نوع مقاله : مقاله علمی ترویجی
نویسنده
عضو هیئت علمی جهاددانشگاهی، تهران، ایران
چکیده
کلیدواژه‌ها
* قرآن کریم.
* نهج‌البلاغه (للصبحی صالح)، شریف الرضی، محمد بن حسین (1414ق)، چاپ اول، قم: انتشارات هجرت.
امینی، حسینعلی، راعی، مسعود، و توکلی، احمدرضا (۱۳۹۷). واکاوی رویکرد حکومتی به خمس و زکات. مطالعات فقه و حقوق اسلامی، ۱۰(۱۹)، ۳۷-۶۴.
https://doi.org/10.22075/feqh.2018.13072.1325
ایرنا (۱۴۰۱). عملکرد وزارت صمت در بخش معدن؛ از شفاف‌سازی فرآیندها تا واگذاری ۵۳۰۰ معدن متروکه. خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران. بازیابی‌شده از:
https://www.irna.ir/news/84944587/
بانک مرکزی (۱۴۰۴، ۲۰ فروردین). پرداخت ۷ هزار و ۶۶۴ همت تسهیلات توسط شبکه بانکی. بازیابی‌شده از:
https://cbi.ir/showitem/32059.aspx
پیغامی، عادل، سرآبادانی تفرشی، حسین، و ایزدبخش، حمید (۱۳۹۴). بازخوانی نظریه شهید صدر در الگوی فقهی توزیع درآمد میان عوامل تولید براساس نظریه «عاملیت». معرفت اقتصاد اسلامی، ۱۲(۶)، ۵-۲۲.
تفضلی، فریدون (۱۳۷۲). تاریخ عقاید اقتصادی. تهران: نشر نی.
حر عاملی، محمد بن حسن (۱۴۱۲ق). وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة. چاپ دوم، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
حسنی قره‌تپه، مجتبی، مجاهدی موخر، محمدمهدی، نوراحمدی، محمدجواد، سیدنورانی، سیدمحمدرضا، و خورسندی، مرتضی (۱۴۰۲). واکاوی تطبیقی-انتقادی نظریه توزیع شهید صدر و اندیشمندان اقتصاد کلاسیک و نئوکلاسیک؛ رهیافتی ریاضی در چهارچوب الگوی نسل‌های تداخلی؛ (دلالتهای راهبردی برای اقتصاد ایران). جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی۲۰(۴۰)، 22-191.
https://doi.org/10.30471/iee.2024.10010.2398
حسنی قره‌تپه، مجتبی، مجاهدی موخر، محمدمهدی، نوراحمدی، محمدجواد، سید نورانی، سیدمحمدرضا و خورسندی، مرتضی. (1402). واکاوی تطبیقی ـ انتقادی نظریه توزیع شهید صدر و اندیشمندان اقتصاد کلاسیک و نئوکلاسیک؛ رهیافتی ریاضی در چارچوب الگوی نسل‌های تداخلی؛ (دلالتهای راهبردی برای اقتصاد ایران). جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی، 20(40)، 191-222.
doi: 10.30471/iee.2024.10010.2398
دادگر، یدالله (۱۳۸۳). تاریخ تحولات اندیشه اقتصادی. قم: انتشارات دانشگاه مفید.
دیوان محاسبات کشور (۱۳۹۹). گزارش تفریغ بودجه سالانه حسابرسی ارز ۴۲۰۰ تومانی پرداختی به واردکنندگان کالاهای اساسی و غیر اساسی سال ۱۳۹۷. بازیابی‌شده از:
https://www.mizanonline.ir/002ZLQ
رجایی، سیدمحمدکاظم (۱۳۸۹). ویژگی‌های بازار اسلامی در نظریه و عمل. معرفت اقتصادی، ۲(۱)، ۱-۲۴.
رضایی، مجید (۱۳۸۴). آثار برخی قواعد فقهی بر بازار کار. اقتصاد اسلامی، ۵(۱۸)، ۶۳-۸۷.
روزدار، اکرم، رجبی، مصطفی، و کریمی، فرزاد (۱۴۰۳). اثرات رانت ناشی از وفور منابع طبیعی، اقتصاد سایه و شاخص توسعه انسانی بر نابرابری درآمدی: تحلیل بین کشوری. پژوهشنامه بازرگانی، ۲۸(۱۱۰)، ۲۹-۵۶.
https://doi.org/10.22034/ijts.2024.2015888.3920
زاهدی وفا، محمدهادی و پیغامی، عادل. (1388). پول و زمان در نظریه توزیع اقتصاد اسلامی. مطالعات اقتصاد اسلامی، 2(1)، 5-37.
doi: 10.30497/ies.2009.1067
شعبانی، احمد، و کاشیان، عبدالمحمد (۱۳۹۵). طراحی سازوکار ورود خمس و زکات به نظام مالیاتی ایران و آثار بالقوه اقتصادی آن. مطالعات اقتصاد اسلامی، ۸(۲)، ۳۹-۷۴.
https://doi.org/10.30497/ies.2016.1798
صدر، سیدمحمدباقر (۱۳۹۳). اقتصاد ما، ترجمه محمد برهانی و سیدابوالقاسم حسینی ژرفا. قم: پژوهشگاه علمی تخصصی شهید صدر.
صدر، سیدمحمدباقر (۱۳۹۴). اسلام راهبر زندگی، مکتب اسلام، رسالت ما، ترجمه مهدی زندیه. قم: دارالصدر.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (۱۳۷۴). تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
عاملی، سیداحمد (۱۳۹۲). اصل مساوات و اصول الگوی اسلامی نظام توزیع. پژوهش‌های اجتماعی اسلامی، ۱۹(۹۸)، ۶۳-۹۰.
عسکری، محمدمهدی، و محمدی‌پور، احمد (۱۳۹۹). نقش زکات در توازن اجتماعی و رشد اقتصادی ایران با استفاده از مدل تصادفی زکات طی سال‌های ۱۳۷۸-۱۳۹۶. جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی، ۱۷(۳۳)، ۹-۳۴.
https://doi.org/10.30471/iee.2020.5499.1776
عیوضی، احیاء. (1398). چگونگی‌توزیع تابعی درآمد در اقتصاد متعارف ونظرات شهیدصدر. پژوهشنامه اقتصادی، 19(72)، 237-263. doi: 10.22054/joer.2019.10160
فراهانی‌فرد، سعید (۱۳۹۶). کارکرد اقتصادی دین اسلام (توزیع ثروت و درآمد). قبسات، ۲۲(۸۶)، ۱۰۳-۱۲۸.
قاسمی بنابری، حمیدرضا، گودرزی، انسیه، موسوی، زینب، و محمدرضائی اردکانی، مهشید (۱۴۰۳). شاخص‌های عدالت‌محوری در نظام مالیاتی مبتنی بر قوانین مالیات‌های مستقیم و مالیات بر ارزش افزوده. پژوهشنامه مالیات، ۳۲(۶۲)، ۱۸۲-۲۱۱.
قدیری‌اصل، باقر (۱۳۶۴). سیر اندیشه اقتصادی. تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
کرمی، محمدحسین. (1389). توزیع درآمد حاصل از فرآیند تولید از نظر نئوکلاسیک ها و برخی اندیشمندان اسلامی. جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی، 7(14)، 153-169.
مجلس شورای اسلامی (۱۳۹۹، ۳۰ اردیبهشت). متن کامل گزارش تحقیق و تفحص مجلس از عملکرد سایپا و ایران‌خودرو. خبرگزاری مهر. بازیابی‌شده از:
https://www.mehrnews.com/xRV2r
محمدخانی، جواد، اکبری مقدم، بیت‌اله، و فخرحسینی، سیدفخرالدین (۱۴۰۳). تأثیر برخی سیاست‌های اقتصادی بر متغیرهای کلان اقتصاد ایران با تأکید بر نقش زکات؛ یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی نئوکینزی. جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی، ۲۱(۴۴)، ۱-۲۸.
doi:10.30471/iee.2025.10418.2449
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (۱۳۸۴، ۵ بهمن). انحصار فولاد در بورس فلزات تهران. بازیابی‌شده از:
https://rc.majlis.ir/fa/news/show/764477
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (۱۴۰۰ الف). بررسی وضعیت معادن کشور و چالش‌های واگذاری بهره‌برداری آنها به بخش غیردولتی (گزارش تقنینی شماره مسلسل ۱۷۷۶۲). بازیابی‌شده از:
https://rc.majlis.ir/fa/report/show/1674962
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (۱۴۰۰ ب). آسیب‌شناسی نظام تأمین و توزیع کالا و خدمات در ایران (گزارش تقنینی شماره مسلسل ۱۷۴۹۹). بازیابی‌شده از:
https://rc.majlis.ir/fa/report/show/1656724
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (۱۴۰۱، ۲۳ آذر). گزارش‌های کارشناسی مالیات بر عایدی سرمایه (CGT) (گزارش تقنینی شماره مسلسل ۱۸۵۹۰). بازیابی‌شده از:
https://rc.majlis.ir/fa/report/show/1754397
میرجمالی مهرآبادی، منیرالسادات، نجفی‌زاده، زنجیردار، غفاری آشتیانی، پیمان. (1401). بررسی تأثیر ساختار بازار و اطلاعات نامتقارن بر عملکرد شرکت‌های فعالِ بورس اوراق بهادار تهران در یک مدل پویا. اقتصاد مالی، 16(60)، 93-120.
میرشفیعی خوانساری، فضل‌الله (۱۳۷۴). محصل الکلام. قم: دارالکتاب.
نجفی، محمدحسن (۱۳۶۷). جواهر الکلام. چاپ سوم، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
ندری، کامران، و قلیچ، وهاب (۱۳۸۸). جستاری پیرامون معیارها و چهارچوب نظام توزیع درآمد در اقتصاد اسلامی. مطالعات اقتصاد اسلامی، ۲(۱)، ۱۵۵-۱۸۲.
https://doi.org/10.30497/ies.2009.1072
نوراحمدی، محمدجواد (۱۳۹۲). مالکیت، عدالت و رشد در تحول اندیشه‌های اقتصادی. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادقj.
یوسفی، احمدعلی، کریمی، علی اکبر و فراهانی فرد، سعید. (1397). توزیع عادلانه انفال و منابع عمومی (مطالعه موردی هدفمندی یارانه‌ها).
References
Alvarado, R., Tillaguango, B., López-Sánchez, M., Ponce, P., & Işık, C. (2021). Heterogeneous impact of natural resources on income inequality: The role of the shadow economy and human capital index. Economic Analysis and Policy, 69, 690–704. https://doi.org/10.1016/j.eap.2020.12.002
Amin, H., & Shaikh, I. M. (2025). Zakat al-mustaghallat for Malaysian landlords of residential properties.
International Journal of Housing Markets and Analysis, 18(1), 178-195.
Amini, H., Raee, M., & Tavakkoli, A. (2018). Governmental approach to Khums and Zakat. *Journal of Islamic Jurisprudence and Law Studies / Faṣlnāmah-i ̒Ulūm-i Fiqh va Ḥuqūq, 10*(19), 37–64. https://doi.org/10.22075/feqh.2018.13072.1325 [In Persian].
Arwani, A., & Priyadi, U. (2024). The role and contribution of the new institutional economics in economic system performance. Jurnal Simki Economic, 7(1), 271–288.
Atkinson, A., & Bourguignon, F. (Eds.). (2000). Handbook of income distribution (Vol. 1). Elsevier.
Bank Markazi Jomhuri Eslami Iran. (2025, April 8). Payment of 7,664 trillion IRR facilities by the banking network. https://cbi.ir/showitem/32059.aspx [In Persian].
Bayazidnejad, M., Sharifi, A., & Farkish, H. (2024). Identifying the capacities for implementing good governance in Iran’s customs system. *Legal Studies in Digital Age / Muṭāliʻāt-i Ḥuqūqī dar Dawrah-i Raqamī, 3*(3), 59–76 [In Persian].
Bhattacharya, P. C. (2011). Informal sector, income inequality and economic development. Economic Modelling, 28(3), 820–830. https://doi.org/10.1016/j.econmod.2010.10.001
Coady, D., Flamini, V., & Sears, L. (2015). The unequal benefits of fuel subsidies revisited: Evidence for developing countries (IMF Working Paper No. 15/250). International Monetary Fund. https://doi.org/10.5089/9781513514270.001
Dizaji, S. F., & Farzanegan, M. R. (2014). Distributional consequences of natural resource rents in Iran (CESifo Working Paper Series, No. 4824). ifo Institute.
Enami, A., Lustig, N., & Taqdiri, A. (2019). Fiscal policy, inequality, and poverty in Iran: Assessing the impact and effectiveness of taxes and transfers. Middle East Development Journal, 11(1), 49–74. https://doi.org/10.1080/17938120.2019.1602501
Extractive Industries Transparency Initiative. (2023). The EITI Standard 2023. https://eiti.org/eiti-standard
Eyvazi, A. (2020). Functional income distribution in conventional economics and Martyr Sadr’s views. *Journal of Economic Research / Pazhūhishnāmah-i Iqtiṣādī, 19*(72), 237–263. https://doi.org/10.22054/joer.2019.10160 [In Persian].
Farahani-Fard, S. (2017). Economic function of Islam (distribution of wealth and income). Qabasat, 22(86), 103–128. https://qabasat.iict.ac.ir/article_30426.html [In Persian].
Gerber, J. D., Lieberherr, E., & Knoepfel, P. (2020). Governing contemporary commons: The institutional resource regime in dialogue with other policy frameworks. Environmental Science & Policy, 112, 155–163. https://doi.org/10.1016/j.envsci.2020.06.014
Ghasemi Banaberi, H., Goodarzi, A., Mousavi, Z., & Mohammadrezaei, M. (2024). Justice-based indices in the tax system based on direct tax laws and value added tax. *Tax Research Journal / Nashriyah-i Pizhūhishhā-yi Mālīyātī, 32*(62), 182–211 [In Persian].
Hajat, M. G. (2024). Examination of the welfare indices of Iran’s border and central regions from the perspective of spatial justice. *Regional Statistics / Āmār-i Manṭaqah-ʼī, 14*(5), 945–969 [In Persian].
Hasani Qarah Tapeh, M., Mojtahedi Mokher, M. M., Nourahmadi, M. J., Seyyed Nourani, S. M. R., & Khorsandi, M. (2024). Comparative-analytical analysis of Sadr’s distribution theory and classical/neoclassical economists: Mathematical approach in overlapping generations model. *Islamic Economics Essays / Maqālāt-i Iqtiṣād-i Islāmī, 20*(40), 191–222. https://doi.org/10.30471/iee.2024.10010.2398 [In Persian].
Karami, M. H. (2010). Income distribution from production processes in neoclassical economics and selected Islamic thinkers. *Islamic Economics Essays / Maqālāt-i Iqtiṣād-i Islāmī, 7*(14), 153–169 [In Persian].
Majles Shoraye Eslami. (2020, May 19). Full report of the Parliament’s investigation on the performance of SAIPA and Iran Khodro. Mehr News Agency. https://www.mehrnews.com/xRV2r [In Persian].
Markazi Research Center of the Islamic Consultative Assembly. (2005, January 25). Steel monopoly in Tehran Metal Exchange. https://rc.majlis.ir/fa/news/show/764477 [In Persian].
Markazi Research Center of the Islamic Consultative Assembly. (2021). Pathology of the supply and distribution system of goods and services in Iran (Legislative Report No. 17499). https://rc.majlis.ir/fa/report/show/1656724 [In Persian].
Markazi Research Center of the Islamic Consultative Assembly. (2021). Status of mines in Iran and challenges of privatizing their exploitation (Legislative Report No. 17762). https://rc.majlis.ir/fa/report/show/1674962 [In Persian].
Markazi Research Center of the Islamic Consultative Assembly. (2022). Capital gains tax reports (Legislative Report No. 18590). https://rc.majlis.ir/fa/report/show/1754397 [In Persian].
Mirjamali Mehrabadi, M., Najafizadeh, A., Zanjirdar, M., & Ghafari Ashtiani, P. (2022). Investigating the effect of market structure and asymmetric information on the performance of firms listed on the Tehran Stock Exchange in a dynamic model. *Financial Economics / Iqtiṣād-i Mālī, 16*(60), 93–120 [In Persian].
Mojtahedi Ameli, S. A. (2013). The principle of equality and principles of the Islamic distribution model. *Islamic Social Studies / Muṭālaʻāt-i Ijtimāʻī-i Islāmī, 19*(98), 63–90. https://iss.razavi.ac.ir/article_816.html [In Persian].
Muhammad, A. A., Hussaini, H. A., & Ardo, A. M. (2024). Reviving zakat and waqf institutions for sustainable community development in Gombe State, Nigeria. Indonesian Journal for Islamic Studies, 2(2), 47–54.
Naderi, K., & Qelich, V. (2009). An inquiry into criteria and framework of income distribution in Islamic economics. *Islamic Economic Studies / Muṭāliʻāt-i Iqtiṣād-i Islāmī, 2*(1), 155–182. https://doi.org/10.30497/ies.2009.1072 [In Persian].
OECD. (2018). The role and design of net wealth taxes in the OECD. OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/9789264290303-en
OECD. (2020). Fair pricing in essential goods markets. https://www.oecd.org/competition/fair-pricing-in-essential-goods-markets.htm
OECD. (2022). Due process in competition law enforcement: The new OECD recommendation on transparency and procedural fairness in competition law enforcement. https://www.competitionpolicyinternational.com/wp-content/uploads/2022/02/OECD-Column-February-2022-2-Full.pdf
Palley, T. I. (2004). From Keynesianism to neoliberalism: Shifting paradigms in economics. Foreign Policy in Focus.
Pigou, A. C. (1920). The economics of welfare. Macmillan.
Rawls, J. (1971). A theory of justice. Harvard University Press.
Razayi, M. (2005). Effects of certain jurisprudential rules on the labor market. *Islamic Economics / Iqtiṣād-i Islāmī, 5*(18), 63–87 [In Persian].
Resource Governance Institute. (2015). Natural resource governance: National strategies to maximize the benefits of natural resources (NRGI Reader). https://resourcegovernance.org/sites/default/files/documents/nrgi_readers_compilation.pdf
Roozdar, A., Rajabi, M., & Karimi, F. (2024). Effects of natural resource rent, shadow economy, and human development index on income inequality: Cross-country analysis. *Business Research Quarterly / Faṣlnāmah-i Taḥqīqāt-i Ḥisābdārī va Mālī, 28*(110), 29–56. https://doi.org/10.22034/ijts.2024.2015888.3920 [In Persian].
Sabzian, H., Aliahmadi, A., Azar, A., & Mirzaee, M. (2018). Economic inequality and Islamic charity: An exploratory agent-based modeling approach. arXiv. https://arxiv.org/abs/1804.09284
Sadr, S. M. B. (2014). Islam: The leader of life / Islām Rāhbarmīʹ-i Zindagī (M. Zandieh, Trans.). Dar al-Sadr. [In Persian].
Sandmo, A. (2013). The principal problem in political economy: Income distribution in the history of economic thought. Department of Economics, Norwegian School of Economics.
Shabani, A., & Kashian, A. (2016). Designing a mechanism for integrating khums and zakat into Iran’s tax system and its potential economic effects. *Islamic Economic Studies / Muṭāliʻāt-i Iqtiṣād-i Islāmī, 8*(2), 39–74. https://doi.org/10.30497/ies.2016.1798 [In Persian].
Yousefi, A. A., Karimi, A. A., & Farahani Fard, S. (2018). Fair distribution of anfāl and public resources: A case study of targeted subsidies in Iran. [In Persian].
Zahedi Vafa, M. H., & Peighami, A. (2009). Money and time in the distribution theory of Islamic economics. *Islamic Economic Studies / Muṭāliʻāt-i Iqtiṣād-i Islāmī, 2*(1), 5–37. https://doi.org/10.30497/ies.2009.1067 [In Persian].
)