ارزیابی میزان تحقق اهداف اقتصادی قانون اساسی ج.ا. ایران

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار اقتصاد دانشگاه خوارزمی

2 کارشناسی ارشد دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی

چکیده

در قانون اساسی ج.ا.ایران اهداف کلان اقتصادی همچون تحقق عدالت اقتصادی و حذف نابرابری‎های درآمدی و تبعیض‎ها، تحقق اشتغال کامل، تأمین مسکن، تعاون و مشارکت آحاد جامعه در فعالیت‌های اقتصادی، کاهش دخالت دولت در اقتصاد و توسعه بخش خصوصی و تعاونی در اصول مختلف آن آورده شده و تحقق این اهداف می‎تواند در راستای تحقق نظریه و اهداف اقتصاد اسلامی نیز تفسیر شود.
هدف مقاله حاضر ارزیابی از میزان تحقق اهداف کلان اقتصادی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است. بدین‌منظور براساس محورهای احصاء شده پنجگانه و مبتنی بر ساخت شاخص ترکیبی مشاهده می‎شود در مقایسه بین عملکرد دوره جنگ تحمیلی و برنامه‎های پنج ساله توسعه کشور از منظر جهت‎گیری به سمت تحقق اصول و اهداف کلان اقتصادی مدنظر قانون اساسی، بیشترین هم‌راستایی با تحقق اهداف کلان اقتصادی قانون اساسی به ترتیب در برنامه‎های سوم توسعه (میانگین: 66/65)، برنامه چهارم توسعه (میانگین: 44/64)، برنامه اول توسعه (میانگین: 74/60)، برنامه پنجم توسعه (میانگین 52/57) و برنامه دوم توسعه (میانگین 23/55) و سرانجام دوره جنگ تحمیلی (میانگین: 46/50) متجلی شده است.

کلیدواژه‌ها


1. پیله‌فروش میثم (1394)، «الگوی توسعه اقتصادی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مجلس و راهبرد، شماره 82، ص26−25.
2. تفضلی، فریدون (1391)، تاریخ عقاید اقتصادی (از افلاطون تا دوره معاصر)، تهران: نشر نی.
3. جعفری صمیمی، احمد؛ حسن زرین اقبال و محمدرضا زیبایی و کاوه درخشانی درآبی (1395)، «بررسی تطبیقی اقتصاد بخش عمومی در الگوی اقتصادی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و دولت‎های رفاه»، پژوهشهای رشد و توسعه پایدار (پژوهشهای اقتصادی)، ۱۶ (۱)، ص۴۹−۷۱.
4. زرین اقبال، حسن (1385)، «نقد چارچوب نظریه عدالت اقتصادی در دولت رفاه»، فصلنامه اقتصادی تکاپو، سال 1385، شماره دوم، ص71−49.
5. شیخی مهرآبادی، علی (1389)، «نقش دولت در اقتصاد اسلامی و قانون اساسی جمهوری اسلامی»، مجله تازههای اقتصادی، سال 1389، شماره 116، ص108−91.
6. کدخدایی عباسعلی و محبوبه عباسیان (1399)، «مبانی نظری عدالت اقتصادی در پرتو کارآمدی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، دوره 50، شماره 1، ص22−1
7. کریم محمدحسین، وحید شقاقی شهری، لیلا نصری (1394)، ارزیابی فرآیند خصوصی‌سازی در راستای سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی (افزایش سهم بخش خصوصی)، فصلنامه سیاستها راهبردی و کلان، شماره 11، پاییز 1394، ص62−49
8. نمازی، حسین (۱۳۷۴)، نظام‌های اقتصادی، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
9. صدر، محمدباقر،1350ش، اقتصاد ما، ترجمه محمد کاظم موسوی، انتشارات برهان.
10. Bandura, A. (2014), Self-Efficacy: The exercise of control. New York, W.H. Freeman.
11. Friedman, M., & Friedman, R., (1980), Free to Choose: A Personal Statement, New York: Harcourt Brace Jovanovich, First Edition.
12. OECD (2014), Handbook on Constructing Composite Indicators: Methodology and user guide.
13. Stiglitz, J (2013), The Price of Inequality: How Today's Divided Society Endangers Our Future, W. W. Norton & Company.