قیمت‌گذاری صکوک مشارکت با استفاده از بازدهی انتظاری آن (مطالعه موردی فرابورس ایران)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه اقتصاد دانشگاه دامغان

چکیده

انتشار اوراق (صکوک) مشارکت یکی از روش‌های تأمین مالی است. هرچند تاکنون اوراق مشارکت در عمل با روح عقد مشارکت تناسب زیادی ندارد، ولی این ابزار در نظام مالی به‌ویژه فرابورس منتشر و استفاده می‌شود. صکوک (اوراق) مشارکت این ویژگی را دارد که قابل خریدوفروش پیش از سررسید و متفاوت از قیمت اسمی در بازار ثانویه است. در فرابورس کشور، قیمت‌گذاری صکوک بدون توجه به نرخ بازده انتظاری و با روش حراج یا مذاکره صورت می‌گیرد که  اشکال دارد.
در این مقاله مدل قیمت‌گذاری صکوک مشارکت با استفاده از بازدهی انتظاری و در قالب یک معادله دیفرانسیل تصادفی ارائه شده و این مدل دیفرانسیل تصادفی با استفاده از سبد خود تأمین به یک معادله دیفرانسیل جزئی تبدیل و سپس با روش عددی تفاضلات متناهی حل شده است. سرانجام با استفاده از داده‌های فرابورس ایران و با استفاده از کد‌نویسی در نرم‌افزار متلب، فرایند قیمت‌گذاری صکوک مشارکت به ازای بازدهی‌های انتظاری مختلف انجام و مشخص شد با افزایش بازدهی انتظاری، قیمت صکوک مشارکت افزایش می‌یابد که ارتباط مستقیم بازدهی انتظاری و قیمت صکوک، در ادبیات مالی نیز مورد تأیید است.

کلیدواژه‌ها


1. آقا نظری، حسن (1387)، «نظریه مشارکت در سود و زیان، چالش‌ها و راهکارها»، اقتصاد اسلامی، ش29، ص63−79.
2. حسن‌زاده سروستانی، حسین و مهدی یار سرشار (1391)، «مطالعه تطبیقی اوراق منتشره در ایران و صکوک مشارکت»، تحقیقات مالی اسلامی، ش1، ص69−98.
3. سیدنورانی، سیدمحمدرضا و محمد علیمرادی (1394)، «ارزیابی و مقایسه صکوک اجاره و مشارکت از دید هزینه‌های نمایندگی»، اقتصاد اسلامی، ش58، ص91−121.
4. صالح‌آبادی، علی؛ سیدمحمدجواد میرطاهر؛ میثم فدایی واحد و مهدی علی‌حسینی (1392)، «مدل‌های ارزش‌گذاری اوراق مالی اسلامی اجاره»، اقتصاد اسلامی، ش49، ص115−137.
5. عسگری، محمدمهدی و محسن محمدزاده (1397)، «چالش‌های کارکردی و فقهی انتشار اوراق مشارکت ریالی در ایران»، اقتصاد و بانکداری اسلامی، ش24، ص149−167.
6. قلیچ، وهاب (1396)، «بررسی فقهی سود اوراق مشارکت دولتی در طرح‌های عام‌المنفعه»، مطالعات اقتصاد اسلامی، ش1، ص189−211.
7. مجموعه سؤالات متداول اسناد خزانه اسلامی برگرفته از سایت فرابورس ایران به نشانی: http://www.ifb.ir
8. مجموعه قوانین پولی و بانکی کشور برگرفته از سایت بانک مرکزی به نشانی: http://www.cbi.ir
9. موسویان، سیدعباس (1386)، ابزارهای مالی اسلامی (صکوک)، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
10. موسویان، سیدعباس؛ علی صالح‌آبادی و مجتبی کاوند (1396)، «امکان‌سنجی فقهی اوراق مشارکت مصون از تورم»، تحقیقات مالی اسلامی، ش2، ص101−132.
11. موسویان، سیدعباس و ابوذر سروش (1390)، «آسیب‌شناسی فقهی، اقتصادی و مالی انتشار اوراق مشارکت در ایران»، بورس اوراق بهادار، ش14، ص29−60.
12. نظرپور، محمدتقی و مهدی خوش‌اخلاق (1392)، «بررسی فقهی تضمین سرمایه در اوراق مشارکت»، اقتصاد اسلامی، ش50، ص111−130.
13. هادوی تهرانی، مهدی (1378)، «مبانی فقهی اوراق مشارکت»، دهمین همایش بانکداری اسلامی، تهران: مؤسسه عالی بانکداری.
14. Causon, D.M & Mingham, C.G. (2010), Introductory Finite Difference Methods for PDEs, English, Ventus Publishing. (Cited on pages 21-24).
15. Haug, Espen. (2007), The Complete Guide to Option Pricing Formulas, New York, McGraw-Hill. (Cited on page 440).
16. Kyng, Timothy J & Purcal, Sachi & Zhang, Jinhui C. (2016), “Excel implementation of finite difference methods for option pricing”, Spreadsheets in Education, Vol. 9, No. 3, pp.30-63.
17. Langtangen, Hans Petter & Linge, Svein. (2016), Finite Dierence Computing with PDEs - A Modern Software Approach, New York, Springer. (Cited on pages 29-31).
18. Oksendal, B. (2003), Stochastic Differential Equations: An Introduction with Applications, 6th edition. Springer-Verlag Berlin Heidelberg New York. (Cited on page 169).
19. Privault, N. (2019), Notes on Financial Risk and Analytics. Course notes. (Cited on page 146).
20. Razak, S & Sarah, Siti & Saiti, Buerhan & Dinc, Yusuf (2018), “The contract, Structures and pricing mechanism of Sukuk: A critical assessment”, Borsa Istanbul Review, No.19, pp: 1–13.
21. Shreve, Steven (2004), Stochastic Methods in Finance V2, New York, Springer-Verlag.
22. Steele, J. (2001), Stochastic Calculus and Financial Applications, vol.45 of Applications of Mathematics. Springer-Verlag, New York. (Cited on page 475).
23. Wilmott, P. (2006), Paul Wilmott on Quantitative Finance. John Wiley & Sons. (Cited on pages 488-492).