جبران خدمات عوامل تولید در شرایط عدم‎اطمینان: اجرت ثابت درمقابل مشارکت در سودوزیان

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

دکترای تخصصی، استاد، گروه اقتصاد، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

یکی از یافته‎‎های اسلاملوئیان (1394) این است که لازم نیست سود فقط متعلق به یک عامل تولید باشد؛ بلکه دیگر نهاده‎ها نیز می‎توانند در سود شریک شود. افزون‎براین، این اصل که پذیرش خطرات ناشی از نااطمینانی توسط یک عامل تولید، می‎تواند منشأ استحقاق سود برای آن باشد، تعارضی با نگرش اسلامی ندارد. این تحقیق با استفاده از یک الگوی ساده، مقاله اسلاملوئیان (1394) را گسترش داده و به مقایسه نظام توزیعی مبتنی بر پرداخت اجرت قطعی به عوامل تولید با نظام مبتنی بر مشارکت در سودوزیان در شرایط عدم اطمینان می‎پردازد. همچنین، چارچوب طراحی شده، امکان بررسی دیدگاه آیت‎الله صدر درخصوص سهم ماده مملوک در تولید را فراهم می‎کند. نشان داده می‎شود که در شرایط اطمینان و تعادل تفاوتی میان پرداخت اجرت قطعی به عوامل تولید با روش مشارکت در سود وجود ندارد. امّا در شرایط عدم‎اطمینان جایگزینی نظام پرداخت اجرت با یک نظام مبتنی بر مشارکت در سودوزیان تعارضی با رویکرد اسلامی برای توزیع سهم عوامل تولید اعم از نیروی کار، سرمایه فیزیکی و حتی ماده اولیه ندارد و بلکه با عدالت توزیعی سازگارتر است و با محدودکردن مزدبگیری کرامت انسانی نیز بهتر حفظ می‎شود؛ زیرا عدالت، معیار اصلی برای تعیین نوع قراردادها و انتخاب بایدهاونبایدهای سیاستی برای یک اقتصاد مبتنی بر اصول اسلامی است. بنابراین، حکومت‎ها باید با درنظرگرفتن عناصر زمان و مکان، سیاست‎های مناسب را برای جبران عادلانه خدمات عوامل تولید ازطریق تشویق به مشارکت نهاده‎ها در سود را در دستور کار خود قرار دهند. یافته این پژوهش می‎تواند درراستای ساخت یک نظریه سود برای یک نظام مبتنی بر مشارکت در سود با رویکرد اسلامی به‎کار گرفته شود.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. اسلاملوئیان، کریم (1394)، «بررسی نظریه سود نئوکلاسیکی و مقایسه آن با دیدگاه اسلامی»، جستارهای اقتصادی ایران، ش24، ص 79.
  2. جوادی آملی، عبدالله (تابستان 1393)، «علوم انسانی اسلامی، توسعه ممدوح؛ توسعه مذموم»، فصلنامه علمی−تخصصی علوم انسانی صدرا، شماره 10، ص13−
  3. خاندوزی، سیداحسان و علی افسری (1397)، «تحلیل الگوی سهم‎‎بری عادلانه عوامل تولید با رویکرد اسلامی»، مجله اقتصاد اسلامی، دوره 18، ش71، شماره پیاپی 71، ص37−
  4. دادگر، یدالله؛ ایرج توتونچیان و محمدرضا آرمان‎مهر (1392)، «تعادل بازار کار در الگوی شراکت کارگران در سود (با تأکید بر رویکرد اسلامی)»، فصلنامۀ مدل‎سازی اقتصادی، سال هفتم، ش3، پیاپی 23، ص1−
  5. شعبانی، احمد و محمدمهدی نجفی علمی (1392)، «نگاهی تحلیلی−تطبیقی به نظام‎های دستمزد با تأکید بر الگوی اسلامی دستمزد در سطح کلان»، مطالعات اقتصاد اسلامی، سال پنجم، ش2، پیاپی 10، ص39−
  6. الصدر، محمدباقر (1982م)، اقتصادنا، الطبعه السادسه عشره، لبنان: دارالکتب.
  7. میر معزی، سیدحسین (1384)، اقتصاد کلان با رویکرد اسلامی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
  8. Askari, H., Z. Iqbal and A. Mirakhor, (2015), Introduction to Islamic Economics: Theory and Application, John Wiley & Sons, Singapore.
  9. Clark, J. B., (1908), The Distribution of Wealth: A Theory of Wages, Interest and Profits, New York and London: Macmillan.
  10. Gali, Jordi (2015), Monetary Policy, Inflation, and the Business Cycle: An Introduction to the New Keynesian Framework, Princeton University Press, Princeton.
  11. Harcourt, G. C. (1972), Some Cambridge Controversies in the Theory of Capital, Cambridge: Cambridge University Press.
  12. Hasan, Zubair (1983), "Theory of Profit: The Islamic Viewpoint", Journal of Research in Islamic Economics, Vol.1, No.1, pp.1−
  13. Hasan, Z. (2005), "Treatment of Consumption in Islamic Economics: An Appraisal", J.KAU: Islamic Economics., Vol. 18, No. 2, pp. 29−46.
  14. Hasan, Zubair (2008), "Theory of profit from Islamic perspective", MPRA Paper, No. 8129, http://mpra.ub.uni−de/8129/.
  15. Khan, M. F. (1990), "Factors of Production and Factors Markets in Islamic Framework", Journal of King Abdul Aziz University: Islamic Economics, Vol.2, pp. 25−
  16. Knight, Frank H. (1921), Risk Uncertainty and Profit, New York, Houghton Muffin (2nd Ed.1965).
  17. Walsh, C. (2017), Monetary Theory and Policy, 4th Edition, The MIT Press, Cambridge, Massachusetts.
  18. Weitzman, M. L. (1985), "Profit Sharing as Macroeconomic Policy", AEA Papers and Proceedings, Vol.75, No.2, pp. 41−
  19. Weitzman, M. L. (1987), "Steady State Unemployment under Profit Sharing", The Economic Journal, Vol.97, pp. 86−
  20. Weitzman, M. L., (1984), The Share Economy, Conquering Stagflation, Harvard University Press, Cambridge

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار