تأمین مالی مسکن برای اقشار کم‎درآمد از طریق تعاونی بر مبنای وقف

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار اقتصاد دانشگاه شیراز

2 استادیار علوم قرآنی و فقه دانشگاه شیراز

3 کارشناسی ارشد اقتصاد دانشگاه شیراز

چکیده

اقشار کم‎درآمد برای تهیۀ مسکن با مشکل روبه‎رو هستند. ارائه راهکار تأمین مالی مسکن برای اقشار کم‎درآمد در چارچوب اوراق وقفی از طریق تعاونی‏‎ هدف این مقاله است. در راستای تحقق این هدف در این مقاله نخست با روش اسنادی و کتابخانه‏‎ای یک صندوق وقفی در چارچوب تعاونی طراحی شده است. سپس با روش تحقیق میدانی میزان استقبال از صندوق وقفی در قالب یک پرسشنامه تمایل به پرداخت سنجیده شده است. نتایج نشان می‏‎دهد به‎لحاظ تئوریک صندوق در سه حالت قابل طراحی است: در حالت اول وجوه صندوق وقف به‎طور مستقیم در تأمین مالی مسکن استفاده می‏‎شود؛ در حالت دوم، سود این صندوق وقفی در تأمین مالی مسکن استفاده می‏‎شود و در حالت آخر سود وجوه وقف و سود تعاونی به ساخت مسکن اختصاص می‏‎یابد و منابع اصلی سرمایه‏‎گذاری‏‎ می‏‎شود. همچنین، نتایج پرسشنامه نشان می‏‎دهد بیشتر افراد تمایل به پرداخت مبالغی بیش از مالیات خود برای ساخت مسکن کم‎درآمدها دارند و نیز متغیرهای میزان مالیات، اعتماد به سازمان اوقاف و افزایش کارایی ساخت مسکن توسط خیرین بر میزان تمایل به پرداخت افراد برای کمک به تأمین مالی مسکن کم‏‎درآمدها اثر مثبت دارد.

کلیدواژه‌ها


1. آنجلیان ممتاز، شیوا (۱۳۹۱)، «تأمین مالی پروژه‎های مسکن اقشار کم‎درآمد»، مؤسسه آموزش عالی خاوران، ش۱۹ و ۲۰، ص1−6.
2. اکبری، نعمت‎ا‎ﷲ، هوشنگ شجری و رسول بیدرام (۱۳۸۶)، «برآورد تمایل به پرداخت مصرف‎کنندگان خودرو برای قیمت بنزین با استفاده از روش ارزش‎گذاری مشروط»، تحقیقات اقتصادی، ش۷۶، ص39−58.
3. حائری یزدی، محمدحسن (1380)، وقف در فقه اسلامی و نقش آن در شکوفایی اقتصاد اسلامی، چاپ اول، مشهد: بنیاد پژوهش‎های اسلامی آستان قدس رضوی.
4. خدایی، زهرا و محمد میره (۱۳۹۰)، «مروری بر تجارت جهانی در زمینۀ تأمین مسکن گروه‎های کم‎درآمد شهری»، اولین کنفرانس اقتصاد شهری ایران، ش۴۶، ص91−130.
5. دلال پور محمدی، محمدرضا و سعید خوب آینده (۱۳۸۰)، «بررسی و ارزیابی سیاست‎های تأمین مسکن برای گروه‎های کم‎درآمد شهری: مطالعه موردی شهر تبریز»، نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی تبریز، ش1۸۰ و ۱۸۱، ص35−78.
6. دلال پور محمدی، محمدرضا (۱۳۷۰)، «روش‎های اساسی تأمین سرپناه برای خانوارهای کم‎‎درآمد شهری در کشورهای در حال توسعه»، نشریه ادبیات، ش140 و 141، ص22−44.
7. سروری، زهتاب (۱۳۸۴)، روش‎های تأمین مسکن گروه‎های کم‎درآمد (مطالعۀ موردی: شهر کرج)، پایان‎نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ جغرافیا و برنامه‎ریزی شهری دانشگاه اصفهان.
8. سروش، ابوذر (۱۳۸۷)، «تأمین مالی وقف با استفاده از اوراق بهادار اسلامی»، مجموعه مقالات وقف و تمدن اسلامی، ج۲، تهران: اسوه.
9. سروش، ابوذر (۱۳۹۰)، «ارائۀ مدل تفضیلی انتشار وقف در ایران»، مجموعه مقالات وقف و تمدن اسلامی، ج۲، تهران: اسوه.
10. صرامی، حسین (۱۳۷۷)، «تأمین مالی مسکن برای کم‎درآمدهای شهری از طریق تعاونی‎ها»، نشریه تحقیقات جغرافیایی، ش۴۸، ص۸۹۰0−۸۹۰7.
11. عیسوی، محمود؛ رضا طالبلو و مصطفی کاظمی (۱۳۹۳)، «طراحی مدل پیشنهادی صندوق مشترک سرمایه‎گذاری وقف در اقتصاد ایران»، جستارهای اقتصادی ایران، س۱۱، ش۲۱، ص75−96.
12. موسویان، سیدعباس و داوود نصرآبادی (۱۳۸۸)، «طراحی اوراق وقف بر مبنای عقد صلح و وقف جهت تأمین مالی طرح‎های عام المنفعه»، اقتصاد اسلامی، دوره 2، ش۱، ص39−68.
13. ‎Ahmad, A. U. F., & Ahmad, A. R., (2008), “Islamic Microfinance: A Case Study of Australia”, JournalofIslamicEconomics,BankingandFinance, 4(2), 59-80.
14. Allen, I. G., & Turner, M. A., (1997), “Does Neighborhood Matter? Assessing Recent Evidence”, HousingPolicyDebate, 8(4), 833-866.‏
15. Doling, J., Vandenberg, P., & Tolentino, J. C., (2013), “Housing and Housing Finance-A Review of the Links to Economic Development and Poverty Reduction”, AsianDevelopmentBankEconomicsWorkingPaperSeries, (362).‏
16. Ebrahim, M. S., (2009), “Can an Islamic Model of Housing Finance Cooperative Elevate the Economic Status of the Underprivileged?, JournalofEconomicBehavior&Organization, 72(3), 864-883.
17. Gans, J., & King, S., (2003), “Policy Options for Housing for Low Income Households”, Report to the Prime Minister’s Home Ownership Taskforce.
18. Hoek-Smit, M., (1998), “Housing Finance in Bangladesh: Improving Access to Housing Finance by Middle and lower Income Groups”,UniversityofPennsylvania,Philadelphia.