آسیب‌شناسی تخصیص منابع از جانب دولت در رویداد اربعین؛ با کاربست روش دلفی فازی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه امام سادق علیه‌السلام

2 عضو هیئت علمی دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد دانشگاه امام صادق (ع)

10.30471/jee.2025.10710.2484

چکیده

افزایش حضور زائران امام حسین (علیه‌السلام) از ایران در مراسم اربعین موجب شده است که دولت خود را مکلف به ارائه خدمات زیرساختی، رفاهی و فرهنگی بداند و البته عموم زائران نیز انتظار دارند که دولت در این حوزه ایفای نقش نماید. به همین دلیل در عمل شاهد مجموعه‌ای از اقدامات سیاستی، حمایتی و اجرایی از جانب دولت بوده‌ایم ازجمله ایجاد زیرساخت‌های حمل‌ونقل، مخابراتی و آبرسانی، تضمین امنیت زائران، به‌کارگیری ظرفیت نهادهای مردمی (مخصوصاً هیئات) در ارائه خدمات، تسهیل عبور از مرز و ارائه مستقیم خدمات رفاهی مثل اسکان، غذا و آب. از سوی دیگر در سال‌های اخیر شاهد برخی چالش‌ها در ارائه خدمات بهینه بوده ایم که یکی از دلایل آن مشائل و چالش های تأمین مالی بوده است. پژوهش حاضر تلاش دارد تا آن دسته از چالش‌های تأمین وجوه که به سبب مختصات خاص نقش‌آفرینی دولت در این رویداد ایجاد شده را احصاء و ارزیابی کند. لذا بااستفاده از روش دلفی فازی و ازطریق مصاحبه با 13 نفر از خبرگان این حوزه، 21 مؤلفه بعنوان آسیب‌های مشارکت دولت در تأمین وجوه اربعین، در سه دسته «نهادی»، «زیرساختی» و «فرهنگی» شناسایی شده‌اند. نتایج حاکی از آن است که به‌ترتیب آسیب‌های نهادی، آسیب‌های فرهنگی و آسیب‌های زیرساختی دارای اهمیت بیشتری هستند. در میان آسیب‌های نهادی، ناکارآمدی و عدم نگاه بلندمدت در تصمیمات اربعینی دولت برای تأمین وجوه، مهم‌ترین آسیب‌ است؛ در بین آسیب‌های فرهنگی، عدم توجه کافی به هنجارها و ارزش‌ها و نظام انگیزشی اربعین، مهم‌ترین آسیب است؛ و در بین آسیب‌های زیرساختی، عدم استفاده کافی از ظرفیت های منابع مردمی بعنوان مهم‌ترین آسیب‌ شناخته شده‌ است.

کلیدواژه‌ها