نفرین نفت، مالیات و دموکراسی در کشورهای وابسته به نفت: کاربرد استفاده از رویکرد GMMسیستمی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه بوعلی سینا ، همدان

2 استاد اقتصاد دانشگاه بوعلی سینا، همدان

3 استادیار اقتصاد دانشگاه بوعلی سینا، همدان

چکیده

در چند دهه گذشته، اثر زیان‎بار وابستگی دولت‎ها به درآمد منابع فراوان نفتی در اقتصاد کشورهای درحال‎توسعه مورد توجه زیادی قرار گرفته است؛ به‏طوری‎که بحث در مورد نتایج آن ازجمله این موضوع مطرح شده است که ثروت منابع فراوان نفتی می‎تواند بر حاکمیت و وضعیت دموکراسی یک کشور تأثیر منفی بگذارد. ناکارآمدی سیاسی و اقتصادی معروف به «نفرین نفت» نشان‏دهنده یک پدیده پیچیده و ساختاری است که به‎طورعمده ناشی از مدیریت یا سرمایه‎گذاری ضعیف درآمدهای نفتی توسط دولت‎های کشورهای تولیدکننده نفت است.
هدف از این پژوهش، بررسی مقایسه‏ای رابطه درآمدهای نفتی و درآمدهای مالیاتی بر دموکراسی در کشورهای وابسته به نفت با درآمد متوسط و کشورهای وابسته به نفت با درآمد بالا با استفاده از رویکرد گشتاورهای تعمیم‎یافته سیستمی (SYS−GMM) است. برای این منظور داده‎های مرتبط با متغیر وابسته دموکراسی و متغیرهای مستقل، درآمدهای نفتی، درآمدهای مالیاتی، رشد اقتصادی، تولید ناخالص داخلی سرانه و جمعیت برای 10 کشور با درآمد بالای نفتی و 21 کشور با درآمد متوسط نفتی شامل ایران طی سال‏های 1980 الی 2018 تجزیه‎وتحلیل شد. به‏طورخلاصه، نتایج مطالعه و تخمین مدل نشان داد که با افزایش درآمدهای نفتی و مالیاتی در کشورهای با درآمد بالای نفتی، سطح دموکراسی بهبود یافته است؛ درحالی‎که برای کشورهای با درآمد متوسط نفتی، افزایش درآمدهای نفتی و مالیاتی به کاهش سطح دموکراسی منجر و پدیده نفرین نفت تأیید می‎شود.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. امینی، عباس و زهرا علمی (1395)، «مقایسه و ارزیابی رویکردها در زمینه نفرین منابع طبیعی». اقتصاد تطبیقی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 3 (2)، ص1−
  2. جعفری‏طادی، مولود؛ مرتضی سامتی؛ مصطفی رجبی و سارا قبادی (1399)، «اثر جایگزینی درامد نفت با درآمد مالیات بر شاخص نهادی حکمرانی در ایران»، فصلنامه علمی مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 9 (34)، ص137−
  3. صامتی، مجید و نجمه اسمعیل‏درجانی (1392)، «تأثیر وفور منابع طبیعی بر سیاست‎های مالی دولت در ایران طی دوره (1387−1357) با تأکید بر فرضیه نفرین منابع طبیعی»، فصلنامه سیاست‎های مالی و اقتصادی، 1 (3)، ص53−
  4. زمانی، هادی (1383)، دموکراسی و توسعه پایدار، تجربه اقتصاد ایران، سوئد، انتشارات ارزان.
  5. فلاحی، محمدعلی؛ محمدحسین مهدوی عادلی و فرشته جندقی میبدی (1393)، «رانت منابع طبیعی و فساد در کشورهای عضو اوپک: کاربرد الگوی داده های تابلویی»، پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، 3(11)، ص195−
  6. میرشکاری، جواد (1388)، مردم سالاری، تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
  7. Anderson, L. (1987),"The State in the Middle East and North Africa", Comparative Politics, 20 (1); 1−
  8. Arellano, M. and Bond, S. (1991), "Some tests of specification for panel data: Monte Carlo evidence and an application to employment equations", Review of Economic Studies; 97: 58−
  9. Aslaksen, S. (2010), "Oil and democracy: More than a cross−country correlation?", Journal of Peace Research, 47 (4); 421–431.
  10. Auty, R. (1993), Sustaining development in mineral economies: The resource curse thesis, London, UK, and New York: Routledge.
  11. Baltagi, B. H. (2005), "Econometric Analysis of Panel Data", Third Edition, New York, John Wiley and Sons.
  12. Baltagi, B. H., Demetriades, P.O. and Law, S.H. (2009), "Financial Development and Openness: Evidence from Panel Data", Journal of Development Economics, 89(2); 285-296. https://doi.org/10.1016/j-jdeveco.2008.06.006.
  13. Barro, R. J. (1994), "Democracy and Growth", Working Paper, 4909.
  14. Bates R, and Lien D− (1985), "A note on taxation, development, and representative government", Polit. Soc, 14(2); 53–70.
  15. Beblawi, H., & Luciani, G. (1987), The Rentier State, Kent: Croom Helm Ltd.
  16. Blundell, R. and S. Bond. (1998), "Initial Conditions and Moment Restrictions in Dynamic Panel Data Models", Journal of Econometrics, 87; 115−
  17. Boix, C., and Stokes, S. (2003), "Endogenous Democratization", World Politics, 55 (4): 517−
  18. Bollen, K. and R. Jackman. (1985), "Political Democracy and the Size of Distribution of Income", American Sociological Review, 48; 468−
  19. Brahim, B and Syed Mansoob, M. (2020), "New evidence on the oil−democracy nexus utilising the Varieties of Democracy data", Resources Policy, 69 (C). DOI: 10.1016/j.resourpol.2020.101905.
  20. Brautigam, D., Fjeldstad, O−, and Moore, M. (2008), Taxation and State−Building in Developing Countries: Capacity and Consent. New York: Cambridge Univ. Press.
  21. Brooks, S,M. and Kurtz, M,J. (2022), "Oil “Rents” and Political Development: What Do We Really Know About the Curse of Natural Resources?", Comparative Political Studies, 55(10).DOI.ORG/10.1177/00104140211060281.
  22. Chen, B and Feng, Yi. (1999), "Economic development and the transition to democracy: A formal model", Social Choice and Welfare, 16(1), ///pp………///
  23. Chen, B. and Feng, Yi. (1999), "Economic development and the transition to democracy: A formal model", Social Choice and Welfare, 16(1); 1−
  24. Cincotta, R. (2016), The Age−structural theory of state behavior, Oxford Research Encyclopedia of Politics, Oxford University Press.
  25. Cincotta, R. (2017), "The Age-structural theory of state behavior", Oxford Research Encyclopedia of Politics, Oxford University Press.
  26. Dahl, R. A. (2000), On Democracy, Yale University Press, Philosophy, 217.
  27. Dunning, T. (2008), Crude Democracy: Natural resource wealth and political regimes, Cambridge: Cambridge University Press.
  28. El−Gamal, M. and Myers Jaffe, A. (2009), "Oil, Dollars, Debt, and Crises", Cambridge University Press, DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511812323.
  29. Haber, S., and Menaldo, V. (2011), "Do Natural Resources Fuel Authoritarianism? A Reappraisal of the Resource Curse", Forthcoming, American Political Science Review, 105 (1); 1−
  30. Haber, S., Armando Razo, A. and Noel Maurer, N. (2003), "The Politics of Property Rights: Political Instability, Credible Commitments, and Economic Growth in Mexico1876-1929", Cambridge University Press, 119(3); 399− https://doi.org/10.1017/CBO9780511615610.
  31. Herb, M. (2005), "No Representation without Taxation? Rents, Development and Democracy", Comparative Politics, 37 (3); 297–316.
  32. Holden, S. (2013), "Avoiding the resource curse the case Norway", Energy Policy, 63(C); 870− DOI:10.1016/j.enpol.2013.09.010.
  33. Huntington, S. (1991), The Third Wave: Democratization in the Late Twentieth Century, Norman, OK: University of Oklahoma Press.
  34. Huntington, S., and Dominguez, J. (1975), Political Development. Greenstein (Ed.), Handbook of Political Science, Boston, Addison−
  35. Jensen, N., & Wantchekon, L. (2004), "Resource wealth and political regimes in Africa", Comparative Political Studies, 37 (7); 816–841.
  36. Khan, M. H. (2005), "Governance, economic growth and development since the 1960s", DESA Working Paper 54, Available at: www.un.org/esa/desa/papers/2007/wp54_2007.
  37. Lipset, S. M. (1959), "Some Social Requisites of Democracy: Economic Development and Political Legitimacy", American Political Science Review, 53; 69−
  38. Luciani, G. (1987), Allocation versus the Production States: A Theoretical Framework The Rentier State, New York: Croom Helm.
  39. Mahdavy, H. (1970), The Patterns and Problems of Economic Development in the Rentier States: The Case of Iran, In Studies in Economic History of the Middle East, Ed London: Oxford University, MA Cook, 6 (2); 428–467.
  40. Manzano, O., and Monaldi, F. (2008), "The Political Economy of Oil Production in Latin", America. Economía, 9 (1); 59−
  41. Morrison, K. (2009), "Oil, nontax revenue, and regime stability", International Organization, 63 (1); 107–138.
  42. Morrison, K. (2015), "Non−taxation and Representation: The fiscal foundations of political Stability", Cambridge University Press.
  43. Nickell, S. (1981), "Biases in dynamic models with fixed effects", Econometrica, 49; 1417−
  44. O’Donnell’s, G. (1986), "Democracy and Regime Change. International Institute of Social Studies", 46(4); 913–933. DOI: 10.1111/dech.121.
  45. Paler, L. (2013), "Keeping the public purse: an experiment in windfalls, taxes, and the incentives to restrain", American Political Science Review, 107 (4); 706–725.
  46. Prichard, W., Salardi, P., and Segal, P. (2018), "Taxation, non−tax revenue, and democracy: New evidence using new cross−country data". World Development, 109 (2018), 109 (C); 295–312.
  47. Przeworski, A. and Limongi, F. (1993), "Political Regimes and Economic Growth", Journal of Economic Perspectives, 7 (3); 51−
  48. Przeworski, A., Alvarez, M.E, Cheibub, J.A, and Limongi, F. (2000), Democracy and Development: Political Institutions and Well−Being in the World, 1950− New York: Cambridge University Press.
  49. Robinson, J. A, Torvik, R. and Verdier, T. (2006), "Political foundations of the resource curse", Journal of Development Economics, 79(2); 447 −
  50. Rodrik, D. (1997), Democracy and Economic Performance, Manuscript, Harvard University.
  51. Ross, M. L. (2001), "Does oil hinder democracy?", World Politics, 53; 325–361. https://doi.org/10.1353/wp.2001.0011.
  52. Smith, B. and J. Kraus. (2005), "Democracy despite oil: transition and consolidation in Latin America and Africa", Manuscript, Department of Political Science, University of Florida.
  53. Sorens, J. (2011), "Mineral production, territory, and ethnic rebellion: the role of rebel constituencies", Journal of Peace Research, 48(5); 571–585.
  54. Welzel, C. and Inglehart, R. (2008), "The Role of Ordinary People in Democratization", Journal of Democracy, 19; 126−
  55. Wright J, Frantz E, Geddes B. (2015), "Oil and autocratic regime survival", J. Polit. Sci. 45; 287–306.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار