تأثیر دین اسلام بر توسعه کارآفرینی با در نظر گرفتن نقش تعدیل کننده بانکداری اسلامی: مطالعه موردی کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی OIC

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

2 موسسه آموزش عالی علوم اسلامی انسانی، دانشگاه بین المللی المصطفی

10.30471/iee.2025.10518.2460

چکیده

اسلام خود را یک دین کارآفرینانه معرفی می‌کند به این معنا که فعالیت کارآفرینی را تشویق و تقویت می‌کند. در مقابل این دیدگاه وجود دارد که اسلام به طور کلی مانع کارآفرینی در جوامع مسلمان می‌شود. بر اساس این دیدگاه متضاد در مورد رابطه دین اسلام و کارآفرینی و در تلاش برای پر کردن این شکاف تحقیقاتی، هدف مطالعه حاضر ارزیابی این موضوع است که آیا اسلام مانعی برای کارآفرینی است یا خیر و آیا حضور موسسات بانکداری اسلامی باعث تعدیل چنین رابطه‌ای می‌شود یا خیر. برای این منظور از داده‌های 57 کشور عضو سازمان همکاری های اسلامی طی دوره زمانی 2010 تا 2023 استفاده شده است. روش تجزیه و تحلیل داده‌ها مبتنی بر روش داده‌های تابلویی (Panel data) است. یافته‌های تحقیق نشان داد که در غیاب بانکداری اسلامی، دین اسلام تأثیر منفی بر توسعه کارآفرینی داشته است زیرا در کشورهایی که بخش قابل توجهی از مردم به قوانین اسلامی پایبند هستند و قرض گرفتن و اعطای وام با بهره را ممنوع می‌دانند؛ در غیاب جایگزینی برای تامین مالی مطابق با شرع (یعنی بانک‌های اسلامی)، کارآفرینی تضعیف می شود. در حالی که با در نظر گرفتن نقش تعدیل کننده وجود بانک های اسلامی، وجود دین اسلام می تواند منجر به تقویت و توسعه کارآفرینی گردد. بر همین اساس نتیجه‌گیری می‌شود زمانی دین اسلام می تواند کارکرد اصلی خود در تقویت کارآفرینی را داشته باشد که ابزارهای آن همانند بانک های اسلامی نیز در جامعه وجود داشته باشند.

کلیدواژه‌ها

جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 17 دی 1403

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار