اولویت‎بندی مؤلفه‎های اقتصاد مقاومتی با استفاده از رویکرد ساختاری تفسیری (ISM)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، دانشکده مدیریت و اقتصاد، تهران، ایران

2 دانشیار وعضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

3 دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی

4 دانشیار و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

5 استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

چکیده

ایران اسلامی در راستای دستیابی به اهداف انقلابی خود با مشکلات و چالش‎های اقتصادی مواجه بوده که برای حل آنها راهکار اقتصاد مقاومتی از سوی رهبر معظم انقلاب ارائه شده است. اولویت‎بندی شاخص‎های اقتصاد مقاومتی اقدامی است که چنانچه به آن خوب توجه شود موجب خواهد شد که سیاست‎گذار با درک بهتری از شرایط، برنامهریزی درستی کند و تصمیم مناسبی بگیرد. این مقاله جزء پژوهش‎های کاربردی است و با هدف شناسایی و اولویت‎بندی شاخص‎های اقتصاد مقاومتی با استفاده از «تکنیک مدلسازی ساختاری تفسیری» انجام شده است.
این روش از جمله روش‎های تجزیه و تحلیل سیستم‎هاست که به بررسی تعاملات میان عناصر سیستم می‎پردازد. به منظور خوشه‎بندی شاخص‎های اقتصاد مقاومتی نیز از روش «میک مک» استفاده شده است. ازآنجایی‎که این روش مبتنی بر نظر خبرگان است، از نظرات افراد خبره و صاحب‎نظر در زمینه اقتصاد استفاده شده است. یافته‎ها نشان می‎دهد که «مردمی کردن اقتصاد»، «اقتصاد دانش‎بنیان»، و «کاهش وابستگی به نفت و گسترش صادرات غیرنفتی» از اهمیت بالاتری در میان مؤلفه‎های اقتصاد مقاومتی برخوردار می‎باشند.

کلیدواژه‌ها


  1. آذر، عادل و فرزانه خسروانی (1392)، تحقیق در عملیات نرم رویکردهای ساختاردهی، تهران: سازمان مدیریت صنعتی.
  2. بیات، محسن (1396)، «تجربه تحریم، راهبردی برای شناخت آسیب‎پذیری‎ها و تحقق اقتصاد مقاومتی در جمهوری اسلامی ایران»، راهبرد، سال بیست و ششم، شماره 84، ص77-108.
  3. بیانات مقام معظم رهبری، جلسه تبیین سیاست‎های اقتصاد مقاومتی، 20/12/1392.
  4. پناهی‎فر، فرهاد (1396)، پروژه سمینار مدیریت تکنولوژی (تکنیکهای روش ISM).
  5. تراب‎زاده جهرمی، محمدصادق و سیدعلیرضا سجادیه (1392)، «بررسی ابعاد و مؤلفه‎های اقتصاد مقاومتی در اندیشه حضرت آیت‎الله خامنه‎ای»، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، دوره دهم، شماره 32، ص30-33.
  6. تقی‎لو، حجت و علی اسدی (1394)، مقاومسازی اقتصاد در برابر تهدیدهای داخلی و خارجی، کنفرانس جامع اقتصاد مقاومتی، تهران.
  7. دانش جعفری، داود و سمانه کریمی (1394)، «نفت، برنامه ششم توسعه و اقتصاد مقاومتی»، فصلنامه سیاستهای راهبردی و کلان، سال دوم، شماره ششم.
  8. ردادی، علی؛ سیدعلی نجفی و امیر آذرفر (1395)، «الگوسازی روابط ساختاری مفاهیم سازنده اقتصاد مقاومتی با استفاده از رویکرد ساختاری−تفسیری.
  9. سلطانی‎فر، محمد (1396)، «گفتمان‎سازی رسانه‎ای اقتصاد مقاومتی»، فصلنامه راهبرد اجتماعی و فرهنگی، سال ششم، شماره بیست و سوم، ص32-36.
  10. سرخه‎دهی، فاطمه و ریحانه نادری‎نژاد (1395)، «اقتصاد مردمی نقطه مشترک اقتصاد مقاومتی و الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت»، پنجمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت.
  11. سیف، اله مراد) 1391(، «الگوی پیشنهادی اقتصاد مقاومتی جمهوری اسلامی ایران»، آفاق امنیت، سال پنجم، شماره 16، ص43-45.
  12. شعبانی، احمد و سیدرضا نخلی (1393)، مبانی، الزامات و نقشه راه اقتصاد مقاومتی، تهران: انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی.
  13. عرب‎مازار، عباس (1396)، «اقتصاد مقاومتی: استراتژی ملی پیشرفت و توسعه»، فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی، سال هفدهم، شماره 66، ص25-22.
  14. فشاری، مجید و جواد پورغفار (1393)، «بررسی و تبیین الگوی اقتصاد مقاومی در اقتصاد ایران»، مجله اقتصادی، شماره 5، ص29.
  15. کامفیروزی، محمدحسن (1393)، «نفت در الگوی اقتصاد مقاومتی»، فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی، سال سیزدهم، شماره 52، ص30-38.
  16. مهربد، شیرین (1394)، «اقتصاد مقاومتی و دانش‎محوری»، اولین همایش بینالمللی حسابداری، حسابرسی و مدیریت، هتل بین‎المللی آسمان اصفهان.
  17. مروری بر سیاست‎های علم، فناوری و نوآوری جمهوری اسلامی ایران (1396)، گزارش معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ایران.
  18. نوفرستی، محمد (1395)، «اقتصاد مقاومتی و راه‎های دستیابی به آن»، فصلنامه سیاستهای راهبردی و کلان سال چهارم، ویژه‎نامه اقتصاد مقاومتی، ص40-48.
    1. Briguglio.L. Cordina,G., Farrugia,N. and Vella, S., (2014), “Economic Vulnerability and Resilience: concepts and Measurements”, Research paper NO.55, United Nations, University-WIDER, Helsinki.
    2. Broadbrigge, Angela and Raikes, luke (2014), Building Economic Resilience, IPPR North.
    3. 16. Fisal, M. Banwet, D. K. and Shankar, R. (2006), “Supply chain risk mitigation: modeling the enablers”, Business process Management, 12(4): 535-552.
    4. Greenham, T, Cox, E. and Ryan Colins, J. (2013), Mapping Economic Resilience, York: Friends provident Foundatoin.
    5. Hopkins, R. (2010), localization and resilience at the local level, The case of Transition Town Totnes.
    6. linoBriguglio and et.al (2008), “Economic vulnerability and Resilience: concepts and Measurement”, UNU world Institue for Development Economics Research, paper NO.55.
    7. Rose, A., and Krausmann, E., (2013), An economic framework for the development of a resilience index for business recovery.
    8. Rose, A (2015), Defining and Measuring Economic Resilience to Disasters, Disasters prevention and Management, 13, (4).
    9. Warfield. j.w., (1974), Developing interconnected matrices in structural modeling, IEEE transcript on system, Men and Cybernetics.