مقایسه تطبیقی اثر نااطمینانی نرخ ارز و نرخ بهره بر رشد و توسعه اقتصادی کشورهای منتخب اسلامی و غیر اسلامی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد اسلامی ، اقتصاد ، واحد دهاقان ، دانشگاه آزاد اسلامی ، دهاقان ، ایران

2 استادیار، گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

3 استادیار ، بخش اقتصادی ، واحد دهاقان ، دانشگاه آزاد اسلامی دهاقان ، دهاقان ، ایران

چکیده

هدف تحقیق حاضر مقایسه تطبیقی اثر نااطمینانی نرخ ارز و نرخ بهره بر رشد و توسعه اقتصادی 20 کشور منتخب اسلامی و 20 کشور غیر اسلامی طی دوره زمانی 2010 تا 2021 می باشد. برای این منظور از رویکرد سیستم معادلات همزمان و شبکه عصبی بازگشتی استفاده شد. نتایج نشان می‌دهد نوسانات نرخ ارز و نرخ بهره اثرات منفی و معنادار به میزان 05/0 و 03/0 درصد بر شاخص رشد اقتصادی در کشورهای مسلمان مورد بررسی داشته است در حالی که این اثر گذاری در کشورهای غیر مسلمان برابر با 21/0 و 65/0 درصدو معنادار بوده است. بر همین اساس نتیجه گیری می‌شود که اثر نوسانات نرخ ارز بر رشد اقتصادی در کشورهای غیر مسلمان شدیدتر از کشورهای مسلمان بوده است. دیگر نتایج نشان می‌دهد نوسانات نرخ ارز و نرخ بهره اثرات منفی و معنادار به میزان 08/0 و 05/0 درصد بر شاخص توسعه اقتصادی در کشورهای مسلمان مورد بررسی داشته است در حالی که این اثر گذاری در کشورهای غیر مسلمان برابر با 09/0 17/0 درصد و معنادار بوده است. بر همین اساس نتیجه گیری می‌شود که اثر نوسانات نرخ ارز بر توسعه اقتصادی در کشورهای غیر مسلمان شدیدتر از کشورهای مسلمان بوده است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. ابراهیمی، محمد (1395)، «اثرات کوتاه مدت و بلند مدت تغییرات نرخ ارز بر سود آوری ارزی بانک ها در قالب الگوی تصحیح خطای برداری»، فصلنامه پول و اقتصاد، شماره 9، ص205−
  2. ارشدی، محمد طاهر (1393)، «بررسی تأثیر نرخ ارز حقیقی بر تراز تجاری غیر نفتی ایران در روابط تجاری با کشور آلمان»، مجله اقتصاد و توسعه منطقه ای، سال 19، دوره جدید، شماره 4، ص114−
  3. انصاری، فاطمه و علی رضازاده (1401)، «اثر شوک‌های عدم اطمینان خارجی بر اقتصاد کلان ایران»، فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد مقداری، دوره 22، شماره 1، ص1−20.
  4. جعفری صمیمی، احمد و اعظمی، کوروش (1391)، «نااطمینانی اقتصاد کلان و اندازه دولت: شواهد کشورهای منتخب در حال توسعه، راهبرد اقتصادی»، دوره 1، شماره 3، ص 149−168.
  5. حقیقت، جعفر و امیدمحمد قلی‎پور تپه (1393)، «بررسی تأثیر نااطمینانی رشد پول بر رشد اقتصادی ایران»، دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی، شماره 11، دوره 21، ص63−74.
  6. حلافی، علی؛ عنایت الله فخرایی و سید امین منصوری (1387)، «انحراف نرخ ارز واقعی و رشد اقتصادی ایران»، پژوهشنامه اقتصادی، شماره 14، ص156−
  7. حمدی، حسین و مهدی محمودی (1396)، «بررسی اثرات متقابل نرخ بهره با متغیرهای منتخب اقتصاد کلان در کشورهای اسلامی و غیراسلامی»، فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی، دوره 8، شماره 28، ص103−
  8. ختایی، محمود و سید هادی موسوی نیک (1399)، «تأثیر نرخ ارز نوسانات رشد اقتصادی با توجه به سطح توسعه بازارهای مالی»، اقتصاد ایرانی، 37، ص1−
  9. خلیل عراقی، منصور (1380)، «اهمیت محیط با ثبات اقتصاد کلان»، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 58، ص2.
  10. سعیدی، محمد جواد؛ اکبر کمیجانی و سجاد ابراهیمی (1391)، «اثر نوسانات نرخ ارز بر رشد بهره­وری در کشورهای در حال توسعه با لحاظ سطح توسعه مالی»، مطالعات اقتصادی کاربردی ایران ( مطالعات اقتصادی کاربردی)، دوره 2، شماره 6، ص 1−
  11. سعیدی، محسن؛ حسین حیدری و فاطمه زارعی (1393)، «بررسی روابط تجاری ایران با مهم‌ترین شرکای تجاری آسیا با تمرکز بر منحنی جی»، فصلنامه مدلسازی اقتصادی، سال 6، شماره 2، ص83−
  12. عبدالرحیمیان، محمدحسین و مینا کاتب (1399)، «تجزیه و تحلیل نرخ ارز و تولید ناخالص داخلی GDP»، ششمین کنفرانس بین المللی مدیریت امور مالی، تجارت، بانک، اقتصاد و حسابداری،تهران.
  13. عرب‎مازار، عباس و سارا نظری‎گوار (1391)، «اثر نا اطمینانی نرخ تورم بر سرمایه‎گذاری بخش خصوصی در ایران»، دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی، دوره 9، شماره 13، ص59−76.
  14. عرب محقی، الیاس (1398)، «آنالیز نرخ ارز و تولید ناخالص داخلی با استفاده از سیستم فازی−عصبی»، دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت، حسابداری، اقتصاد و بانکداری در هزاره سوم، تهران.
  15. عزیز‎نژاد، صمد و اکبر کمیجانی (1396)، «تغییرات نرخ ارز و اثر آن بر نوسانات متغیرهای منتخب اقتصاد کلان در ایران»، فصلنامه پژوهش‎های اقتصادی (رشد و توسعه‎ی اقتصادی)، سال هفدهم، شماره اول، ص121−143.
  16. عسکری، محمدرضا (1387)، «زیان ناشی از نااطمینانی‌های درآمدهای نفتی بر رشد اقتصادی»، مجله اقتصادی، جلد 10، شماره 1، ص95−
  17. عمویی، حامد، سامان رحیمی (1392)، «جهانی شدن اقتصاد و راهبردهایی برای منافع ملی ایران»، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، شماره پانزدهم، ص216−245.
  18. عیدی، شاهرخ؛ حامد عمویی و سامان رحیمی ( 1399)، «جهانی شدن اقتصاد و راهبردهایی برای منافع ملی ایران»، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، شماره پانزدهم، ص216−245.
  19. لطفعلی پور، محمدرضا و نوشین کریمی علویجه (1398)، «بررسی رابطه بین نرخ بهره و نرخ ارز در اقتصاد ایران با استفاده از الگوریتم‌های فرا ابتکاری»، پژوهش‌های اقتصاد پولی، مالی، سال 26، شماره 17، ص73−
  20. لطفعلی پور، محمدرضا و نوشین کریمی علویجه (1398)، «بررسی رابطه بین نرخ بهره و نرخ ارز در اقتصاد ایران با استفاده از الگوریتم های فرا ابتکاری»، پژوهش‌های اقتصاد پولی، مالی، سال 26، شماره 17، ص73−
  21. معماریان، عرفان و سید احمد رضا جلالی نائینی (1389)، «آثار کوتاه‌مدت و بلندمدت تکانه‌های ارزی بر تراز تجاری ایران (آزمون پدیده منحنی J بر اساس یک الگوی VECM)»، پژوهش‌های اقتصادی، سال دهم، ص45−
  22. ناظمی، بهروز؛ حسین شریفی رنانی و سعید دائی کریم‌زاده (1399)، بررسی اثرات نامتقارن کوتاه‌مدت و بلندمدت نرخ ارز بر تولید ناخالص داخلی کشورهای منتخب: رویکرد NARDL−PMG.
  23. ناظمی، بهروز و حسین شریفی رنانی و سعید دائی کریم زاده (1399)، «بررسی اثرات نامتقارن کوتاه مدت و بلندمدت نرخ ارز بر تولید ناخالص داخلی کشورهای منتخب: رویکرد NARDL−PM»، مطالعات و سیاست‌های اقتصادی، دوره 7، شماره 1، ص233−
  24. AghioŶ, P., P. BaĐĐhetta, R. RaŶĐiere, aŶd K. Rogoff. (2019), ϮϬϬϵ. ͞EdžĐhaŶge Rate Volatility and ProduĐtiǀitLJ Groǁth: The Role of FiŶaŶĐial DeǀelopŵeŶt.͟ Journal of Monetary Economics 56 (4): 494−
  25. Agyeman, A. S., Arthur, B., & Addai, B. (2021). Interest rates and FDI in some selected African countries: The mediating roles of exchange rate and unemployment, African Review of Economics and Finance Journal, Vol. 13 No. 1.
  26. Akpan, P.L (2018). Foreign exchange market and economic growth in an emerging petroleum based economy: Evidence from Nigeria (1980−2013). African Economic and Business Review 6( 2), 46−
  27. Al−Nasrawi, S., Adams, C., & El−Zaart, A. (2015). A conceptual multidimensional model for assessing smart sustainable cities. JISTEM−Journal of Information Systems and Technology Management, 12, 541−
  28. Asher O. J (2020). The Impact of Exchange rate Fluctuation on the Nigeria Economic Growth (1990 −2020). Unpublished B.sc Thesis of Caritas University Emene, Enugu State, Nigeria.
  29. Azeez, B.A., Kolapo, F.T and Ajayi, L.B (2012). Effect of Exchange rate Volatility on Macroeconomic Performance in Nigeria. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business. 4(1), 149−
  30. Barcollas, A., Ben-Salha, O., & Zmami, M. (2002). Exchange rate volatility and economic growth. Journal of Economic Integration, 33(2), 1302-1336.
  31. Barguellil, A., Ben−Salha, O., & Zmami, M. (2018). Exchange rate volatility and economic growth. Journal of Economic Integration, 33(2), 1302−1336.
  32. Bosworth, B., S. Collins, and C. Yu-ĐhiŶ. ;ϭϵϵ5 (1995). ͞Accounting for Differences in Economic Growth.͟ UŶpublished manuscript. Brookings Institution, Washington, DC.
  33. Campos NF (2017). Two to Tangle: Finance, Instability and Economic Growth in Argentina since 1890, with Karanasos M and Tan B. Journal of Banking and Finance 36(1):290−304.
  34. Cunado, J., Jo, S., & de Gracia, F. P. (2015). Macroeconomic impacts of oil price shocks in Asian economies. Energy Policy, 86, 867-879.
  35. David, Umeh&Ameh (2020). The Effect of Exchange Rate fluctuations on Nigeria Manufacturing Sector, African Journal of Business Management 4(14):2994−2998.
  36. Edwards, S. and E. Levy-YeLJati ;ϮϬϬϯ (2017). ͞Flexible Exchange Rates as Shock Absorbers͟, NBER working paper 9867.
  37. Eichengreen, B and Leblang, D. (2016). Exchange Rates and Cohesion: Historical Perspectives and Political-Economy Considerations, Journal of Common Market Studies Vol. 41, pp. 797–822.
  38. Foo ZT (2019). Impact of Interest Rate And Exchange Rate On The Stock Market Index In Malaysia: A Cointegration Analysis. Unpublished master’s thesis, University Science Malaysia, George Town, Malaysia.
  39. Habib, M. M., Mileva, E., & Stracca, L. (2017). The real exchange rate and economic growth: Revisiting the case using external instruments. Journal of International Money and Finance, 73, 386−‏
  40. Hadri, K. & Rao, Y. (2008). Panel stationarity test with structural breaks. Oxford Bulletin of Economics and statistics, Vol. 70(2), pp.245-269.
  41. Hansen BE, Seshadri A (2014). Uncovering the Relationship between Real Interest Rates and Economic Growth, Working Papers wp303, University of Michigan, Michigan Retirement Research Center.
  42. Haroon, M, and Honson, J. and Demelo, J. (2004) External Shocks, Financial Reforms, and Stabilization Attempts in Uruguay During 1974-1983; World Development, Vol. 3, No 8.
  43. Harvey, D. I., Kellard, N. M., Madsen, J. B., & Wohar, M. E. (2017). Long-run commodity prices, economic growth, and interest rates: 17th century to the present day. World Development, 89, 57-70.‏
  44. Hayk, V. (1973). The energy intensity convergence in the transport sector. Procedia Economics and Finance, Vol. 12, pp. 199-205.
  45. Hausmann, Ricardo and Pritchett, Lant and Rodrik, Dani (2005). GROWTH ACCELERATIONS, John F. Kennedy School of Government Harvard University, August 2005.
  46. Idris, M. (2019). Macroeconomic Analysis of Interest Rate and Economic Growth in Nigeria: A Time Series Approach. International Journal of Finance and Banking Research, 5(4), 91. 25-49.
  47. Jabin, H. J. (2014). Impact of financial development on exchange rate volatility and long−run growth relationship of Bangladesh. International Journal of Economics and Financial Issues, 4(2), 258−
  48. Jelilov G (2016). The Impact of Interest Rate on Economic Growth Example of Nigeria. African Journal of Social Sciences 6(2):51− Joseph BU, Ogwa AO, Dooter MI (2018). Effects of Interest Rate o.
  49. Moyo, Clement & Le Roux, Pierre, (2018). "Interest rate reforms and economic growth: the savings and investment channel," MPRA Paper 85297, University Library of Munich, Germany.
  50. Obansa, S. A. J., Okoroafor, O. K. D., Aluko, O. O., and Millicent Eze (2017). Percieved Relationship between Exchange Rate, Interest Rate and Economic Growth in Nigeria: 1980− American Journal of Humanities and Social Sciences: 1( 3), 116−124.
  51. Ogun, O (2015). Real Exchange Rate Behaviour and Non-oil export Growth in Nigeria. African Journal of Economic Policy, 11(1), 69-89.
  52. Ohando, M. A. (2018). The Effect Of Commercial Bank Lending Interest Rate On Economic Growth In Kenya (Doctoral dissertation, University of Nairobi).
  53. Sadeghi Amroabadi, B., D. Fath, B., & Renani, M. (2015). Measuring System Entropy Generation in a Complex Economic Network (The Case of Iran). Quarterly Journal of Quantitative Economics, 12(1), 93− doi: 10.22055/jqe.2015.11881.
  54. Slovchova, A.O. (2015). Development and the Trade Balance: A Note. Review of Economics and Statistics.
  55. Stiglitz, J. E. (2016). Inequality and economic growth, paper presented at an IEA/World Bank, No. 69.
  56. Ubok−Udom, E.U (2019). Currency Depreciation and Domestic Output growth in Nigeria: 1971−1995, The Nigerian Journal of Economics and Social studies, 41(1), 31−
  57. Udoka C (2015). The Effects of Interest Rate Fluctuation on the Economic Growth of Nigeria, 1970− International Journal of Business and Social Science 3:20. [Special Issue −October].

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار