چکیده

رشد تولید یکی از عوامل بسیار مؤثر در بهبود اوضاع اقتصادی کشور است که از سال 1398 تاکنون در شعارهای سال بطور ضمنی یا صریح مورد تأکید مقام معظم رهبری (دام‌ظله) قرار گرفت. رشد تولید سبب کاهش تورم، کاهش بیکاری و افزایش قدرت خرید می‌گردد و با تقویت صادرات منجر به افزایش ذخایر ارزی می‌شود که مدیریت بهینه این ذخایر به کاهش نرخ ارز و ثبات در بازار ارز می‌انجامد. همچنین با ایجاد درآمد مالیاتی بیشتر برای دولت، می‌تواند تا حد زیادی مشکل کسری بودجه که معضل اساسی کشورهای درحال‌توسعه است را رفع کند. در پژوهش حاضر، با استفاده از تحلیل نموداری و روش داده‌های ترکیبی و با تمرکز بر تأثیر متغیرهای سرمایه انسانی، تحقیق و توسعه، فعالیت‌های رانت جویانه، سرمایه فیزیکی و نیروی کار به بررسی عوامل مؤثر بر رشد تولید در کشورهای درحال‌توسعه‌ی نفتی طی دوره 2020-2010 پرداخته‌ایم و برای تکمیل مدل پژوهش، از متغیرهای سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و تورم نیز استفاده کرده‌ایم. یافته‌های پژوهش حاکی از تأثیر مثبت و معنادار رانت نفتی، تشکیل سرمایه، حاکمیت قانون و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و تأثیر منفی و معنادار تورم بر رشد تولید است. همچنین با توجه به تحلیل نموداری رابطه مثبت سرمایه فیزیکی، سرمایه انسانی و تحقیق و توسعه و رابطه منفی فعالیت‌های رانت جویانه با رشد اقتصادی تأیید می‌شود. بنابراین توصیه می‌شود که برای نیل به رشد اقتصادی بلندمدت، سیاست‌گذاران توجه به ظرفیت‌های داخلی را مدنظر قرار داده و اقدام جدی و مؤثری در جهت تقویت سرمایه انسانی، فعالیت‌های تحقیق و توسعه، سرمایه فیزیکی و حاکمیت قانون و کاهش فعالیت‌های رانت جویانه و تورم به عمل آورند.