نقش نظام بانکداری اسلامی در کاهش زمینه‌های ایجاد بحران‌های مالی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار اقتصاد دانشگاه امام صادق(ع)

2 دانشجوی دکترای اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی(ره) و کارشناس‌ارشد پژوهشکده پولی و بانکی

3 دانشجوی دکترای اقتصاد دانشگاه امام صادق(ع) و کارشناس‌ارشد پژوهشکده پولی و بانکی

چکیده

این مقاله علل زمینه‌ای ایجاد بحران‌های مالی در نظام اقتصادی (که بحران مالی اخیر در اقتصاد آمریکا نمونه‌ای از آن است) و ظرفیت نظام بانکداری اسلامی در کاهش این زمینه‌ها را بررسی می‌کند. تحقیق حاضر ضمن تفکیک علل زمینه‌ای بحران در دو حوزه آسیب‌پذیری و بی‌ثباتی، برای هر یک از این حوزه‌ها مواردی را ذکر و نقش نظام بانکداری اسلامی را در هر یک از این موارد بیان می‌کند.
علل زمینه‌ای بحران در حوزه آسیب‌پذیری عبارت‌اند از: ناهمسانی تعهدات وجوه پرداختی با تعهدات وجوه دریافتی، شوک‌های واقعی اقتصاد، گسترش سفته‌بازی و بزرگ شدن بخش غیر واقعی اقتصاد، تحرّک شدید سرمایه و عدم شفافیت، نظارت و کنترل بر فعالیت‌های اقتصادی. در حوزه بی‌ثباتی نیز، دست‌کم دو عامل به‌عنوان علل زمینه‌ای بحران تبیین می‌شوند که عبارت‌اند از: مکمل بودن استراتژیک و مسئله سرایت. یافته‌های مقاله که براساس استدلال‌های نظری و به روش تحلیل محتوا به‌دست آمده‌اند نشان می‌دهد که ظرفیت‌های بالقوه نظام بانکداری اسلامی باعث می‌شود عوامل زمینه‌ای ظهور بحران‌های مالی در هر دو حوزه آسیب‌پذیری و بی‌ثباتی کمتر از نظام متعارف باشد.

کلیدواژه‌ها