رستمی, مجتبی, نمامیان, فرشید, اسلامبولچی, علیرضا, سهرابی, روح الله. (1398). ارائه الگوی اسلامی تجارت خارجی با رویکرد دیپلماسی اقتصاد مقاومتی (مورد مطالعه روابط تجاری ایران و عراق). دوفصلنامه جستارهای اقتصادی, 16(32), 239-267. doi: 10.30471/iee.2020.5791.1815
مجتبی رستمی; فرشید نمامیان; علیرضا اسلامبولچی; روح الله سهرابی. "ارائه الگوی اسلامی تجارت خارجی با رویکرد دیپلماسی اقتصاد مقاومتی (مورد مطالعه روابط تجاری ایران و عراق)". دوفصلنامه جستارهای اقتصادی, 16, 32, 1398, 239-267. doi: 10.30471/iee.2020.5791.1815
رستمی, مجتبی, نمامیان, فرشید, اسلامبولچی, علیرضا, سهرابی, روح الله. (1398). 'ارائه الگوی اسلامی تجارت خارجی با رویکرد دیپلماسی اقتصاد مقاومتی (مورد مطالعه روابط تجاری ایران و عراق)', دوفصلنامه جستارهای اقتصادی, 16(32), pp. 239-267. doi: 10.30471/iee.2020.5791.1815
رستمی, مجتبی, نمامیان, فرشید, اسلامبولچی, علیرضا, سهرابی, روح الله. ارائه الگوی اسلامی تجارت خارجی با رویکرد دیپلماسی اقتصاد مقاومتی (مورد مطالعه روابط تجاری ایران و عراق). دوفصلنامه جستارهای اقتصادی, 1398; 16(32): 239-267. doi: 10.30471/iee.2020.5791.1815
ارائه الگوی اسلامی تجارت خارجی با رویکرد دیپلماسی اقتصاد مقاومتی (مورد مطالعه روابط تجاری ایران و عراق)
1دانشجوی دکتری، گروه مدیریت بازرگانی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران
2استادیار،گروه مدیریت بازرگانی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران
3استادیار، گروه مدیریت دولتی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران
4استادیار مدیریت تولید و عملیات،گروه حسابداری، دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
چکیده
تجارت خارجی با رویکرد دیپلماسی اقتصاد مقاومتی، مفهوم جدیدی است که به بررسی نقش دیپلماسی در پیشبرد تجارت خارجی میپردازد. هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی تجارت خارجی با رویکرد اقتصاد مقاومتی است. این پژوهش از لحاظ هدف، از دسته پژوهش‌های توسعهای به شمار میرود که طی دو مرحله اجرا شده است.
ابتدا با استفاده از روش تحلیل مضمون مبتنی بر مصاحبه نیمهساختاریافته با افرادی که در زمینه تجارت خارجی، دیپلماسی اقتصادی و اقتصاد مقاومتی خبره هستند، عوامل مرتبط اثرگذار شناسایی و مدل مفهومی اولیه استخراج شد؛ سپس با بهره‌مندی از نظر خبرگان و متخصصان، از طریق توزیع پرسشنامه و به‌کارگیری روش ساختاری تفسیری، مؤلفههای مدل نهایی تحقیق سطح‌بندی و ارتباط بین آنها مشخص شد. یافتهها نشان میدهد که 180 کد در قالب 15 مضمون بر الگوی تجارت خارجی مؤثر است. همچنین تغییر وتحول بنیادین به‌عنوان زیربناییترین عامل و عوامل تکمیل زنجیره تأمین، توسعه تولید و تعمیق ساخت داخل و کیفیت نهادی از الگو به ترتیب، به‌عنوان عوامل وابسته شناسایی شدند.
نتایج پژوهش، ضمن شناسایی عوامل اثرگذار و راهبردی در تجارت خارجی، زمینه را برای تبیین مفهوم آن، تفکیک این پدیده از موارد مشابه ازجمله با رویکرد دیپلماسی اقتصاد مقاومتی و همچنین ارائه مدل مفهومی به منظور درک و به‌کارگیری این مدل در تجارت خارجی و سایر همکاریهای اقتصادی آن فراهم کرده است.
همچنین به دلیل اهمیت و گسترش روابط تجاری ایران و عراق و نیز همکاریهای منطقهای به‌ویژه عراق، برای ایجاد و حفظ روابط بلندمدت با کشورها و نقش آن در رشد اقتصادی کشور در صنایع مختلف، شرکتها باید تأثیر این مدل را بر هموار شدن مسیر در بازارهای خارجی مد نظر قرار بدهند.
1. اصغری، محمود (1395)، «اقتصاد مقاومتی و رابطه آن با ارزش‌ها و هنجاهای اقتصادی−اجتماعی»، فصلنامه پژوهش های اجتماعی اسلامی، 22(1)، ص3−30.
2. مرکز پژوهش‌های مجلس (1394)، اقتصاد و سیاست خارجی در جمهوری اسلامی ایران؛ هم‌افزایی یا تعارض (با تأکید بر تبیین جایگاه سیاست خارجی در استراتژی تجاری و اقتصادی جمهوری اسلامی ایران)، شماره گزارش 41847.
3. باقری، حسین؛ الله مراد سیف و نجفعلی شهبازی (1396)، «الگوی پیشنهادی دیپلماسی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران در راستای عمق بخشی خارجی انقلاب اسلامی»، فصلنامه آفاق، 10(34)، ص35−64.
4. سمیعی نسب، مصطفی (1393)، «دیپلماسی اقتصادی، راهبرد مقابله با تحریم‌های اقتصادی در منظومه اقتصاد مقاومتی»، فصلنامه آفاق امنیت، 7(25)، ص115−147.
5. سیف، اله مراد و حافظیه،علی اکبر(1392)« راهبردهای تجارت بین‌الملل اقتصاد مقاومتی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات راهبردی بسیج، 16 (60)، ص183−216.
6. شریف‌زاده، محمدجواد و مجتبی حسنی (1393)، «الگوی مطلوب تجارت خارجی در اقتصاد اسلامی و مهم‌ترین اصلاحات نهادی برای پیاده‌سازی آن در ایران»، مطالعات اقتصاد اسلامی، 7(13)، ص87−119.
7. غیاثوند، ابوالفضل و فاطمه عبدالشاه (1394)، «مفهوم و ارزیابی تاب‌آوری اقتصادی ایران»، پژوهشنامه اقتصادی، 15(59)، ص161−187.
8. کریم، محمدحسین؛ محمود صفدری نهاد و مسعود امجدی‌پور (1393)، «توسعه کشاورزی و اقتصاد مقاومتی، جایگزین نفت»، سیاست‌های راهبردی و کلان، 2 (ش6)، ص103−127.
9. موسوی شفایی، مسعود؛ همت ایمانی و مهدی باقری (1395)، «دیپلماسی اقتصادی و قدرت‌یابی چین در عرصه جهانی»، مطالعات اقتصاد سیاسی بین‌الملل، 1(2)، ص35−82.
10. Balaguer, J., Florica, T. , & Ripollés, J. (2015), “Foreign trade and economic growth in Spain (1900–2012): the role of energy imports”, Economia Politica, 32(3), 359-375.
11. Bekkers, E. (2019). Challenges to the trade system: The potential impact of changes in future trade policy. Journal of Policy Modeling, 41(3), 489-506.
12. Braun, V. and Clarke, V. (2006), “Using thematic analysis in psychology”, Qualitative research in psychology journal, 3(2), 123-140.
13. Briguglio, L. & Galea, W. , (2003), “Updating and Augmenting the Economic Vulnerability Index”, Occasional Paper on Islands and Small States, No. 2004/4. Malta: Islands and Small States Institute of the University of Malta.
14. Buckley, P. J. (2018). Internalisation theory and outward direct investment by emerging market multinationals. Management International Review, 58(2), 195-224.
15. Creswell, J. (2007), Qualitative inquiry and research design: choosing among five approaches, sage.
16. Demir, A. , Özmen, Ö. , & Rashid, A. (2014), “An Estimation of Turkey's Export Loss to Iraq”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 150, 1240-1247.
17. Devadason, E. S. , Govindaraju, V. C. , & Mubarik, S. (2018), “Defining potentials and barriers to trade in the Malaysia–Chile partnership”, International Journal of Emerging Markets, 13(5), 758-779.
18. Flentø, D. , & Ponte, S. (2017), “Least-Developed Countries in a World of Global Value Chains: Are WTO Trade Negotiations Helping?”, World Development, 94, 366-374.
19. Farris D., Sage A. (1975), “On the use of interpretive structural modeling for worth assessment”, Computers and Electrical Engineering, Vol. 2, No. 2-3, pp. 149-174.
20. Gnangnon, S. K. (2017), “Structural economic vulnerability, openness and bilateral development aid flows”, Economic Analysis and Policy, 53, 77-95.
21. Karam, F., & Zaki, C. (2019). Why don’t MENA countries trade more? The curse of deficient institutions. The Quarterly Review of Economics and Finance, 73, 56-77.
22. Li, X. (2012), “Technology, factor endowments, and China's agricultural foreign trade: a neoclassical approach”, China Agricultural Economic Review, 4(1), 105-123.
23. Mandal, A., & Deshmukh, S. G. (1994), “Vendor selection using interpretive structural modelling (ISM)”, International Journal of Operations & Production Management, 14(6), 52-59.
24. Moons, S. S., & van Bergeijk, P. P. (2013), “A meta-analysis of economic diplomacy and its effect on international economic flows”, ISS Working Paper Series/General Series, 566, 1-30.
26. Mourao, P. R. (2018), “What is China seeking from Africa? An analysis of the economic and political determinants of Chinese Outward Foreign Direct Investment based on Stochastic Frontier Models”, China Economic Review, 48, 258-268.
27. Muhammad Adnan Hye, Q. (2012), “Exports, imports and economic growth in China: an ARDL analysis”, Journal of Chinese Economic and Foreign Trade Studies, 5(1), 42-55.
28. Papadimitriou, P. , & Pistikou, V. (2014), “Economic Diplomacy and Security in Sovereign States”, Procedia Economics and Finance, 9, 42-65.
29. Pfohl, H. C., Gallus, P., & Thomas, D. (2011), “Interpretive structural modeling of supply chain risks”, International Journal of physical distribution & logistics management, 41(9), 839-859.
30.Petri, P. A., Plummer, M. G., Urata, S., & Zhai, F. (2017). Going it alone in the Asia-Pacific: Regional trade agreements without the United States. Peterson Institute for International Economics Working Paper, (17-10).
31. Rasoulinezhad, E. (2017), “China’s foreign trade policy with OPEC member countries”, Journal of Chinese Economic and Foreign Trade Studies, 10(1), 61-81.
32. Tinbergen, J. J. (1962), Shaping the world economy; suggestions for an international economic policy, The Twentieth century fund.
33. Tlhabanello, T. (2014). An assessment of economic and commercial diplomacy in micro-states: a case study of Namibia. Retrieved June, 10, 2019.
34. Talib, F. , & Rahman, Z. (2017), “Modeling the barriers of Indian telecom services using ISM and MICMAC approach”, Journal of Asia Business Studies, 11(2), 188-209.
35. Woolcock, S., & Bayne, N. (Eds.). (2013), The new economic diplomacy: decision-making and negotiation in international economic relations, Ashgate Publishing, Ltd.
36. Zhang, L., Zhang, X., & Cheng, K. (2015), “Construction and analysis of common foreign trade cycle based on MS-VAR: An empirical study of global experience”, Journal of Systems Science and Complexity, 28(2), 360-380.
ابتدای صفحه