الگوی توازن اقتصادی در منظومه فکری مقام معظم رهبری

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانش پژوه دکتری گروه اقتصاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)

2 دانشیار گروه اقتصاد، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)

چکیده

هدف این مقاله ارائه الگوی توازن اقتصادی در راستای تحقق عدالت اقتصادی در جامعه اسلامی است. این تحقیق چارچوب کلی دیدگاه رهبر معظم انقلاب درباره توازن اقتصادی را با روش نمایه معکوس، کشف[1] و سپس با توسعه در این دیدگاه، با روش استنباط نظریه اقتصاد اسلامی، الگوی توازن اقتصادی را با ساختار هفتگانه استخراج کرده است. رهبری به‌عنوان نقطه ثقل و رأس هرم این الگو قرار دارد. هسته فکری، دولت، مردم، خانواده، بازار و بخش خیریه دیگر اجزای الگو را تشکیل می‎دهند. ایمان و تقوا پایه و اساس ساختار الگو است. اجزای الگو براساس میزان ایمان و تقوا در جهت‎دهی جامعه به سمت توازن نقش‎آفرینی می‎کنند. هرچه درجه ایمان و تقوا در اجزا بیشتر باشد، حرکت به سمت توازن سریع‌تر و دقیق‌تر صورت گرفته و جامعه متوازن‎تر خواهد بود.



[1]. استخراج مطالب مرتبط از طریق جستجوی کلیدواژه‎ای و مطالعه صفحه به صفحه بیانات، نمایه‎زنی محتوایی کل متن، دسته‎بندی نمایه‎ها، درج نمایه‎های بالادستی و در نهایت استخراج درختواره بیانات در موضوع موردنظر.

کلیدواژه‌ها


* قرآن کریم
1. آقانظری، حسن و محمدتقی گیلک حکیم‎آبادی (1382)، نگرش علمی به هزینه و درآمد دولت اسلامی، قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه و پژوهشکده امور اقتصادی.
2. ابن‎منظور، محمدبن‌مکرم (1414ق)، لسان العرب، چ3، بیروت: دار صادر.
3. ابراهیمی‌سالاری، تقی و نفیسه صالح‎نیا (1393)، «درآمدی بر هزینه مبادله اقتصاد با تأکید بر اصول قرارداد در اسلام»، اولین کنفرانس بین المللی اقتصاد، مدیریت، حسابداری و علوم اجتماعی، رشت.
4. جمعی از نویسندگان، پژوهشکده حوزه و دانشگاه (1379)، مبانی اقتصاد اسلامی، چ3، تهران: سمت.
5. حسینی، سیدرضا (1387)، «معیارهای عدالت اقتصادی از منظر اسلام، بررسی انتقادی نظریه شهید صدر»، اقتصاد اسلامی، سال8، ش32، ص5−36.
6. حکیمی، محمدرضا؛ محمد حکیمی و علی حکیمی (1380)، الحیاة، ترجمه: احمد آرام، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
7. خاندوزی، سیداحسان (1390)، مدینه عادله، مقدمهای بر نظریه عدالت اقتصادی در قرآن، تهران: دانشگاه امام صادقj.
8. رجایی، سیدمحمدکاظم (1381)، معجم موضوعی آیات اقتصادی قرآن کریم، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینیe.
9. ـــــــــــــ (1396)، شاخص و نشان تجاری صداقت در بازار اسلامی، چ1، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینیe.
10. ـــــــــــــ (1398)، الگوی توزیع درآمد و ثروت از دیدگاه قرآن کریم، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینیe.
11. رجایی، سیدمحمدکاظم  و مهدی خطیبی (1396)، «روش استنباط نظریه اقتصادی از کتاب و سنت»، معرفت اقتصاد اسلامی، ش17، ص29−46.
12. رجایی، سیدمحمدکاظم  و سیدمهدی معلمی (1394)، درآمدی بر مفهوم عدالت اقتصادی و شاخص‌های آن، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینیe.
13. زبیدی (1414ق)، تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت: دارالفکر.
14. سمیعی‎نسب، مصطفی (1388)، «تحلیل وظایف اقتصادی دولت جهت تحقق عدالت اقتصادی در الگوی ایدئال اقتصادی اسلامی»، معرفت سیاسی، سال اول، ش2، ص161−194.
15. صاحب فصول، مرتضی (1383)، شکاف طبقاتی، توزیع مجدد ثروت و رهیافتهای قرآنی، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینیe.
16. ـــــــــــــ (1417ق)، اقتصادنا، قم: دفتر تبلیغات اسلامی−شعبه خراسان.
17. عیوضلو، حسین (1384)، عدالت و کارایی در تطبیق با نظام اقتصاد اسلامی، تهران: دانشگاه امام صادقj.
18. فریدمن، میلتون (1380)، سرمایهداری و آزادی، ترجمه: غلامرضا رشیدی، تهران: نشر نی.
19. کلینی (1362)، الکافی، چ2، تهران: اسلامیه.
20. لشکری، علیرضا (1391)، «توازن و رویکردهای عدالت»، معرفت اقتصادی، سال3، ش2، پیاپی6، ص97−122.
21. مطهری، مرتضی (1362)، بررسی اجمالی مبانی اقتصاد اسلامی، تهران: نشر حکمت.
22. ـــــــــــــ (1368 الف)، عدل الهی، چ4، تهران: انتشارات صدرا.
23. رهبر معظم انقلاب (1/1/71)، پیام نوروزی به مناسبت حلول سال 1371.
24. ـــــــــــــ (30/3/71)، بیانات در دیدار کارگزاران نظام.
25. ـــــــــــــ (1/1/74)، پیام نوروزی به مناسبت حلول سال 1374.
26. ـــــــــــــ (22/7/74)، بیانات در دیدار مردم ساری.
27. ـــــــــــــ (25/4/76)، بیانات در دیدار جمعی از فرماندهان نیروی انتظامی.
28. ـــــــــــــ (22/12/79)، بیانات در جلسه پرسش و پاسخ دانشجویان دانشگاه صنعتی امیرکبیر.
29. ـــــــــــــ (17/2/84)، بیانات در دیدار مردم شهرستان جیرفت.
30. ـــــــــــــ (8/6/84)، بیانات در دیدار رئیس‎جمهور و اعضای هیئت دولت.
31. ـــــــــــــ (17/6/84)، بیانات در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری.
32. ـــــــــــــ (21/3/87)، بیانات ‎در اولین دیدار با نمایندگان مجلس هشتم‎.
33. ـــــــــــــ (2/6/87)، بیانات در دیدار رئیس‎جمهوری و اعضای هیئت دولت.
34. ـــــــــــــ (1/1/88)، بیانات در دیدار زائران و مجاوران بارگاه حضرت علی‌‎بن‎موسی الرضاj.
35. ـــــــــــــ (27/2/88)، بیانات در دیدار استادان و دانشجویان کردستان‎.
36. ـــــــــــــ (16/6/88)، بیانات در دیدار اعضای هیئت دولت.
37. ـــــــــــــ (10/9/89)، بیانات در نخستین نشست اندیشه‎های راهبردی.
38. ـــــــــــــ (27/2/90)، بیانات در دومین نشست اندیشه‎های راهبردی.
39. ـــــــــــــ (6/3/95)، بیانات در دیدار رئیس و اعضای مجلس خبرگان رهبری.
40. ـــــــــــــ (11/5/95)، بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم.
41. موسوی سبزواری، سیدعبدالاعلی (1409ق)، مواهب الرحمان فی تفسیر القرآن، بیروت: انتشارات مؤسسه اهل‎بیت.
42. میرمعزی، سید حسین (1389)، پیشرفت علوم انسانی، نشست اندیشه‎های راهبردی الگوی اسلامی−ایرانی پیشرفت.
43. یوسفی، احمدعلی (1387)، نظام اقتصاد علوی (مبانی، اهداف و اصول راهبردی)، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.