پارادوکس صورت‎بندی تغییرات نهادی؛ یک مرور نظام‎مند

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، اقتصاد، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 استاد، اقتصاد، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

3 دانشیار، علوم اجتماعی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

4 استادیار، گروه اقتصاد، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

«توسعه اقتصادی متوقف بر تغییر و بازسازی نهادی است». سوال اصلی پژوهش این است که «نقطه شروع تغییر نهادی کجاست؟ بازیگران اصلی و سازوکار تغییر نهادی چیست؟». بسیاری از اندیشمندان توسعه پس از رسیدن به این سؤال متوقف شده‎اند و نظریات انگشت‎شماری درخصوص صورت‎بندی تغییر نهادی می‎توان یافت. تأکید بر متغیرهای برونزا بهعنوان محرک تغییر نهادی، با چالش بیعملی و انتظار برای تغییر متغیرهای برونزا براساس شانس مواجه می‎شود. ازسویدیگر، تغییر نهادی درون‎زا نی با پارادوکس نظری سواری مجانی مواجه می‎شود؛ جایی که براساس تئوری کنش جمعی، دلیلی وجود ندارد اعضای جامعه در فرآیند تغییر نهادی مشارکت کنند؛ ازاین‎رو هر دو رویکردِ حدی، دست‎کم در سطح نظری، با چالش یا تناقض مواجه می‎شوند.
در این مقاله تلاش شده است با بررسیِ نظام‎مندِ شش نظریه مهم تغییر نهادی (رویکرد تطوری هایک، رویکرد شناختی نورث، نظریه بزنگاه‎های کراسنر، رویکرد نهادها به‎مثابه تعادل، رویکرد اقتصاد سیاسی عجم‎اوغلو و رویکرد خودآگاهی رودریک) و تحلیل آنها، نحوه مواجهه آنها با پارادوکس یادشده ارزیابی شود. نتایج نشان می‎دهد تحلیل دیدگاه‎ها براساس دو عنصرِ «عامل تغییر» و «سازوکار تغییر» نهادی به‎خوبی امکان مقایسه آنها را فراهم می‎کند و سرانجام اینگونه نتیجه‎گیری شده است که لحاظ متغیر فازی میزان درونزایی تغییرات نهادی، می‎تواند موانع نظری و عملی صورت‎بندی تغییر نهادی را برطرف نماید.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. خواجه نایینی، رضا، احمدی شادمهری، محمدطاهر، صباحی، احمد، و چشمی، علی (1400)، «بررسی رابطه بین باور خودکارآمدی و تشکیل یا تغییرات نهادی سازمان‎های اقتصادی ایران (با رویکرد تحلیل محتوای کیفی استقرائی)». فصلنامه نظریه‎های کاربردی اقتصاد، 8 (1)، ص1-24.
  2. متوسلی، محمود، سیف، الله­مراد و مهاجرانی، میرسید (1392)، «توسعه بومی، ضرورتی بنیادین». برنامه‎ریزی و بودجه، 3، ص133-160.
  3. متوسلی، محمود، و نیکونسبتی، علی (1390)، «تغییر نهادی». فصلنامه برنامه­ریزی و بودجه، 3، ص51-68.
  4. نورث‎، داگلاس (2005)، «فهم فرآیند تحول اقتصادی، ترجمه میرسید مهاجرانی و زهرا فرضی­زاده». تهران: موسسه غیر انتفاعی مطالعات دین و اقتصاد، نهادگرا.
  5. نورث، داگلاس، والیس، جوزف، وب، استیون، و وینگاست، باری (2013)، «سیاست و اقتصاد و مسائل توسعه در سایه خشونت»، ترجمه محمدحسین نعیمی­پور و محسن میردامادی. تهران: روزنه.
  6. Acemoglu D, Robinson JA. Economic Origins of Dictatorship and Democracy. Cambridge University Press; 2006.
  7. Acemoglu, D& . Robinsonm, j., (2012), Why Nations Fail: The Origins of Power, Prosperity and Poverty. 1st ed. New York.
  8. Acemoglu, Daron and Egorov, Georgy & Sonin, Konstantin, (2020), Institutional Change and Institutional Persistence. SSRN Electronic Journal, 10.2139/ssrn.3692636.
  9. Aoki, M., (2006), Mechanisms of Endogenous Institutional Change. Discussion Papers05-013, Stanford Institute for Economic Policy Research.
  10. Aoki, Masahiko (2007), Endogenizing Institutions and Institutional Changes. Journal of Institutional Economics, 3, 1–31.
  11. Coccia, M., (2018), An Introduction to the Theories of Institutional Change. Political Economy - Development: Political Institutions eJournal.
  12. Dellaposta,D., Nee, v., Opper, s., (2016), Endogenous dunamics of institutional change. Rationality and Society, 1-44.
  13. Greif, A., & Laitin, D., (2004), A Theory of Endogenous Institutional Change. American Political Science Review, 98, 633 - 652.
  14. Greif, A., (2006), Institutions and the Path to the Modern Economy; Lessons from Medieval Trade. Cambridge University Press.
  15. Groenewegen, J., Spithoven A., & Van den berg, A., (2010), Institutional Economics; an Introduction. Palgrave Macmillan, London.
  16. Hayek, F. A., (1979), The Counter-Revolution of Science. Studies on the Abuse of Reason, 2ed, Indianapolis, Ind.: Liberty Press.
  17. Hodgson, G. M., (2006), What are institutions?. Journal of economic issues, 40(1), 1-25.
  18. Hudík, Marek, (2021), Push factors of endogenous institutional change. Journal of Economic Behavior and Organization, 189, 504-514, org/10.1016/j.jebo.2021.07.005
  19. Kanika B., (2014), Theories of Institutional Change; Evolutionary and Deliberate Design. Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=2446780 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2446780.
  20. Kingston, C., & Caballero, G., (2009), Comparing theories of institutional change. Journal of Institutional Economics, 5, 151-180.
  21. Krasner, S.D., (1984), Approaches to the State: Alternative Conceptions and Historical Dynamics. Comparative Politics, 16(2), 223-246.
  22. North, D. C. (1990), Institutions, Institutional Change and Economic Performance. Cambridge: Cambridge University Press.
  23. North, D.C. )1992(, Transaction Costs, Institutions, and Economic Performance. An international Center for Economic Growth Publication press, California.
  24. Olson, Mancur, (2002), The Logic of Collective Action: Public Goods and Theory of Groups. Cambridge, Massachusettes: Harvard University Press.
  25. Rodrik, D. &, Hausmann, R., (2002), Economic development as self-discovery. national bureau of economic research, 1050 Massachusetts Avenue, Cambridge, MA 02138.
  26. Rodrik, D., (2008), Second-Best Institutions. American Economic Association, 98(2), 100-104.
  27. Schelling, Thomas, (1960), The Strategy of Conflict. Cambridge, MA: Harvard University Press.
  28. Shirley, M., (2005), Institutions and Development, in Claude Menard and Mary M. Handbook of New Institutional Economics, Springer, Netherlands, 611-638.
  29. Tao Jin, (2016), A Literature Review on Institutional Change and Entrepreneurship. Open Journal of Business and Management, 04, 04, Article ID:70191, 20 pages.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار