بررسی شاخص ترکیبی تاب‌‌آوری اقتصادی ایران طی سال‌های 1384−1394

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار اقتصاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

2 دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

در این مقاله میزان تاب‌آوری اقتصاد ایران برای سال‌های 1384−1394 بررسی شده است. بدین‌منظور از یک شاخص ترکیبی بومی متشکل از متغیرهای نرخ تورم، نرخ بیکاری، نرخ ارز، نسبت کسری بودجه به تولید ناخالص داخلی، سهم نفت در بودجه، نسبت صادرات غیرنفتی به واردات، نسبت واردات کالاهای واسطه‌ای و اولیه به کل واردات، نسبت بودجه کل کشور به تولید ناخالص داخلی، نسبت مصرف دولت به مصرف کل اقتصاد، نسبت صادرات و واردات به تولید ناخالص داخلی، اقتصاد زیرزمینی، نسبت شاغلان با تحصیلات عالی به کل شاغلان دولت، ضریب جینی، نرخ باسوادی، تعداد بیمه‌شدگان اصلی تأمین اجتماعی، تاب‌آوری اقتصادی متناسب با شرایط اقتصاد ایران، محاسبه شده و تفسیر می‌شود.
نتایج نشان‌دهندۀ روند افزایشی شاخص مقاومت اقتصاد ایران با شیب ملایم است. بیشترین میزان شاخص در سال 1393 و کمترین آن در سال 1384 می‌باشد. بررسی ارتباط میان شاخص تاب‌آوری و تولید ناخالص داخلی سرانه، بیانگر وجود رابطه مثبت در دورۀ مورد بررسی است. به‌این‌صورت که با افزایش تاب‌آوری اقتصادی، تولید ناخالص داخلی سرانه کشور نیز افزایش می‌یابد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. 1. آقامحمدی، علی و ابوالفضل غیاثوند (1393)، تاب‌آوری؛ رویکرد مدیریت مخاطرات، تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی.

    2. ابونوری، اسمعیل؛ حسن لاجوردی و زهره بشارتی‌راد (1395)، «برآورد شاخص تاب‌آوری اقتصادی در ایران و ارائه راهکارهای بهبود»، اولین همایش بین‌المللی اقتصاد شهری (با رویکرد اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل).

    3. ابونوری، اسمعیل و حسن لاجوردی (1395)، «برآورد شاخص آسیب‌پذیری و تاب‌آوری اقتصادی به روش پارامتریکی: بررسی موردی کشورهای عضو اپک»، فصلنامه نظریه‌های کاربردی اقتصاد، س3، ش3، ص25−44.

    4. اندرس، والتر (1386) اقتصاد سنجی سری‌های زمانی (با رویکرد کاربردی)، ترجمه مهدی صادقی و سعید شوال‌پور، ج1، تهران: دانشگاه امام صادق j

    5. پیرایی، خسرو و حسینعلی رجائی (1394)، «اندازه‌گیری اقتصاد زیرزمینی در ایران و بررسی علل و آثار آن»، فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، س3، ش9، ص21−42.

    6. سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی، ارزیابی شاخص‌های جهانی برای سنجش درجه مقاومت اقتصادی (1393)، معاونت پژوهش‌های اقتصادی مجلس شورای اسلامی.

    7. سوری، علی (1394)، اقتصاد سنجی پیشرفته (جلد2)، همراه با کاربردStata  و Eviews، چ3، تهران: نشر فرهنگ‌شناسی.

    8. غیاثوند، ابوالفضل و فاطمه عبدالشاه (1394)، «مفهوم و ارزیابی تاب‌آوری اقتصاد ایران»، فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، س15، ش59، ص161−187.

    9. غیاثوند، ابوالفضل و الهه رمضانیان (1394)، «ارزیابی میزان تاب آوری اقتصادی ایران طی سال‌های 1392−1375»، فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، س18، ش68، ص91−109.

    10. فروغی‌زاده، یاسین (1393)، تبیین مفهومی اقتصاد مقاومتی و شاخص‌سازی و سنجش مقاومت‌پذیری اقتصاد ایران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشکده اقتصاد و معارف اسلامی، دانشگاه امام صادقg.

    11. وثوقی، عفیفه (1395)، تأثیر آسیب‌پذیری و تاب‌آوری اقتصادی بر تغییرپذیری تولید ناخالص داخلی سرانه، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی.

    12. Briguglio, L. & Galea, W., (2003), “Updating and Augmenting the Economic Vulnerability Index”, Occasional Paper on Islands and Small States, No. 2004/4. Malta: Islands and Small States Institute of the University of Malta.

    13. Briguglio, L., Cordina, G., Farrugia, N., & Vella, S., (2006), “Conceptualising and Measuring Economic Resilience”, In Briguglio, L., Cordina, G., and kisanga E.J. (eds) Building the Economic Resilience of Small States, Malta: Islands and Small States Institute and London: Commonwealth Secretariat, pp. 265-287.

    14. Briguglio, L., Cordina, G., Farrugia, N. and Vella, S, (2008), “Economic Vulnerability and Resilience: Concepts and Measurements”, Research Paper, No. 2008/55, UNU-WIDER.

    15. Briguglio, Lino, and Stephen Piccinino, “Growth and Resilience in East Asia and The Impact of the 2009 Global Recession”, Available at: http://www.um.edu.mt/__data/assets/pdf_file/0011/141959/Growth_with_Resilience_in_Asia_5Dec 2011. Pdf.

    16. Briguglio, L., (2011), Growth with Resilience: Perspectives From the Commonwealth and the Francophonie and Recommendations to the G20, A study commissioned by the Commonwealth Secretariat and La Francophonie. Retrieved from http://www.thecommonwealth.org/files/237409/FileName/Growthwithresilience2.pdf.

    1. 17.  Briguglio, Lino, (2014), A Vulnerability and Resilience Framework for Small States, University of Malta.

    18. Briguglio Lino, (2016),"Exposure to External Shocks and Economic Resilience of Countries: Evidence from Global Indicators", Journal of Economic Studies, Vol. 43 Issue: 6, pp.1057-1078, https://doi.org/10.1108/JES-12-2014-0203 .

    19. Boorman Jack, Jose Fajgenbaum Herve Ferhani. Manu Bhaskharan. Drew Arnold Harpaul Alberto Kohli., (2013), The Centennial Resilience Index: Measuring Countries Resilience to Shock, Centennial Grou.

    20. Cerra,V. and Saxena,S.C, (2008), “Growth Dynamics: the Myth of Economic Recovery”, The American Economic Review,Vol.98, No.1, pp.439-457.

    21. Cordina, G., (2004), “Economic Vulnerability and Economic Growth: Some Results from a Neo-classical Growth Modelling Approach”, Journal of Economic Development, 29(2), 21-40. Retrieved from.

    22. Human Development, (2014), Report Sustaining Human Progress Reducing Vulnerabilities and Building Resilience, United Nations Development Programme (UNDP).

    23. Oxford Metrica, (2016), “The 2016 FM Global Resilience Index”, Annuanl Report.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار