واکاوی تطبیقی ـ انتقادی نظریه توزیع شهید صدر و اندیشمندان اقتصاد کلاسیک و نئوکلاسیک؛ رهیافتی ریاضی در چارچوب الگوی نسل‌های تداخلی؛ (دلالت‎های راهبردی برای اقتصاد ایران)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد پولی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

2 دانشیار، گروه اقتصاد بازرگانی، دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

3 دانشیار، اقتصاد نظری، دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

4 استاد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

5 دانشیار، اقتصادانرژی، کشاورزی و محیط زیست، دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

نظریات توزیع تحدیدکنندۀ روابط اقتصادی کنشگران اقتصاد و مشخص‌کننده چگونگی توزیع ثروت و درآمد در میان آنهاست. این نظریات را می‌توان به سه قسمت تقسیم کرد: نظریه توزیع قبل از تولید، نظریه توزیع کارکردی و نظریه توزیع مجدد. شهیدصدر مباحثی تفصیلی ناظر به هر سه ساحت توزیع مطرح کرده است. هرچند اقتصاددانان سرمایه‌داری نیز نظریات توزیعی متعددی را بیان کرده‌اند، اما این نظریات در ابتدا متمرکز بر توزیع کارکردی بوده و درادامه به بررسی ابعاد توزیع مقداری درآمد متمرکز شده است. تحلیل ساختار و مبانی قریب این نظریات و نسبت‌سنجی آن با نظریه توزیع شهیدصدر، مدل‌سازی رویکرد توزیعی شهیدصدر در بستر الگوی نسل‌های همپوشان و استخراج دلالت‌های راهبردی برای اقتصاد ایران هدف اصلی این پژوهش می‌باشد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد اقتصاددانان سرمایه‌داری به‌دلیل التزام به اصول مکتبی اقتصاد سرمایه‌داری (آزادی تملک، آزادی بهره‌برداری و آزادی مصرف) امکان ارائه یک راهکار دائمی برای حل مسئله توزیع نابرابر را ندارند. پس از تعریف تابع مطلوبیت بین‌نسلی و قید بودجه الگوی نسل‌های همپوشان هم‌راستا با نظریه توزیع شهیدصدر اثبات می‌َشود که انباشت سرمایه در حالت پویا باوجود تغییرات اعمال شده برقرار است و دستیابی به یک تعادل پایدار توأم با توجه به عدالت نیز تضمین می‌شود.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. آدام اسمیت (۱۳۵۷). ثروت ملل، ترجمه قاسم‌ سیروس‌ ابراهیم‌زاده. ج۱−3، تهران: پیام.
  2. ‏‫باربر، ویلیام‌ (۱۳۷۰). سیر اندیشه‌های‌ اقتصادی‌: بررسی‌ تطبیقی‌ مکتب‌های‌ کلاسیک‌ و نئوکلاسیک‌ و مارکس‌ و کینز، ترجمه حبیب‌الله‌ تیموری‌. تهران‌: سازمان‌ انتشارات‌ و آموزش‌ انقلاب‌ اسلامی‌.
  3. باقری، علی (۱۳۹۳). تحلیلی بر نظریه ارزش و توزیع در اقتصادنا. مطالعات اقتصاد اسلامی، 7(1)،ص57−
  4. پیغامی، ‌عادل، حسین سرآبادانی‌تفرشی و حمید ایزدبخش(۱۳۹۴). بازخوانی نظریۀ شهیدصدر در الگوی فقهی توزیع درآمد میان عوامل تولید بر اساس نظریۀ «عاملیت». معرفت اقتصاد اسلامی، 12(6)، ص5−
  5. ‏‫تفضلی‌، فریدون‌ (۱۳۹۲). ‏‫تاریخ عقاید اقتصادی از افلاطون تا دوره معاصر (از ۶۰۰ قبل از میلاد تا ۲۰۰۰ میلادی) ویرایش ‏‫ویراست 3. تهران: ‏نشر نی.
  6. ‏‫توتونچیان، ایرج، و حسین عیوضلو (۱۳۷۹). کاربرد نظریه عدالت اقتصادی در نظام اسلامی توزیع ثروت و درآمد. مجله تحقیقات اقتصادی، 57(2)، 97-132.
  7. ‏‫داب‌، موریس‌ (۱۳۸۱). تئوری‌های‌ ارزش‌ و توزیع‌ از زمان‌ آدام‌ اسمیت‌، ترجمه حبیب‌الله‌ تیموری‌. تهران‌: نشر نی‌.
  8. ‏‫زاهدی‌وفا، ‌محمد‌هادی، و عادل پیغامی (۱۳۸۸). پول و زمان در نظریه توزیع اقتصاد اسلامی. مطالعات اقتصاد اسلامی، 3(2)، 5−
  9. ژید، شارل، ریست، شال (1370). تاریخ عقاید اقتصادی، ترجمه کریم سنجابی، ج1−2، تهران: دانشگاه تهران.
  10. صدر، سیدمحمدباقر (۱۳۹۳). اقتصاد ما، ترجمه محمد برهانی‌ و سیدابوالقاسم حسینی ژرفا، ج۱–۲، قم‌: پژوهشگاه علمی تخصصی شهیدصدر.
  11. صدر، سیدمحمدباقر (1394). اسلام راهبر زندگی: مکتب اسلام رسالت ما، ترجمه مهدی‌ زندیه. قم: دار‌الصدر.
  12. ‏‫عیوضی، احیاء (۱۳۹۴). چگونگی‌توزیع ‌تابعی ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌درآمد در اقتصاد متعارف ونظرات شهیدصدر. پژوهشنامه اقتصادی، 19(72)، 237−
  13. کرمی، محمدحسین (۱۳۸۹). توزیع درآمد حاصل از فرایند تولید از نظر نئوکلاسیک‎ها و برخی اندیشمندان اسلامی. جستارهای اقتصادی، 7(14)، 153−
  14. نوراحمدی، محمدجواد (1392). مالکیت، عدالت و رشد در تحول اندیشه‌های اقتصادی. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادقj.
  15. Agnar Sandmo. (2013). The Principal Problem in Political Economy: Income Distribution in the History of Economic Thought. INSTITUTT FOR SAMFUNNSØKONOMI, DEPARTMENT OF ECONOMICS.
  16. Atkinson, Anthony; & Bourguignon, François (eds.). (2000). Handbook of Income Distribution. 1, Elsevier.
  17. Blanchard, Olivier Jean; & Fischer, Stenley (1993). Lectures on Macroeconomics. The MIT Press.
  18. Böhm-Bawerk, Eugen von. (1930). The positive theory of capital. New York: G. E. Stechert & Co.
  19. Galton, F. (1879). The geometric mean in vital and social statistics. Proceedings of the Royal Society, 29, 365-366.
  20. Jevons, William Stanley. (1957). The Theory of Political Economy. (15th ed.), London: Macmillan and Co.
  21. Kaldor, Nicholas. (1955). Alternative Theories of Distribution. The Review of Economic Studies, 23(2), 83-100.
  22. Marshall, Alfred. (1920). PRINCIPLES OF ECONOMICS, 8th ed., UK: Palgrave Macmillan.
  23. Mill, John Stuart. (1848). Principles of Political Economy, with some of the their Applications to Social Philosophy, Vols. 1–2, London, Parker.
  24. Mincer, J. (1958). Investment in human capital and personal income distribution. Journal of Political Economy, 66, 281-302.
  25. Pareto, Vilfredo (1896-97). Cours d’économie politique. Lausanne: Rouge.
  26. Rawls, John (1971). Theory of Justice, e United States of America: Harvard University Press.
  27. Ricardo, David. (1951). On the Principles of Political Economy and Taxation. (Piero Sraffa, Corrector), Cambridge: Cambridge University Press.
  28. Stolper, W. F.; Samuelson, Paul A. (1941). Protection and real wages. The Review of Economic Studies. 9(1): 58–73.
  29. Walras, Léon (1874-1877), Éléments d’économie politique pure. Lausanne: L.Corbaz. Translated and with an introduction by William Jaffé as Elements of Pure Economics. Homewood, Ill.: Irwin, 1954.
  30. Wicksell, Knut (1896). Finanztheoretische Untersuchungen. Jena: Fischer. Translated in part as «A new principle of just taxation» in Musgrave, Richard A. and Alan T. Peacock, eds. (1958). Classics in the Theory of Public Finance. London: Macmillan.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار