استخراج شبکه مفھومی تامین مالی حوزه‌های علمیه مبتنی بر اسناد بالادستی حوزه و روحانیت

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

2 استادیار گروه اقتصاد اسلامی دانشگاه قم

3 هیئت علمی اقتصاد دانشگاه قم

10.30471/iee.2024.9979.2392

چکیده

اقتصاد به عنوان یکی از محورهای مهم هر سازمان و به مثابه نیروی محرکه آن بسیار مهم و اثرگذار است. این محور در سازمان حوزه و نهاد روحانیت، در سالیان اخیر دچار چالش‌های متعددی گشته که برخی از آنها میراث گذشته و برخی نیز در پی پیروزی انقلاب اسلامی و تغییراتی چون بکارگیری بودجه دولتی و تغییرات کارکردی روحانیت حادث شده و در نتیجه منابع مالی سابق و نظامات آن را برای دوره جدید ناکارآمد نموده است. از اینرو پرداختن به مباحث تامین مالی حوزه‌های علمیه در عصر حاضر ضروری به نظر می‌رسد. در این میان توجه به اسناد بالادستی این نهاد در گام دوم انقلاب از جمله منشور حوزه‌های علمیه، نظام‌های جامع حوزه علمیه،‌ سند آمایش حوزه‌های علمیه و... می‌تواند به‌عنوان اصلی‌ترین جهت‌دهنده به مسیر فعالیت‌های سازمان روحانیت و تعیین‌کننده چشم‌انداز و راهبرد اساسی آن نهاد برای رسیدن به وضع مطلوب موردتوجه قرار گیرد. از اینرو در پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل مضمون به بررسی اسناد بالادستی حوزه و روحانیت پرداخته و شبکه مضامین آن استخراج و تحلیل می‌گردد. در این راستا ۲۱۹ مضمون پایه متناسب با موضوع شناسایی گردید که منجر به تولید ۲۵ مضمون سازمان‌دهنده و ۴ مضمون فراگیر شد که مضامین فراگیر عبارت‌اند از لزوم ارتباط دوجانبه با مردم، حمایت متقابل حوزه و نظام در عین حفظ استقلال حوزه، تامین مالی حوزه و معیشت طلاب و تحول و ارتقای نظام اداری و مدیریتی.

کلیدواژه‌ها