یکی از مهمترین چالشهای اساسی نظام بانکی، نرخ سود بانکی و شیوه تعیین آن است. بسیاری از کشورهای درحالتوسعۀ بدون ساختارهای کارآمد، نرخهای بهره معمولاً بدون توجه به وضعیت بازار، بهصورت دستوری و با درنظرگرفتن شاخصهای کلی اقتصادی ازجمله تورم و با دیدگاه حمایتی نسبت به بعضی از بخشهای اقتصادی تعیین میشوند. در ایران نیز با توجه به برخی ملاحظات سیاسی و اقتصادی، تعیین نرخ سود بهصورت دستوری به شورای پول و اعتبار واگذار شد تا با صلاحدید خود بتواند زمینه رشد یا تقویت تولید یا کنترل تورم را فراهم نماید. امّا در واقعیت این شیوه نخست، بهدلیل تحت تأثیر قرار گرفتن از سیاستهای دستوری دولتهای گوناگون و دوم، عدم تحقق برخی اهداف اساسی موردنظر نظام بانکی، نمیتوانند معیار مناسبی از تعیین نرخ سود بهینه باشد.
تعیین نرخ سود عقود مبادلهای در نظام بانکی بدون ربای ایران با الهام از قاعده تیلور و بهصورت قاعدهمند میتواند سیاستگذاران اقتصادی کشور را در دستیابی به اهداف تصریحشده در قانون پولی و بانکی کشور کمک کند و اثرات تثبیتکنندهای بر اقتصاد کشور داشته باشد؛ ازاینرو در این تحقیق برای مدلسازی تعیین نرخ سود سیاستی و بهدستآوردن ضرایب متغیرها، از سیستم معادلات همزمان و از روش حداقل مربعات سهمرحلهای (3sls) استفاده شد.
نتایج تحقیق برای دوره 1368−1399 نشان میدهد که نخست، واکنش مقامات پولی نسبت به شکاف تولید و تورم انتظاری سازگار با قاعده تعمیمیافته تیلور نیست و دوم، انتخاب بهترین شیوهها از تعیین اهداف کمّی برای اقتصاد ایران در برنامههای توسعه تا زمانی که شیوه قاعدهمند برای تعیین نرخ سود اجرا نشود، بیمعنا خواهد بود.
الهی, ناصر, & کفشکر, حسین. (1401). مدلسازی تعیین نرخ سود و بررسی قاعدهمندی آن در بانکداری بدون ربای ایران. دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی, 19(37), 33-59. doi: 10.30471/iee.2023.8920.2272
MLA
ناصر الهی; حسین کفشکر. "مدلسازی تعیین نرخ سود و بررسی قاعدهمندی آن در بانکداری بدون ربای ایران". دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی, 19, 37, 1401, 33-59. doi: 10.30471/iee.2023.8920.2272
HARVARD
الهی, ناصر, کفشکر, حسین. (1401). 'مدلسازی تعیین نرخ سود و بررسی قاعدهمندی آن در بانکداری بدون ربای ایران', دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی, 19(37), pp. 33-59. doi: 10.30471/iee.2023.8920.2272
VANCOUVER
الهی, ناصر, کفشکر, حسین. مدلسازی تعیین نرخ سود و بررسی قاعدهمندی آن در بانکداری بدون ربای ایران. دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی, 1401; 19(37): 33-59. doi: 10.30471/iee.2023.8920.2272
)