ارزش شناخت یکی از محورهای اصلی و مهم مباحث معرفت‌شناسی است که به‌صورت مستقیم در روش‌شناسی دانش تأثیرگذار است. پرسش اصلی این است که چگونه میتوان شناخت‌های درست، حق و صادق را از پندارهای نادرست، باطل و کاذب بازشناخت؟ ارزش شناخت مشتمل بر دو نظریه صدق و توجیه است. این مقاله درصدد تبیین و مقایسه تطبیقی نظریۀ صدق و توجیه در فلسفه دانش اقتصاد متعارف و دانش اقتصاد اسلامی و نتایج و الزامات آن در روش‌شناسی این دانش است.
نتایج تحقیق نشان می‌دهد که جریان اصلی دانش اقتصاد متعارف در نظریۀ صدق «مطابقت‌گرای تجربی» و در نظریه توجیه «مبناگرای تجربی» است؛ گرچه برخی فیلسوفان اقتصادی به تبعیت از تحولاتی که در معرفت‌شناسی در فلسفه و فلسفه علم در غرب رُخ داد، نظریاتی همچون عمل‌گرایی و انسجام‌گرایی و هرج و مرج‌گرایی را به‌عنوان نظریه صدق یا توجیه مطرح کرده و برگزیدند.
این درحالی است که فیلسوفان اسلامی بالاجماع، در نظریۀ صدق «واقع‌گرای مطابقت‌گرا» و در نظریه توجیه «مبناگرای عقل‌گرا» هستند. در ادامه، مبتنی بر این دو نظریه در فلسفه اسلامی، چگونگی ارزشیابی گزاره‌های دانش اقتصاد اسلامی در چهار رشته مذهب، نظام، نظام‌سازی و علم اقتصاد اسلامی تبیین شده است.
زیویار، فرهاد؛ سیدیاسر جبراییلی، امیر اعتمادی بزرگ و پل فایرابند (بهار و تابستان 1398)، «اسطوره ستیز اسطوره ساز، از نقد جهان شمولی علم تا پلورالیسم و رأی اکثریت»، پژوهش‌های علم و دین، سال دهم، ش1، ص145−
عارفی، عباس (1394)، «معرفت و گونه‌های توجیه»، در کتاب نظریه‌های توجیه و مبناگرایی، تألیف ابراهیم دادجو، چاپ اول، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
فابین، پیتر (1381)، «خطابه و واقع‌گرایی در روش‌شناسی اقتصادی: ارزیابی نقادانۀ دستاورهای اخیر»، مجلۀ برنامه و بودجه، ترجمه بایزید مردوخی، ش73، ص43−
فریدمن، میلتون (1381)، «روش‌شناسی اقتصاد اثباتی»، مجلۀ برنامه و بودجه، ترجمه دکتر یدالله دادگر و پروانه کمالی، ش73، ص 79−
مصباح یزدی، محمد تقی (1393)، تعلیقة علی نهایة الحکمة، قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مصباح یزدی، محمدتقی (1389)، آموزش فلسفه، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی .
معرفی‌محمدی، عبدالحمید (تابستان 1391)، «روش‌شناسی علم اقتصاد و مسئلۀ صدق»، روش‌شناسی علوم انسانی، سری 18، ش71، ص145−
معلمی، حسن (1394)، مقالۀ «توجیه»، در کتاب نظریه‌های توجیه و مبناگرایی، تألیف ابراهیم دادجو، چاپ اول، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
peter, Fabienne. (2001), "rhetoric vs Realism in economic methodology: a critical assessment of recent contribution", Cambridge journal of economics, 25, pp. 571−589.
Feyerabend, P. (1975), Against Method: Outline of an Anarchistic Theory of Knowledge, London: New Left Books, pp. 17−18.
میر معزی, سید حسین. (1401). مبانی معرفت‌شناختی دانش اقتصاد اسلامی «ارزش شناخت». جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 19(38), 59-91. doi: 10.30471/iee.2023.9413.2338
MLA
سید حسین میر معزی. "مبانی معرفت‌شناختی دانش اقتصاد اسلامی «ارزش شناخت»". جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 19, 38, 1401, 59-91. doi: 10.30471/iee.2023.9413.2338
HARVARD
میر معزی, سید حسین. (1401). 'مبانی معرفت‌شناختی دانش اقتصاد اسلامی «ارزش شناخت»', جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 19(38), pp. 59-91. doi: 10.30471/iee.2023.9413.2338
VANCOUVER
میر معزی, سید حسین. مبانی معرفت‌شناختی دانش اقتصاد اسلامی «ارزش شناخت». جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 1401; 19(38): 59-91. doi: 10.30471/iee.2023.9413.2338
)