارات فعالان بازار ارز انجام شده است. در گام نخست، با مرور ادبیات نظری و تجربی و انجام مصاحبه با 14 نفر از خبرگان حوزه ارز، 29 عامل مؤثر استخراج گردید. در گام دوم، این عوامل با روش دلفی فازی غربال شدند و 12 عامل با عدد دیفازی بالاتر از 0/6 برای تحلیل نهایی انتخاب شدند. اولویت‌بندی با روش مارکوس نشان داد که اخباری نظیر تحریم‌ها، انتظارات تورمی ناشی از تغییر قیمت حامل‌های انرژی، شوک‌های غیرمنتظره ناشی از نوسانات ارزی، تنش‌های امنیتی و نظامی در خاورمیانه، اخبار انتخابات آمریکا و نقش غیرمستقیم رسانه بیشترین اثر را بر انتظارات دارند. نتایج پژوهش تأیید می‌کند که انتظارات فعالان اقتصادی نه‌تنها بازتاب شرایط عینی اقتصاد کلان هستند، بلکه تحت تأثیر کانال‌های روانی و اطلاعاتی نیز قرار دارند. از این رو توصیه می‌شود سیاست‌گذاران با ارتقای شفافیت اطلاعاتی، مدیریت جریان اخبار حساس و کاهش نااطمینانی در فضای اقتصادی و سیاسی، نقش بی‌ثبات‌کننده انتظارات را کنترل نمایند.

Keywords

Journal of Economic Essays: an Islamic Approach

Articles in Press, Accepted Manuscript
Available Online from 06 November 2025

Files

Share

How to cite

Statistics