برآورد تابع مصرف بخش خصوصی با رویکرد اقتصاد اسلامی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 عضو مدعو گروه اقتصاد دانشگاه ایلام

2 استاد دانشگاه شهید چمران اهواز

3 دانشجوی دکتری علوم اقتصادی دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

در این مقاله تابع مصرف بخش خصوصی در ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی با استفاده از روش آزمون همگرایی باند مبتنی بر مدل تصحیح خطای نامقید (UECM) طی دورۀ زمانی 1363−1396 برآورد شده است. در تابع تخمین زده شده، مخارج مصرف بخش خصوصی در ایران، تابعی از تولید ناخالص داخلی غیرنفتی، نسبت هزینه‎های مذهبی خانوار به کل هزینه‎های خانوار به‌عنوان شاخصی از ایمان افراد، تورم و نرخ سود سپرده‎های بانکی به‌عنوان سهم عرضه‎کنندگان وجوه در بازار مشارکت در نظر گرفته شده است.
نتایج این برآورد نشان می‌دهد یک‌درصد افزایش در تولید ناخالص داخلی غیرنفتی، مخارج مصرفی بخش خصوصی را به میزان 01/1درصد افزایش می‎دهد و با یک‌درصد افزایش در نرخ تورم، مخارج مصرفی بخش خصوصی به میزان 64/0درصد کاهش می‎یابد. با یک‌درصد افزایش در شاخص ایمان افراد، میزان مصرف بخش خصوصی به میزان 16/0درصد کاهش می‎یابد. نتایج نشان از آن است که با افزایش ایمان افراد، از میزان مصرف آنان کاسته خواهد شد. در این مطالعه نرخ سود سپرده‎های بانکی مدت‌دار به‌عنوان سهم عرضه‎کنندگان وجوه در بازار مشارکت، تأثیر معناداری بر میزان مصرف افراد نداشت.

کلیدواژه‌ها


  1. قرآن کریم

    1. استادزاده، علی‌حسین (1391)، «بررسی مصرف بین دوره‎ای با رویکرد اقتصاد اسلامی»، نشریه اقتصاد و بانکداری اسلامی، ش1، ص92−77.
    2. باقری تودشکی، مجتبی (1388)، «الگوی مصرف بر مبنای ارزش‎های اسلامی»، اقتصاد اسلامی، دوره 8، ش34، ص65−39.
    3. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، گزارش اقتصادی و ترازنامه بانک مرکزی، سال‌های مختلف.
    4. برانسون، ویلیام. اچ (1383)، تئوری و سیاست‌های اقتصاد کلان، عباس شاکری، چاپ هفتم، تهران: نشر نی.
    5. تفضلی، فریدون (1376)، اقتصاد کلان، تئوری‌ها و سیاست‌های اقتصادی، چاپ دهم، تهران: نشر نی.
    6. 6.      توتونچیان، ایرج (1363)، تئوری تقاضا و تحلیل اقتصادی انفاق، تهران: مرکز اطلاعات فنی ایران.
    7. جمعی از نویسندگان (1375)، «درس‌هایی از اقتصاد اسلامی»، مقاله انس زرقاء، ترجمۀ مجتبی باقری‌تودشکی، قم: دانشگاه مفید.
    8. داورزنی، زهره (1383)، «بـرآورد تـابع انگـل بـرای مخـارج مـذهبی خانوارهـای شـهری و روسـتایی»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه مفید.
    9. الریشهری، محمد (1416ق)، میزان الحکمه، قم: دارالحدیث.
    10. شفیعی، علی (1390)، «تخمین تابع انفاق در ایران با تأکید بر رفتار اختیاری انفاق در اسلام»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس.
    11. صادقی، حسین؛ مرتضی عزتی و علی شفیعی (1392)، «تخمین تابع انفاق در ایران»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، ش2، ص84−61.
    12. عزتی، مرتضی (1382)، «اثر ایمان مذهبی بر رفتار مصرف‌کننده»، اقتصاد اسلامی، د 3، ش11، ص 34−11.
    13. قحف، منذر (1376)، مقدمه‌ای بر اقتصاد اسلامی، ترجمه عباس عرب مازار، چاپ اول، تهران: سازمان برنامه و بودجه.
    14. گرجی، ابراهیم (1379)، اقتصاد کلان، تئوریها و سیاستگذاریهای کلان، چاپ اول، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‎های بازرگانی.
    15. متولی، مختار محمد (1403ق)، «احکام الشریعه وداله الاستهلاک فی الدول الاسلامیه»، جامعه عبدالملک، الاقتصاد الاسلامی، ج1، ص41−3.
    16. منکیو، گریگوری (1375)، اقتصاد کلان 2، حمیدرضا برادران شرکاء و علی پارسائیان، چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
    17. میرمعزی، سید حسین (1384)، «الگوی مصرف کلان در جامعه اسلامی»، اقتصاد اسلامی، ش20، ص 56-33.
    18. نوفرستی، محمد (1389)، ریشه واحد و هم‌جمعی در اقتصادسنجی، تهران: رسا.
      1. Alam, M. I., and Quazi, R. M. (2003), “Determinant of Capital Flight: An Econometric Case Study of Bangladesh”, International Review of Applied Economics, Vol.17, pp. 85-103.
      2. Ang, J.B., (2007), “Co2 Emisions, Energy Consumption, and Output in France”, Energy Policy, Vol. 35, Iss.10, pp. 4772-4778.
      3. Ashker, A., (1985), on the Islamic theory of consumer behaviour: an empirical inquiry in a non-Islamic country, centre for Middle Eastern and Islamic studies, university of Durham.
      4. Banerjee, A., Dolado, J., Galbraith, J.W. and Hendry, D.F., (1993), Co-Integration, Error Correction, and the Econometric Analysis of Non-Stationary Data, Oxford University Press: Oxford.
      5. Barnes, J., (2009), “Style and Consumption among East African Muslim Immigrant Women: The Intersection of Religion, Ethnicity and Minority Status”, Award Winning Sociology Papers, Paper 3, URL: http://digitalcommons.macalester.edu/soci_award/3.
      6. Hasan, Z., (2002), “Maximization Postulates and their Efficacy for Islamic Economics”,  American Journal of Islamic Social Sciences, Vol. 19, No. 1, pp. 95-118.
      7. Hasan, Z., (2002), Comments on Poverty elimination in an Islamic perspective: an applied general equilibrium approach; The Islamic Foundation, UK: 97-112.
      8. Hossain, B., (2015), “Application of Islamic Consumer Theory: An Empirical Analysis in the Context of Bangladesh”, Global Review of Islamic Economics and Business, 2(1), pp. 69-83.
      9. Iqbal, M., (1985), Zakah, Moderation and Aggregate Consumption in an Islamic Economy; Journal of Research in Islamic Economics, Jwddah, Vol. 3, No. 1.
      10. Kahf, M. M., (1973), A Contribution to the Study of the economics of Islamic, Utah U.S.A.: Univ. of Utah, S.L.C., july.
      11. Kahf, M. M., (1974), “A Model of the Household Decision in Islamic Economy; Association of Muslim Social Scientist, proceeding”, Third National Seminar, Gary, Indiana, May.
      12. Kahf, M. M., (1981), A contribution to the theory of consumer behaviour in an Islamic society; Studies in Economics, ed. Khurshid Ahmad, Islamic foundation, Leciestr, UK.
      13. Kahf, M. M., (1992a), The Theory of Consumption،, in Tahir et al: Readings in Microeconomics in Islamic Perspective; Longman Malaysia.
      14. Kahf, M. M., (1992b), A Contribution to the theory of Consumer Behaviour in an Islamic; Society,Readings in Microeconomics in Islamic Perspective, Longman Malaysia.
      15. Kahf, M. M., (2002), Islamic economics, Book in press.
      16. Khan, M.F., (1984), “Macro Consumption Function in Islamic Framework”, Journal of Research in Islamic Economics, Vol. 1, No.2, pp.30-47.
      17. Khan, M.F., (1992), Theory of Consumer Behaviour in an Islamic Perspective, Readings in Microeconomics in Islamic Perspective, Longman Malaysia.
      18. Narayan, S. and Narayan, P.K., (2004), “Determinant of Demand for Fiji’s Exports: an Empirical Investigation”, The Developing Economies, XLII-1, pp. 95−112.
      19. Narayan, P., K. & Smyth, R., (2005), “Electricity Consumption, Employment and Real Income in Australia Evidences from Multivariate Granger Causality Tests”, Energy Policy, Article in Press.
      20. Omar Mohammed, M., (2011), “Economic Consumption Model Revisited: Infaq based on Al Shaybani’s levels of Al- Kasb”, International Journal of Economics, Management & Accounting, 19: 115-132.
      21. Pesaran, M. H., Shin, Y. & Smith, R. J. (2001), “Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships”, Journal of Applied Econometrics, 16, pp.289-326.
      22. Yasser, F., (2016), “Consumer Behavior in Islamic Perspective: An Empirical Analysis”, International Journal of Management Research and Emerging Sciences, vol. 6, pp.78-100.
      23. Zakaria, R.H. & Abdul Kader, R. & Mohd Jaafar, N.I. & Marican, S., (2012), “Burgeoning Household Debt: An Islmaic Economic Perspective”, Middle – East Journal of Scientific Research, 12 (9): 1182-1189.

    Zarqa, A., (1992), Consumer Behaviour in Islamic perspective, in Tahir et al, Readings in, Microeconomics in Islamic Perspective, Longman, Malaysia.