چکیده
امروزه وجود مؤسسات تأمین مالی خرد برای رفع نیازهای خرد و ضروری جامعه بسیار لازم است. در نظام مالی جمهوری اسلامی ایران، معمولا این مؤسسات در قالب نهاد قرض‌الحسنه فعالیت می کنند. قرارداد قرض‌الحسنه از جمله عقود شرعی و سنتهای پسندیده اجتماعی است که عرضهکنندگان و متقاضیان آن، طیف وسیعی از مردم را شامل میشود. بر اساس قانون پولی و بانکی 1351، بانک مرکزی موظف به نظارت بر مؤسسات اعتباری از جمله نهادهای قرض‌الحسنه است. این پژوهش به آسیب‌شناسی بانک مرکزی در مقام نظارت بر نهادهای مرتبط با قرض‌الحسنه پرداخته است. راهبرد اصلی این پژوهش استفاده از تحلیل مضمون برای تحلیل داده‌های کیفی بوده و از مجموع 20 مصاحبه انجام‌شده با خبرگان حوزه قرض‌الحسنه و بانک مرکزی، 247 مضمون اولیه، 116 مضمون پایه غیرتکراری، 39 مضمون سازمان‌دهنده و 5 مضمون فراگیر احصاء گردیده و سپس شبکه مضامین مرتبط با سؤال پژوهش ترسیم شده است. مطابق یافته‌های این پژوهش، چالش‌های نظارت بانک مرکزی در پنج دسته چالش‌های عمومی نظارت، چالش‌های ناظر به سازمان اقتصاد اسلامی، چالش‌های ناظر به صندوق‌های قرض‌الحسنه، چالش‌های ناظر به بانک‌های قرض‌الحسنه و چالش‌های ناظر به شبکه بانکی احصاء گردید. هم‌چنین در پایان، راه‌کارهایی جهت برون‌رفت از این مشکلات در هر حوزه ارائه شده است.
)